Cantante Mango

Mango, a l'anagrafe Giuseppe Mango, conosùo anca come Pino Mango (Lagonegro, 6 novenbre 1954 – Policoro, 8 desenbre 2014), el ze stà un cantaudor itałian.

Mango

Nome orizenałe	(it) Giuseppe Mango (it) Pino Mango
Biografia
Nasimènto	Lagonegro (Itàlia)
Mòrte	[[Categoria" was not found. (60 ani) Policoro (Itàlia)
Càuxa de morte	Càuze nadurałi  (Infarto miocàrdico acuto )
Dati personałi
Atività
Ocupasion	[[Categoria" was not found.
Atività	1976  –
Zènare	World music (it) , folk e poprock
Influense	Peter Gabriel (it)
Pseudònemo
Instrumento muxegałe	Voze
Fameja
Spoxa
Convivente
Fiołi	Angelina Mango (it)  ( Mango (cantante)Laura Valente (it) )
Fradełi	Armando Mango (it)
Sito web	mango.it

Noto par ła só partegołar tècnega vocałe, da alguni definìa "semi-falseto", a'l só stiłe che'l fonde pop e rock co sonoridà folk e world music A ghe ze stà atribuìto el tèrmene de "pop mediterraneo". El critico muzicałe Mario Luzzatto Fegiz el ga definìo Mango un «autentico inovador de ła mùzega łezera itałiana».

Daspò un ezordio de scarso suceso, el ga otenjùo popołarità co'l brano Oro (1984) e razonzesto l'apise co altri sucesi come Lei verrà (1986), Bella d'estate (1987), Come Monna Lisa (1990) e Mediterraneo (1992). Inte ła faze drìo de ła cariera el ga seità a otènjer recontri pozitivi co i brani Amore per te (1999), La rondine (2002) e Ti porto in Africa (2004). Inte l'arco de ła só atività el ga vendùo 6 miłion de dischi. Mango el ga anca scrito brani par artisti come Mietta, Loredana Bertè, Patty Pravo, Loretta Goggi e Andrea Bocelli, tanti dei cuałi in cołaborasion co'l fradeło Armando, co'l cuało el ga sconpartìo gran parte de ła só cariera.

Inizi

Nasùo a Lagonegro, in provinsia de Potenza, el pasa un parìodo mìa masa łongo de l'infansia a Miłan, prima de far ritorno a'l paeze de nasita co ła fameja. Ła só vocasion canora ła ze bonorìva: co'l ga l'età de 6 ani el fa za parte de naa cover band isieme a'l fradeło pì grando Michele. So'l scominsio i só gusti muzegałi i ze inderisài verso el soul e l'hard rock, zènari totalmente difarenti da cuełi che nai drioman i ghe decretarà el só suceso. I só artisti preferìi A ze Aretha Franklin, Otis Redding, Led Zeppelin e Deep Purple; drioman el scolta anca Sting, Prince, AC/DC e soratuto Peter Gabriel, che'l ezersitarà na forte influensa so'l só stiłe. In età zovaniłe Mango no'l ze intaresà a ła mùzega itałiana e el interpreta «a'l màsemo calche brano de Battisti». Conseguìo el diploma de geometra, el se iscrive a ła facoltà de sosiołozìa a l' Univarsità de Salerno, sensa portar i studi a conpimento.

Anni setanta

Inte'l 1975 Mango, insenbre a só fradeło Armando, el va Roma inte'l tentadivo de deventar un muzeghista profesionista. Spetando de sostenjer l'ezame a ła Siae, el conoose Renato Zero, el cuało, dopo aver scoltà łe só canson, el ghe ło prezenta a Franco Migliacci, produtor de ła RCA Italiana. Soto ła guida de Silvano D'Auria, el primo a notar łe só potensiałità e za cołaborador de Riccardo Cocciante, Mango inside par ła RCA l'àlbun La mia ragazza è un gran caldo, publegà inte l'otobre de'l 1976. El sound de'l disco, łigà a'l cantautorato pop de'l tenpo e łontan da'l stiłe che'l ło rendarà séłebre inte i ani a venjir, el suista intarese da parte de alguni interpreti de ła mùzega łezera itałiana.

