ಒಂದು ತಲೆಗೆ

ಒಟ್ಟು ಏಳು ಮಂದಿ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಆಯಾ ವೇಷಧಾರಿಗಳು ಆಯಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಮುಖವಾಡವನ್ನು ತಲೆಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ದುಂಡಾಗಿರುವ ಮುಖ, ತೆರೆದಬಾಯಿ, ಚೂಪುಹಲ್ಲು ಹಾಗೂ ಹೊರಚಾಚಿದ ನಾಲಿಗೆಯ...

ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಹಲವು ಕಡೆ ತಲೆಗೆ ಕೂದಲು ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆದಾರದಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಚೌಲಿಯನ್ನು ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾವಿ ಬಣ್ಣದ ಗರಿ ಅಂಚಿನ ಪೇಟವನ್ನು ತಲೆಗೆ ಸುತ್ತಿ, ಅದರ ಮುಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಜಯ...

ಕಾಗದವನ್ನಿಟ್ಟು, ಆ ಭಾಗವು ಗಡುಸಾಗಿರುವಂತೆ ಮಾಡಿ, ಮಂಡೆತುಣಿಗೆ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ರೂಪ ಬರುವಂತೆ ಕಟ್ಟಲಾಗುವದು. ಈ ರೀತಿ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ತಲೆಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವದಕ್ಕೆ ವಿಪರೀತ ಸಮಯವು ಬೇಕಾಗುವದಲ್ಲದೆ...

ಮಿಶ್ರಿತ ಹಳದಿ ಆಯಿಲ್ ಪೇಯಿಂಟನ್ನು ಇಡೀ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹಚ್ಚಿರುತ್ತಾರೆ. ವೇಷಗಾರ ಚಡ್ಡಿಯನ್ನು, ತಲೆಗೆ ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಇಲ್ಯಾಸ್ಟಿಕ್ ಹಾಕಿದ ಟೋಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿರುತ್ತಾನೆ. ಟೊಪ್ಪಿಗೆಗೂ...

ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಒಂದು ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಕಾಣುವುದು ದೊಡ್ಡ ಗೊಂಬೆಗಳು- ಒಂದು ಹೆಣ್ಣು, ಒಂದು ಗಂಡು. ಅವುಗಳ ಮೈ ಬಿದಿರ ಬುಟ್ಟಿಗಳದ್ದು. ಮೇಲಿನ ಹೊದಿಕೆ ಹರಕು ಸೀರೆ, ತಲೆಗೆ ಒಂದು ಮಡಕೆ. ರಂಗಕ್ಕೆ...

ಹೆಸರಾಗಿವೆ. ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ ಪದವು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲಿಸ್‌ ನ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಕ್ಷರಶಃ "ತಲೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ"(ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಕಾಪಟ್ ) ಆದ್ದರಿಂದ ಮರಣದಂಡನೆ ಶಿಕ್ಷೆಯೆಂದರೆ ಮೂಲತಃ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ...

ಸಂಜೆ ತಮ್ಮಡಿಗಳು ಕೊಂಡ ಹಾಯುತ್ತಾರೆ. ಅನಂತರವೂ ಮಾರೀಕುಣಿತ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಕುಣಿಯುವಾಗ ತಲೆಗೆ ಎಲೆ ವಸ್ತ್ರ ಕಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಅಂಗಿ ಮತ್ತು ಏರುಗಚ್ಚೆ ಹಾಕಿರುತ್ತಾರೆ. ಈಚೀಚಿಗೆ...

ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಶೌರ್ಯ ಕ್ರೌರ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಬಿಲ್ಲರಾಯನ ಬಣ್ಣ, ನೆರಿಸೀರೆ, ತಲೆಗೆ ಹೊಂಬಾಳೆಯಂತಹ ಶಿರೋಭೂಷಣ, ಜಡೆಹಾಕಿ ಹೂ ಮುಡಿದು ಕೆಂಪು ತಿಲಕ ಬಣ್ಣದಲ್ಲೇ ಬರೆದ ಬುಲಾಕ್...

ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ತಲೆಗೆ ಬಿದ್ದ ಪೆಟ್ಟಿನಿಂದಲೂ ಇದು ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗೆ 2 ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾನಿಯುಂಟಾಗುವ ಸಂಭವವಿದೆ. ಒಂದು ಮೆದುಳಿಗೆ ರಕ್ತ ಪೂರೈಸುವ...

ಅಲಂಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತೆಂಗಿನ ಸಿರಿಯಲ್ಲೆ ಮಾಡಿದ ಉಡುಪುಗಳನ್ನೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಲೆಗೆ ಹೂವಿನ ಹಾರದಿಂದ ಮಾಡಿದ ದಂಡೆ, ಬೆಳ್ಳಿಯಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ...

