Sovyätabalatam: Tat kobädimik in Yulop e Siyop ünü yels 1922-1991

Äbinon balatam fedik me deglul sovyätarepübliks binädöl, pädareigöl fa Rusän e päbüdöl stedöfo se Moskav. Stab Sovyätabalatama äbinon levalidaced kobädimik, ed ünü dul valik dabina okik, Sovyätabalatami äreigon Palet Kobädimik Sovyätabalatama. Ädavedon sekü tobulalevolut yela 1917 in Rusän.

Советский Союз (Союз Советских Социалистических Республик, СССР)
Netahüm: Tatahüm ela ,B.S.R.S.’
Pük calöfik	Rusänapük
Cifazif	Moskva
Reigasit	sovyätarepüblik[*], repüblik dailik[*], sit balpaletik[*], tat fedik[*], communist dictatorship[*]
Rel	godinoam tatik[*], godinoam[*], secular state[*]
Sürfat – % vat	22,402,200 kvadamilmet km² {{{dötvata}}}%
Lödanef (täxet —) Lödanef (census 1989) – Densit:	— 293,047,571 13,1/km²
Völäd	(SUR) ruab sovyätik[*]
Timatopäd
Zäladel netik	mayul 1id, novul 7id
Vüresod | Kot ISO | Tel.	.su[*] | SUN |

Pos Volakrig telid äprimon vafarön vü gretanämäds tel: balflano Tats Pebalöl e limans votik ela ,N.B.N.L.’, votaflano Sovyätabalatam e munädatats onik pebaböls ini Baläd di ,Warszawa’. Dü Kriga koldik flans bofik nenropiko ätädons odi me lemödots keredvafas ai gretikums. Ün degyel jölid reigasit kobädimik edästuron, kelos äkodon säbinädikami Sovyätabalatama, sodas sovyätarepübliks valik ävedons tats nesekidik.

Labü sürfat kvadamilmetas 22.404.223 Sovyätabalatam äbinon tat gretikün su vol valik. Ün yel 1988 Sovyätabalatami äbelödons mens 290.100.023. Cifazif onik äbinon Moskav.

Balatamarepübliks

 

Sovyätabalatam päfünon ün yel 1922 fa repübliks kobädimik fol:

• Sovyätarepüblik fedik sogädimik Rusänik (Rus.: Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика, РСФСР)
• Sovyätarepüblik sogädimik Vieta⸗Rusänik (Rus.: Белорусская Советская Социалистическая Республика, БССР)
• Sovyätarepüblik sogädimik Lukrayänik (Rus.: Украинская Советская Социалистическая Республика, УССР)
• Sovyätarepüblik sogädimik fedik Transkaukasänik (Rus.: Закавказская Социалистическая Федеративная Советская Респу́блика, ЗСФСР)

Ün 1924 sovyätarepübliks kil ävedons tel Sovyätabalatama:

• Sovyätarepüblik sogädimik Lusbekänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Turkmenänik

Ün 1929 se Sovyätarepüblik sogädimik Lusbekänik pädeteilon:

• Sovyätarepüblik sogädimik Tacikänik

Ün 1936 Sovyätarepüblik sogädimik fedik Transkaukasänik pädilädon lü repübliks kil:

• Sovyätarepüblik sogädimik Grusiyänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Larmeniyänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Lasärbäcänik

Ün yel ot repübliks nulik tels pädeteilons se Sovyätarepüblik sogädimik fedik Rusänik:

• Sovyätarepüblik sogädimik Kasakänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Kirgidänik

Ün 1945, pos Volakrig telid, repübliks lul pelenyümons lü Sovyätabalatam:

• Sovyätarepüblik sogädimik Kareliyänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Latviyänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Lestiyänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Lietuvänik
• Sovyätarepüblik sogädimik Moldavänik

Ün 1956 Sovyätarepüblik sogädimik Kareliyänik ävedon dil Sovyätarepüblika sogädimik fedika Rusänika as Sovyätarepüblik sogädimik itreigik Kareliyänik.