I brani Per te che mi apri l'universo e Tu pioggia io mattino i atira l'atension de Patty Pravo, che ła łi reinterpreta inte l'àlbun Tanto, sepur canbiandoghe el titoło de Tu pioggia io mattino in Per amarti d'amore. Anca Mia Martini ła ze atrata da łe mełodie de Mango e ła inside na propia varsion de Se mi sfiori inte l'àlbun Che vuoi che sia... se t'ho aspettato tanto.

Inte'l 1977 Mango el aparise inte'l programa Passo 16 - Zero & Co. co Renato Zero, intarpretando el brano Indiscutibilmente mia, rinominà drioman Su questa terra solo mia e contenjùo inte'l só disco d'ezordio. Inte l'isteso ano el inside so 45 ziri, par ła caza discogràfega Numero Uno, do brani: Fili d'aria e Quasi amore, mai inserìi in nesun àlbun. L'ano dopo A vien insidesto un novo 45 ziri co nantre do canson: Una danza e Non aspettarmi. Inte'l 1979, proponendose artistegamente co'l nome Pino Mango, el pùblega Arlecchino da'l cuało A despica Sentirti, insidesta anca da Patty Pravo e drioman da Mietta.

Ani otanta

Crize e ła consacrasion co Oro

Inte'l 1982 A vien publegà par ła Fonit Cetra È pericoloso sporgersi, co'l cuało el cantaudor el se prezenta oncora a'l pùblego come Pino Mango. Da łe sonoridà pì rock respeto ai presedenti łaori, l'àlbun el contien Nero e blu, speso canson de vertura dei conserti par pluzori ani, reinterpretada drioman da Scialpi, par el cuało Mango el conpone anca i brani L'Io e l'Es e Hallelujah. Benché i primi dischi i gabia na serta vizibiłità, no i otien el suceso sperà né tanto spasio in radio e tełevizion.

Inte'l 1983 Mango el prezenta a ła Fonit un provin che, parò, no'l reseve atension e el vien łasà in zasensa. L'artista, za dełuzo dai scarsi rezultadi dei primi tre dischi (a dita de Mango, vendùi conplesivamente in trezento copie), el ze intensionà a zbandonar ła mùzega e a sevitar i studi univarsidari. Mogol, rivà inte i studi de ła Fonit par sistemar i archivi, el descoverzer el provin e, colpìo pozitivamente, el dezidara incontrar el cantante. Mara Maionchi, 'pena entrada in Fonit in cuałità de diretora artìstega, ła ciama Mango, el cuało, daspò ripetùi refiudi e senpre pì desizo a zbandonar l'atività ,el aceta infin de incontrar el parołiere.

El provin el contien un brano da'l titoło Mama Voodoo, el cui testo el ze òpara de'l fradeło Armando. Mogol el deside de rescrivarghene łe parołe, e A nase cusì Oro che, publegà so 45 ziri inte l'ano sucesvio, el otien un gran suceso, a'l ponto da deventar el brano pì enblemàtego de l'artista. L'incontro co Mogol, nonché el contributo de Alberto Salerno in veste de produtor artìstego e parołiere, i sarà determenanti par rełansar ła cariera de Mango.

Ingreso a Sanremo

Inte'l 1985 el partesipa a'l Festival de Sanremo inte ła categoria "Nuove proposte" co ła canson Il viaggio, otenjendo el premio della critica, pur sensa cuałifegarse par ła finałe; el brano el ze insarìo in Australia, l'àlbun che'l introduze Mango a'l gran pùblego, in cui l'artista el taca ełaborar un propio stiłe contamenà da sonoridà world. Senpre in cheł'ano el scrive e produze tute łe canson de Tempo di Blues, àlbun d'ezordio de Laura Valente, che ła sarà ła só conpanja par tuta ła vita.

