Ла Скала

«Ла Ска́ла» (аитал.

Атеатр иҩнаӡоит — 2030-ҩык ахәаԥшцәа.

Ла Скала
Ла Скала
«Ла Скала»
итал. Teatro alla Scala
Иаԥҵоуп 1778
Аҳамҭақәа Жәларбжьаратәи аоператә премиа
Атеатр ахыбра
Иахьгылоу аҭыԥ Милан, Италиа
Аҭыӡҭыԥ Piazza della Scala и Via Filodrammatici 2, Milano
Архитектуратә стиль архитектура Милантәи анеоклассицизм
Архитектор Џьузеппе Пиермарини
Аҭаӡара 2030 , 1827
Анапхгара
Адиректор Мариа ди Фреда
Асахьаркыратә напхгаҩы Александр Переира
Адирижиор Хада Рикардо Шаи
Абалетмеистер Хада Махар Вазиев (2009—2016)
Ахормеистер Хада Бруно Казони
Асаит teatroallascala.org

Аҭоурых

Ла Скала 
«Ла Скала» ахыбра XIX ашәышықәсазы

«Ла Скала» — адунеитә оператә культура иагәыцәуп. Ахыбра дыргылеит 1776-1778 шықәсқәа рзы иқәыргаз Санта-Мариа-алла-Скала аныхабаа аҭыԥан (итал. Chiesa di Santa Maria alla ScalaИԥшьоу Анцәадзыхшаз лныха[ Скалигераа рышьҭра иатәу Реџьина лыхьӡала). Уи аҟынтәи ауп Милантәи аоператә театр ахьӡ ахьынтәаауа — «Ла Скала». Аинтерес зҵоу фактуп - атеатр аргыларазы аҭыԥ аназдырхиоз, ирыԥшааит еицырдыруа Ажәытәӡатәи Рим амим Пилад исахьа зныз амармалташьтә хаҳә ду. Уи дырга бзиоуп ҳәа ирыдыркылеит.

Архитеқтор Џьузеппе Пиермарини иргылаз атеатр ахыбра адунеи аҿы зегь реиҳа иԥшӡаз хыбран. Уи анеоклассикатә стиль иацклаԥшны иҟаҵан, даҽакы иеиԥшымыз акустика бзиа аман. Ахәаԥшцәа рзал асахьаркыратә ҩычара иацааиуа иргылан атәарҭақәа - уи зегьы аоптика аҭахрақәа зегьы ирышьашәаланы иҟаҵан. Атеатр ахыбра аура 100 метрак ыҟан, аҭбаара - 38. Ахаҿратә ган агәҭаны зегьы ирхыҳәҳәо иубон атеатр ахь ахәаԥшцәа зықәтәаны иаауаз акаретақәа ахьҭалоз апортал.

Азал аҽеимаа аформа аҭаны иҟаҵан. Уи иаман аложатә аиарусқәа хәбеи агалерееи. Зынӡа аложақәа 194 ыҟан (иара убасгьы иҟан акралтә ложа). Ложак иакуан 8-ҩык инаркны 10-ҩык рҟынӡа ахәаԥшцәа. Аложақәа зегьы еимадан акоридор ала. Уи анаҩс ицон аложақәа аҩбатәи рцәаҳәа. Уаҟа игылан амаца асразы, иара убасгьы арыжәтә аҭиразы астолқәа. Атеатр асцена уиаҟарагьы идумызт. Апартер аҿы раԥхьа акреслақәа гылаӡамызт – урҭ рцынхәрас игылан зеиҭагара мариаз аҟәардә еикәаԥсақәа.

Алашара даара имаҷын. Аложақәа рҿы ацәашьқәа адыркуан азы апартер аҿы итәаз ирзыгәаӷьуамызт рхылԥақәа, ма ршлиапақәа рхыхра, избанзар иӡыҭуаз ацәа рхы иақәҭәон. Атеатр аҿы арԥхагақәа ыҟамызт. Аха атеатр азал уамашәа иссирын - ашкәакәеи, араӡныԥшшәи, ахьтәыԥшшәи реилаӡҩарала инагӡан. Ари азал ссир аҿы акәын зегь ахьымҩаԥысуаз – абалқәа инадыркны алахаларатә хәмаррақәеи акорридеи рҟынӡа. Ари ахыбра аргылара Милан иазаԥсахеит усҟантәи аԥарақәа рыла 1 миллион лир. Ахарџьқәа еиҩыршеит 90-ҩык ақалақь аҿы инхоз аристократцәа. Атеатр ахыбра ареставрациа азырмуӡацызт Аҩбатәи адунеитә еибашьра ҟалаанӡа. Усҟанан ахыбра шьаҭанкыла ирыбган. Уи ашьҭахь анџьныр Л.Секи уи ахыбра аханатә ишыҟаз еиԥшҵәҟьа еиҭашьақәиргылеит. Атеатр «Ла Скала» иҿыцны иаартын 1946 шықәсазы.