ಇವರು ತಮ್ಮ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ತಾವೇ ತಯಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಗಂಡಸರು ಸಾದಾ ಪಂಚೆ (ಜಗಲಾ) ತಲೆಗೆ ಕೆಂಪು ಅಥವಾಾ ಬಿಳಿಯ ಬಣ್ಣದ ರುಮಾಲು(ಪಾಗಡಿ) ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಹೆಂಗಸರು ಸಂತೇ ಅಥವಾಾ ಅಂಗಡಿಯಿಂದ...

`ಉಮ್ಮತ್ತಾಟ್’ ಒಂದು ಸೌಮ್ಯ ಕಲೆ. ಕೊಡಗಿನ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಡುಪು ಧರಿಸಿ ಷಷ್ಠಿ, ದೀಪಾವಳಿ, ಸಂಕ್ರಾಂತಿ, ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಲೆಗೆ ವಸ್ತ್ರ...

ನಿಲುವಂಗಿ ಹಾಕಿ ಮೇಲೆ ಜಾಕಿಟು ಧರಿಸಿ ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ತುಂಡು ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತಲೆಗೆ ರುಮಾಲು ಸುತ್ತಿ ತುರಾಯಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ತುರಾಯಿಯ ಕೆಳಗೆ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ...

ಹಾಗು ಊಟಕ್ಕೆ ಬಡಿಸುವಾಗ ತಲೆಗೂದಲು ಬೀಳದಂತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕಾಪಾಡುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸದಾ ತಲೆಗೆ ಕಟ್ಟಿರುತ್ತಿದ್ದ ಬಟ್ಟೆಯಿದು. ಆಯತಾಕಾರದ ಕೆಂಪು ಬಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯಂತೆ ಚಿನ್ನದ...

ಹಚ್ಚಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮುಮ್ಮೇಳದವರು ದೋತರ ಉಟ್ಟು, ತಲೆಗೆ ರುಮಾಲು ಸುತ್ತಿ, ಜಗಜಗಿಸುವ ನಿಲುವಂಗಿ ಹಾಕಿರುತ್ತಾರೆ. ಹಿಮ್ಮೇಳದವರು ದೋತರ ಉಟ್ಟು, ತಲೆಗೆ ಟೊಪ್ಪಿ, ನಡುವಿಗೆ ವಸ್ತ್ರ ಕಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ...

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ನಿಲುವಂಗಿ, ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿದ ವಸ್ತ್ರ ಏರುಗಟ್ಟಿದ ಪಂಚೆ, ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೀರುನಾಮ, ತಲೆಗೆ ಸುತ್ತಿದ ಒಂದು ವಸ್ತ್ರ, ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ, ಕೈಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಿದಿರಿನ ದೊಣ್ಣೆ...

ಫೀಲ್ಡಿಂಗ್ ಮಾಡುವಾಗ ಅವರ ತಲೆಗೆ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದಿತ್ತು. ಭಾರತೀಯ ಬ್ಯಾಟ್ಸ್ ಮನ್ ನಾರಿಮನ್ ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರ್ ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್ ನಲ್ಲಿ ಆಡುವಾಗ ಅವರ ತಲೆಗೆ ಚೆಂಡಿನಿಂದ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದ ಮೇಲೆ...

ಅಂಕುಶ. ಅಂಕುಶವು ಆನೆಯ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ನಿಭಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಒಂದು ಚೂಪಾದ ಲೋಹದ ಕೊಕ್ಕೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಆನೆಯ ತಲೆಗೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಸಂವೇದನಶೀಲವಾದ ಬಾಯಿ ಹಾಗೂ ಒಳಕಿವಿಯಂತಹ...

ಹೋರಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೇನೆಯು ತನ್ನ ಸೇನೆಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಲಿಲ್ಲ. ಛತ್ರಪತಿ ಸಂಭಜಿಯನ್ನು ಹಿಡಿಯಲಾಗದವರೆಗೂ ತನ್ನ ಕಿಮಾನ್ಷನ್ನು ತಲೆಗೆ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು...

ತಯಾರಾಗುತ್ತಾನೆ. ಇವಿಷ್ಟು ಸಿದ್ಧವೇಷದ ಪಾತ್ರಗಳು. ಕುಣಿತದವರು ತಲೆಗೆ ಕೆಂಪುಬಣ್ಣದ ಮುಂಡಾಸನ್ನು ಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮುಂಡಾಸಿನ ಒಂದು ತುದಿ ಬಲ ಕಿವಿಯ ಕಡೆಯಿಂದ ಭುಜಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿರುತ್ತದೆ....