Герб |
Шаер Кытчы пыре РСФСР Административной центрез Ватка Улӥсьёс
Быдӟалаез
км² Ватка губерния ВикиCommons-ын
Ватка губерния — Россиысь (Россия империысь, Россия республикаысь, Кенешо Союзысь) губерния. Губерни кар — Ватка. Кылдӥз 1796-тӥ арын Кузон губерниысь Ватка наместничестволэн интыяз. 1929-тӥ арын солэн музъемез Нижний Новгород улосэ пыре.
1775-тӥ арын Екатерина II-тӥлэн указэзъя кылдытэм Ватка наместничество люкемын 13 утемлы (уездлы): Ватка, Орлов, Глаз, Сарапул, Алабго, Слободской, Кайгород, Уржум, Котельнич, Царёвосанчурск, Малмыж, Яранск но Нолинск. Уезд каръёс: Глаз, Алабго, Котельнич, Малмыж, Нолинск, Орлов, Сарапул, Слободской, Уржум, Яранск.
XIX-тӥ дауре губернилэн улонэз юн герӟаськемын вал Россиысь политика но мер улонэн. 1812-тӥ арын люкам калык ополчение Вятка губернилэн ог 20 000 улӥсьёсыз гожтӥськиз. Тужгес тодмоез соос пӧлысь — «ныл-кавалерист» Надежда Дурова (1783—1866).
Ватка музъем вылэ трос аръёс ӵоже ысъяллям ссыльнойёсты. Та музъем вылтӥ ортче вал Сибирь тракт — ссыльнойёсты Сибире келян сюрес (со вылэ ог 100 пала декабристъёс ортчемын). Куд-огез ссыльнойёс Вятка карын улэмын. 1830-60-тӥ аръёсы татчы тросэз полякъёс Поляк эксэйлыкын ортчем бугыръяськонъёсы пыриськемзы понна ссылкае келямын вал. Татчы ик ссылкае келямын вал А. Л. Витберг, А. И. Герцен, М. Е. Салтыков-Щедрин.
XIX-тӥ даурлэн пумаз Ватка губерниын революци-демократи мынон кужмояны кутскиз. Трос революционеръёс — Ватка губернилэн нылъёсыз но пиосыз вылӥллям: М. П. Сажин, Н. А.Чарушин, С. Н. Халтурин, Л. В. Чемоданова, А. Д. Кувшинская, А. В. Якимова.
Быдӟым Октябрь социализмо революция бере Ватка губернилэн кивалтон но музъемъёслы люкон югдурез воштӥськыны кутскиз.
This article uses material from the Wikipedia Удмурт кыл article Ватка губерния, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Пушкесэз CC BY-SA 4.0 лицензияя кутымон луэ (мукетыз возьматэмын ӧвӧл ке). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Удмурт кыл (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.