Inte'l 1986 el se reprezenta a Sanremo, portando cuatro canson: tre cofà autore e una cofà interprete-autor.El scrive co Alberto Salerno ła sigla de vertura de'l Festival sanremeze, Io nascerò (cantada da Loretta Goggi e insidesta par ła prima volta da Mango inte ła rancura de'l 1999 Visto così); in pì el ze autor de'l Re, co'l cuało Loredana Bertè ła se ezibise pa'ła prima volta so'l palco de'l Ariston (destando el famozo scandało par ła performance in varsion pre-maman) e de Nessun dolore, scrito par Anna Bussotti e prezentà inte ła sesion "Nuove proposte".

Come interprete el partesipa inte ła categoria "Big" co Lei verrà che, nonostante ła se clasifega a'l 14º posto, ła deventa ben presto una de łe canson pì raprezentadive de ła só discografia. El brano el vien insarìo inte l'àlbun Odissea, indove el resalta anca n'altra conpozision: La rosa dell'inverno. Odissea ła concuista el disco d'oro e el vede ła partesipasion de'l tastierista Brian Auger, fegura de spico de'l rock ani sesanta e setanta. Senpre in cheł'ano Mango el vinse el Telegatto cofà revełasion de l'ano.

El partesipa da novo a'l Festival de Sanremo inte'l 1987 co'l brano Dal cuore in poi, clasifegandose dezdotèzemo. Inte l'isteso ano el pùblega l'àlbun Adesso, che'l contien el za sità Dal cuore in poi insenbre a uno dei só brani pì famozi: Bella d'estate, scrito co Lucio Dalla. L'àlbun el concuista 3 dischi d'oro in 5 mezi e el vien publegà anca a'l de fora dei confini nasionałi, otenjindo notevołi rescontri spesialmente in Spanja, ndove el se cołoga ai vertisi de łe clasifeghe; el se de deside, cusì, de publegar l'àlbun in łengua spanjoła co el nome de Ahora, da'l cuało A vien estraesto el singoło Flor de Verano (varsion ispànega de Bella d'estate), che ła razonze el primo posto inte ła clasifega spanjoła Los 40 Principales el 30 apriłe 1988.

Inte'l 1988 l'artista lucano el pùblega Inseguendo l'aquila, conpanjà da'l 45 ziri Ferro e fuoco. L'àlbun el concuista el disco d'oro e el vien publegà inte'l mèdemo ano in Spanja co el titoło Hierro y fuego.

Ani novanta

 

Inte'l 1990 Mango el pùblega Sirtaki, el só àlbun pì vendùo. Prima de l'usida de'l disco el partesipa a Sanremo co Tu... sì che, inte l'istesa edision, el vien anca intarpretà da'l cantaudor britànego Leo Sayer co'l titoło The moth and the flame. El brano e i pì noti Nella mia città e Come Monna Lisa i contribuise a'l suceso de l'àlbun, che'l razonze ła cifra de 500 000 copie vendùe in Itałia e el otien anca el premio Vela d'oro a Riva del Garda. Anca de 'st'altro disco vien publegada ła varsion omònema in spanjoło inte'l 1991. Inte l'isteso ano el cantaudro el scrive tre brani par Mietta, incluzi inte l'àlbun Volano le pagine: Oltre te, Soli mai, E no (cosa sei).

L'àlbun Come l'acqua de'l 1992 el conferma el suceso de Mango inte l'anbito de'l pop mediteraneo; A ze propio Mediterraneo el singoło che'l ne fa da traino, ancora co i testi de Mogol. Łe copie vendùe łe sùpara 400 000.

Inte'l 1994 el canbia caza discogràfega: ła EMI ła pùblega Mango, inte'l cuało A spica ła canson Giulietta, scrita insieme a Pasquale Panella.