«Скала» (ус ауп италиаа атеатр ахьӡ шырҳәо) аатит 1778 шықәсазы нанҳәа мзазы ҩ-операк рыла. Урҭ рахьтә акы –уи аартра иазкны ҷыдала А.Салиери иаԥиҵаз «Иазхаҵоу Европа» акәын. Аоперақәа рышьҭахь иқәыргылан абалетқәа ҩба.

XVIII –тәи ашәышықәса анҵәамҭазынӡа атеатр асценаҿы иқәдыргылон адраматә спектакльқәагьы. Урҭ рҿы ихәмаруан усҟантәи аамҭазы еицырдыруаз амарионеткақәеи, иара убасгьы адраматә труппақәеи рактиорцәа. «Акарнавалтә», «Ҭагалантәи», «Ааԥынтәи», «Аԥхынтәи» ҳәа ахьӡқәа змаз аоператә сезонқәа иаразнакала еиԥмырҟьаӡакәа ацара иалагеит. «Акарнавалтә сезон» аан иқәдыргылон аопера-сериақәа, иара убас абалетқәа, даҽа аамҭанык азы еиҳарак иаԥырҵон аопера-буффқәа.

XVIII –тәи ашәышықәса анҵәамҭеи   XIX –тәи ашәышықәса алагамҭеи рзы атеатр арепертуар аҿы ицәырҵит италиатәи акомпозиторцәа П.Анфосси, П.Гулельми, Д.Чимарозы, Л.Керудини, Џь. Паизиелло, С.Маира рнапы иҵыҵыз аоперақәа. 1812 шықәсазы атеатр асценаҿы имҩаԥысит Џь. Россини иопера «Агәаҭаратә хаҳә» апремиера. Уи аопера ауасхыр азышьҭанаҵеит ари атеатр аҭоурых аҿы «Россини иаамҭа» ҳәа изышьҭоу аамҭа. Уи иоперақәа «Аурелиано Памир иҟазаара» (1813), «Аҭырқәа Италиа иҟазаара» (1814), «Аҳәыҳә-ӷьычҩы» (1817) уҳәа егьырҭгьы. Аамҭакала атеатр аҿы иқәдыргылон адунеи аҿы еицырдыруаз Россини иоперақәагьы.

Атеатр асценаҿы раԥхьаӡа акәны иқәыргылан Џь. Меиербер иоперақәа «Анжуитәи Маргарита» (1820), «Гренада иалцоу» (1822), иара еиҳа акрызҵазкуа С.Меркаданте ирҿиамҭақәа .

XIX-тәи ашәышықәса 30-тәи ашықәсқәа инадыркны «Ла Скала» аҭоурых иузаҟәымҭхо иадҳәалоуп заԥҵамҭақәа ари асценаҿы раԥхьаӡа иқәыргылаз Италиатәи иреиӷьу акомпозиторцәа –Г. Доницетти, В. Беллини, Џь. Верди, Џь. Пуччини рырҿиамҭақәа: «Апират» (1827), «Норма» (1831) - Винченцо Беллини; «Лукрециа Борџьа» (1833) Гаетано Доницетти; , «Оберто» (1839), «Навуходоносор» (1842), «Отелло» (1887), иара убас «Фальстаф» (1893) Џь..Верди, «Мадам Баттерфлиаи» (1904), «Богема» (1896) , «Турандот» Џьакомо Пуччини.

«Ла Скала» аоператә труппа иааиԥмырҟьаӡакәа агастрольқәа мҩаԥнагоит аҳәаанырцә. 1964 шықәса ԥхынҷкәын азы Большои театр адиректор Михаил Чулаки ихацыркрала еиҿкаан раԥхьатәи «аиҭныԥсахларатә» гастрольқәа - атеатр гастроль ҳасабла иҟан СССР ( аҭакс Большои театр Милан имҩаԥнагеит агастрольқәа). Хыԥхьаӡарала 400-ҩык иҟаз атруппа зегьы хымчыбжьа Москва Болшои театри Кремльтәи ахани рсценақәа рҿы иқәгылон. Уи аамҭа иалагӡаны Ла Скала аспектакльқәа рбеит 70 нызықьҩык асовет хәаԥшҩцәа. Аха атеатр ашҟа ауаа ирымаз азҿлымҳара убриаҟара иҳаракын, иазԥхьагәаҭаз анаҩсгьы даҽа 5 спектакльк ацҵаны имҩаԥыргеит. Урҭ рҟнытә ԥшьба ателехәаԥшрала идырбан. Аоперақәа «Севильтәи аԥаҵасаҩы», «Турандот», «Атрубадур», «Богема» (уи асоветтә хәаԥшцәа идырбан Франко Ӡеффирели иқәыргыларала) ирҷыдангьы адирижиор Герберт фон Караиан инапхгарала инагӡан Џьузеппе Верди и-«Реквием».

1974 шықәсазы Москва имҩаԥысит атеатр аҩбатәи агастрольқәа.