Sis yel 1956 dabinons cens nonik. Ün 1991 lü Sovyätabalatam äledutons sovyätarepübliks deglul:

 

Sovyätarepübliks (1956–1991)

Nüm	Nem	Sis	Tat nutimik
1	Sovyätarepüblik sogädimik Larmeniyänik	1920 dekul 2id	Larmeniyän
2	Sovyätarepüblik sogädimik Lasärbäcänik	1920 prilul 28id	Lasärbäcän
3	Sovyätarepüblik sogädimik Vieta⸗Rusänik	1919 yanul 1id	Vieta⸗Rusän
4	Sovyätarepüblik sogädimik Lestiyänik	1940 yulul 21id	Lestiyän
5	Sovyätarepüblik sogädimik Grusiyänik	1921 febul 25id	Grusiyän
6	Sovyätarepüblik sogädimik Kasakänik	1936 dekul 5id	Kasakän
7	Sovyätarepüblik sogädimik Kirgidänik	1936 dekul 5id	Kirgidän
8	Sovyätarepüblik sogädimik Latviyänik	1940 yulul 21id	Latviyän
9	Sovyätarepüblik sogädimik Lietuvänik	1940 gustul 3id	Lietuvän
10	Sovyätarepüblik sogädimik Moldavänik	1940 gustul 2id	Moldavän
11	Sovyätarepüblik sogädimik fedik Rusänik	1918 yanul 23id	Rusän
12	Sovyätarepüblik sogädimik Tacikänik	1929 dekul 5id	Tacikän
13	Sovyätarepüblik sogädimik Turkmenänik	1924 tobul 27id	Turkmenän
14	Sovyätarepüblik sogädimik Lukrayänik	1919 mäzul 10id	Lukrayän
15	Sovyätarepüblik sogädimik Lusbekänik	1924 tobul 27id	Lusbekän

Repübliks itreigik

Ninü balatamarepübliks ömik äbinons i repübliks itreigik (nem lölöfik: sovyätrepüblik sogädimik itreigik, Rus. Автономная Советская Социалистическая Республика, АССР). Dif binon, das in repübliks itreigik netäts nemigivöl no äbinons pluamadil lödanefa. Sekü atos stad onsik äbinon donikum ka stad balatamarepüblikas, ab löpikum ka stad ziläkas itreigik e provinas. De 1956 jü säbinädikam Sovyätabalatama äbinons repübliks itreigik teldeg, sevabo:

Sovyätarepubliks itreigik (1956–1991)

Nem	Nutimo
In S.R.S.F.R.
S.R.S.I. Bajkiranas	Bajkirän
S.R.S.I. Buryätanas	Buryätän
S.R.S.I. Dagestän	Dagestän
S.R.S.I. Kabardanas e Balkaras	Kabardän⸗Balkarän
S.R.S.I. Kalmukanas	Kalmukän
S.R.S.I. Kareliyanas	Kareliyän
S.R.S.I. Komiyanas	Komiyän
S.R.S.I. Mordvinanas	Mordvinän
S.R.S.I. Nodüda⸗Losetän	Nolüda⸗Losetän–Alaniyän
S.R.S.I. Tataranas	Tatarän
S.R.S.I. Tsyeremitanas	Repüblik ,Mari El’
S.R.S.I. Tsyetsyenanas e Lingujanas	Tsyetsyenän e   Lingujän (pedilöl ün 1993)
S.R.S.I. Tsyuvatanas	Tsyuvatän
S.R.S.I. Tuvän	Tuvän
S.R.S.I. Votyakanas	Ludmurtiyän
S.R.S.I. Yakutanas	Yakutän
In S.R.S. Grusiyänik
S.R.S.I. Labgadanas	Labkasän
S.R.S.I. Lacaranas	Lacarän
In S.R.S. Lasärbäjänik
S.R.S.I. Nakitsyevän	Nakitsyevän
In S.R.S. Lusbekänik
S.R.S.I. Karakalpakanas	Karakalpakän

Dugan Sovyätabalatama äbinom ai dugan Paleta kobädimik Sovyätabalatama: presidan (1917–1922, 1934–1953), sekretan balid (1953–1966), valemasekretan (1922–1934, 1966-1991).

•  
  Vladimir Ilyic
  Lenin (Ulyanov)
  (1917–1924)
•  
  Georgiy Maximilianovic
  Malenkov
  (1953)
•  
  Nikita Särgeyevic
  Qrujcov
  (1953–1964)
•  
  Leonid Ilyic
  Bräȷnäv
  (1964–1982)
•  
  Miqail Särgeyevic
  Gorbacov
  (1985-1991)