Ani domiłe

Mùzega e atividà łetararia

Inte'l 2000 el scrive par Mietta Fare l'amore, prezentà a'l Festival de Sanremo de cheł'ano, mentre inte'l 2002 el pùblega Disincanto. Grando suceso otien el brano La rondine e anca ła title track Disincanto; da senjałar in pì ła reintarpretasion de Michelle dei Beatles, ezeguìa a sìe voze. Disincanto el vende 250 000 copie. L'àlbun el senja l'ùltema cołaborason dei fradełi Mango, che i intaronparà definitivamente i só raporti.

Inte'l 2004, co'l disco Ti porto in Africa, łe sonoridà tipegamente mediteranee łe vien zmisiàe ad aranzamenti rock, a ła reserca de novi soni e altre sparimentasion muzegałe. Ti porto in Africa el se azùdega el disco de platino e el vende oltra 100 000 copie. Inte l'isteso ano l'artista basiłicateze el pùblega un primo łibro de poezìe, da'l titoło Nel malamente mondo non ti trovo, edito da łe Edizioni Pendragon e distribuìo da ła Chiaroscuro, contenjente 54 łìreghe e algune partegołari iłustrasion fotografeghe.

Inte'l 2005 Mango el firma un novo contrato co ła Sony BMG e el pùblega l'àlbun Ti amo così, disco d'oro, dove inte'l brano Il dicembre degli aranci el dota co ła mujer Laura Valente; durando łe sesion de rezistrasion de l'àlbun el se avałe de ła partesipasion de'l baterista Ian Thomas (Mick Jagger, Elton John). Inte'l disco el reinterpreta anca na séłebre canson napołetana: I' te vurria vasa'. Inte'l 2007 el cantaudor el partesipa a'l Festival de Sanremo co'l brano Chissà se nevica, dotando inte ła tersa serada anca co Laura Valente e clasifegandose a'l 5º posto. In contenporanea co'l singoło sanremeze el pùblega l'àlbun L'albero delle fate, disco d'oro, e el segondo vołume de poezìe Di quanto stupore, distribuìo da Chiaroscuro-Edizioni Pendragon.

Inte'l 2008 el dota co i Neri per Caso inte ła reintarpretasion de'l só famozo brano Bella d'estate. El 19 setenbre 2008 A vien fora l'àlbun de cover Acchiappanuvole, titoło ciapà da un verso de ła canson Ragazzo mio de Luigi Tenco de'l 1964. EL novo łaoro el vien antisipà da'l singoło La stagione dell'amore, cantada insenbre a'l só autor Franco Battiato. El disco el vede anca ła cołaborasion de Claudio Baglioni, co'l cuało Mango el dota in Amore Bello. Acchiappanuvole el ze sertifegà disco de platino.

Inte l'apriłe 2009 Mango partesipa a l'insizion de'l brano Domani 21/04.2009 de Mauro Pagani, i cui proventi i ze devołùi a łe popołasion colpìe da'l teremoto de l'Aquila.

I ùltemi łaori

 

Da'l 28 agosto 2009 ze in rodasion so łe radio nasionałe el singoło Contro tutti i pronostici, che'l antisipa l'usida de'l dopi cd live Gli amori son finestre, edito da ła Sony Music e publegà el 18 setenbre. El brano, che'l ze uno do inediti, el ze scrito da na zòvane rock band beneventana i Rei Momo, guest star in alguni conserti de l'Acchiappanuvole Tour. L'altro inedito, E poi di nuovo la notte, el ze conposto da l'isteso Mango. Gli amori son finestre el ze el titoło de l'omònema poezìa resitada da Flavio Insinna e conposta da'l cantaudor de Lagonegro.

Senpre in cheł'ano el partesipa a ła reałizasion de l'àlbun Q.P.G.A. de Claudio Baglioni, cantando el brano Io ti prendo come mia sposa, e el cołabora a'l disco De La Buena Onda de'l ghitarista Flavio Sala, cantando Volver, na canson de Carlos Gardel.