Атеатр азы ақәҿыҭрақәа

Стендаль  имшынҵаҿы иҩуан: " 1816 шықәса абҵара 25. Сыццакуеит ари адунеи аҿы раԥхьаӡатәи атеатр (Скала) ашҟа: уаҟа уажәраанӡагьы ицоит Testa di bronzo («Аџьазтә хы»), саргьы гәырҭәыла агәахәара ссир аиура сылшоит… Ари атеатр аԥшӡанреи адуреи рыла еибаркуп: араҟа ес-минуҭ иубоит Франциа ароль хадақәа назыгӡо артистцәа реиԥш еилаҳәоу шәҩык иреиҵамкәа абжьааԥнытәи актиорцәеи астатистцәеи. Аҵыхәтәантәи абалетқәа руак азы иӡахын абырсеи акадифеи ирылхны шәи ԥшьынҩажәи хәба костиум. Ахарџь рацәаӡоуп. Скала атеатр – ақалақь зегьы ахьеизо салонуп. Уаҟа мацароуп иахьеиқәшәо ауаа лыԥшаахқәа: ахатәы ҩнқәа рҿы иаарту адкыларақәа мҩаԥыргаӡом. «Скала ҳаибабап», - рҳәоит урҭ, иарбан усзаалак азы еиқәшәарц анырҭаху…

1816 шықәса абҵара 26. Скала сыҩныҵит. Анцәа иныс, сгәырӷьара ҵыхәаԥҵәара амам. Сара Скала адунеи атеатрқәа зегьы ираԥхьагылоуп ҳәа исыԥхьаӡоит, избанзар уи амузыка зегь иреиҳау агәахәара унаҭоит. Азал аҿы лампа заҵәыкгьы ыҟаӡам: уи зырлашо адекорациақәа ирныҷҷало алашара заҵәык ауп. Ухаҿы иузаагом ари атеатр архитектуратә формақәа зегьы раҟара идуу, иблахкыгоу, ауаҩы ихаҿы иаанхо иарбанзаалак даҽакы. Уаха ахәылбыҽха жәеизантә ирыԥсахит адекорациақәа… "

Адирижиор Хадацәа

  • Франко Фаччо (1871—1889)
  • Артуро Тосканини (1898—1908)
  • Туллио Серафини (1909—1914, 1917—1918)
  • Артуро Тосканини (1921—1929)
  • Виктор де Сабата (1930—1953)
  • Карло Мария Джулини (1953—1956)
  • Гвидо Кантелли (1956)
  • Џьанандреа Гаваццени (1966—1968)
  • Клаудио Аббадо (1968—1986)
  • Риккардо Мути (1986—2005)
  • Даниель Баренбоим (2007—2011  Maestro scaligero иҭыԥ аҿы; 2011—2014ш. Амузыкатә директор иҭыԥ аҿы )
  • Рикардо Шаи (2015—2022)

Аоператә труппа

1920-тәи ашықәсқәа рзы Ла Скала асценаҿы дықәгылон еицырдыруа абалерина Розина Галли.

Атеатр аҿы ашәа рҳәон: Зинка Миланова, Мариа Каллас, Марио Дель Монако, Рената Тебальди. Аурыс шәаҳәаҩцәа рҟнытә - Фиодор Шалиапин, Вера Астафиева, Елена Образцова, Евгени Нестеренко , Тамара Синиавскаиа.

Абалеттә труппа

2008 шықәса мшаԥымзазы раԥхьаӡа акәны «Ла Скала» абалеттә труппа далахәны асценаҿы дцәырҵит аурыс балерина - Светлана Захарова.

Tags:

Ла Скала АҭоурыхЛа Скала Атеатр азы ақәҿыҭрақәаЛа Скала Адирижиор ХадацәаЛа Скала Аоператә труппаЛа Скала Абалеттә труппаЛа СкалаАиталиа бызшәа

🔥 Trending searches on Wiki Аԥсуа:

1396Зқьы2000Аҟәа1625Раҷа-Лечхумии Аладатәи ШәантәылеиАшәахьаБутанМеркель, АнгелаАԥсшәа2013Ҳ. ҟ. 431Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥаУрыстәылаЦәыббрамза 27Алиев, Ильхам Ҳеидар-иԥаЕвропатәи АидгылаАҭырқәа бызшәаИндоевропатәи абызшәақәаҞазахсҭанСеул 1988Ԥшьынҩажәи ԥшьбаОбама, БаракБразилиаҲ. ҟ. 1003Анқәаб, Александр Золотинска-иԥаЕрмантәылаБерлинQueenЛос-АнџьелесОкеаниаРио-де-Жанеиро1896ЦандрыԥшьКолумбиаСамцхе-ЏьавахеҭиКатовицеЧечентәылаГитлер, Адольф Алоис-иԥаАшьапылампылМианмаҚарҭКамерун6742016Хәажәкырамза 17Аҩӡыбжьара1768%D0%90%D1%80%D3%A1%D1%8B%D0%BD%D0%B1%D0%B0%2C %D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2 %D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8-%D0%B8%D4%A5%D0%B0АмазонкаҴаҟатәи ҚарҭлиМцхеҭа-Мҭианеҭи1918Аурыс бызшәа🡆 More