Powinmes A Schipe

À ipe

A schipe (À ipe), c' est ene schôtlêye di powinmes sorreyalisses da Émile Gilliard.

C' est del libe powezeye.

Prumî eplaidaedje

Les 52 powinmes del schôtlêye avént ddja stî eplaidîs e 1992 dins l' coleccion «Dire et scrire e walon».

Modêye micRomania

Li modêye 2021 a vudî e l' coleccion micRomania, avou on limero ISBN 978-931107-00-3.

Elle a-st on sortite, «Schoyants côps d' ouy d' Apocalipe» (Cheuyants côps d'oûy d'Apocalipe).

Tos les powinmes î sont redjårbés e francès (sol pådje di hintche, li walon estant a droete). Li tecse e francès est des côps foirt diferins do tecse e walon.

Novele edicion å grand tiraedje di sacwants bokets

 Loukîz a : «So les spales do novea djoû»

Nouv di ces powinmes la ont stî rpris dins l' pitit live Su lès spales do novia djoû («So les spales do novea djoû») eplaidî e moes d' octôbe 2022 pal Siervice des Lingaedjes do Payis del Federåcion Walonreye-Brussele.

C' est del powezeye al libe, sins rimes, mins avou on pîtaedje ki dene on tipetape a pårt å powinme. C’ est purade po vos fé plonkî dins ene idêye avou des mots. Ça fwait : c’ est nén todi åjhey a comprinde.

Li scrijheu l' a toirtchî e francès :

La trinte ans, ces powinmes la mostrént çou k' esteut a schipe (sol boird, presse a toumer) d' ene dicwelixhante civilizåcion. Pol djoû d'ouy, i s' adjixh d' ene kesse di veye u d' moirt po nosse planete.
L' avni del djin n' est pus waeranti.
Gn a dedja sacwants sôres di biesses k' ont disparexhou, touwêye på mannixhaedje di leu biyonaxhe di cåze di nos industreyes. Houte di çoula, gn a toplin des plantes ki sont malådes.
Nosse climat est tot disbrôlé. On ôt tofer cåzer di radmarêyes, di nouzomes sitrons-d'-pourcea, di rlignaedje des glaecîs, di grossès aiwes abominåbes. L' air divént stofant dins toplin des grandès veyes cåze di nos otos et nos avions, et des foumires di nos oujhenes.
Les mers et les oceyans sont divnous on berdouyisse. Ey eto ene saiwire ås plastikes, ostant a fis microscopikes k' a demonés hopeas d' trigus di totes les cognes.
Tant k' a l' estratosfere, elle est ehalêye di trinte-shijh meye riketes vinant di nos esperyinces e l' espåce.
(…)

I n' est nén limeroté

Sol soû

A schipe,
K' i djhént
K' il estént.
A schipe
Et di sclimboigne;
On pî sol Daegne
Et l' ôte ôte pårt.
Va-z è vey wice.

Kécfeye a tchvå
So ene sitoele,
K' il estént.
Kécfeye a tchvå,
K' il estént, so ene sitoele
Ki clousse

A schipe,
Et vicoter tolminme
Avou des «cwè ?»
Avou des «k' est ç' ?».