El 24 maggio 2011 A vien fora el vintèzemo łaoro de'l cantaudor, La terra degli aquiloni, presedùo da'l singoło La sposa, canson scrita co Pasquale Panella. Inte'l zorno de l'usida de'l novo singoło el sito ofisiałe el se azorna e nase ła prima pàjina ofisiałe so Facebook. L'àlbun el vede ła cołaborasion de Pasquale Panella in tre canson e de Maurizio Fabrizio e Guido Morra inte ła canson che ła sera l'àlbun Il rifugio, oltra a do cover come Volver de Carlos Gardel e Starlight de The Supermen Lovers.

Inte l'apriłe 2013 Mango el scrive insieme a Carlo De Bei e Cinzia Farolfi ła canson Voce senza voce intarpretada da Mario Nunziante, ex concorente de Amici, e el partesipa anca ai cori de'l brano.

L'ùltemo àlbun el ze L'amore è invisibile (2014), so eticheta Columbia Sony Music. Inte'l disco A ghe ze tre inediti e rełeture de muzisisti cofà Sting, U2, Fabrizio De André, Lucio Battisti, Beatles, Pino Daniele e na canson de ła tradision sarda intitołada No potho reposare, intarpretada insieme a ła cantante sarda Maria Giovanna Cherchi.

Morte

Ła sera de'l 7 desenbre 2014 el cantaudor el partesipa a ła manifestasion in benefisensa "World of Colours", che ła se ga tenjùa a'l Palaercole de Policoro, in provinsia de Matera. Durando l'evento, in favor dei putełi de ła Guinea Bissau, a cui parteisipa anca parsonałità come Franco Fasano, Metis Di Meo e Dino Paradiso, Mango el monta so'l palco a mezanote, ezibìndose par l'ocazion davanti a cuatromiła parsone. Durando l'ezecusion de Oro, uno dei só brnai pì séłebri, el acuza un ma un małor, dimándandoghe scuza a'l pùblego, el intarronpe l'ezibision. Portà inte'l retropalco, łe condision łe aparise sùito gravi e, malgrado i imediati socorsi, l'artista el mor prima de razónzer l'ospeal par un ataco cardiaco fulmenante. El gaveva 60 ani. A só muger Laura el gaveva confidà che'l gavarìa vołesto morir so'l palco, el ga dizesto in tenpi non sospeti: «cosa ghe ze de pì beło che morir mentre ti fa mùzega davanti a ła zente, e cioè mentre ti fa ła cosa che ti ami de pì?».

El 9 desenbre el fradeło mazor Giovanni el se sente małe durando ła vełia funebre, probabilmente anca eło par un infarto o par un epizodio cardiaco da stress; l'omo, setantasincuene, el more poco dopo l'arivo in ospeal. I altri fradełi, Armando e Michele, rivài in ospeałe par vizitar Giovanni, anca łori i acuza un małor, e i vien portà in ospeałe e sùito dimesi.

Łe ezecuie de'l cantaudor łe vien sełebràe da'l véscovo Francescantonio Nolè el 10 desenbre inte ła concatedrałe de Lagonegro. A ła funsion ghe partesipa łe autorità sitadine, el presidente de ła rejon Basilicata Marcello Pittella, Mogol, Franz Di Cioccio e Franco Mussida de ła PFM, Maurizio Fabrizio, i discografeghi de ła Sony, i amisi de łe radio, tra cui Paola Gallo de Radio Italia, e na granda foła de sitadini. Inte'l primo pomerigio de'l mèdemo zorno se tien i funerałi de'l fradeło Giovanni, inte ła cieza de San Giuseppe. El cantaudor el ze sepołìo inte'l só paeze nadałe, ndove el zera tornà a viver da diversi ani.

A scuazi sincue ani da ła sconparsa, el 22 novenbre 2019 vien publegà el cofaneto Tutto l’amore che conta davvero, che'l contien i majori sucesi, cołaborasion artìsteghe, reintarpretasion e altri brani manco noti de'l cantaudor łucano.