Могилёв
Могилёв (рус. Могилёв, белар.
Культура һәм икътисад Могилёв өлкәсенең үзәге. Шулай ук шәһәрдә урнашканнар шундый оешмалар ничек Химволокно, Лифтмаш, Строммаш һәм башкалар.
| Могилёв | |
| белар. Магілёў | |
| Байрак[d] | Илтамга[d] |
 |  |
.jpg) | |
| Рәсми исем | Магілёў |
|---|---|
| Белорус телен латинлаштыру (2007 елгы система) | Mahilioŭ |
| Гимн | Q6485193? |
| Дәүләт |  Белоруссия |
| Нәрсәнең башкаласы | Могилёв өлкәсе |
| Административ-территориаль берәмлек | Могилёв өлкәсе |
| Сәгать поясы | UTC+03:00 |
| Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы | Днипро |
| Хөкүмәт башлыгы | Студнев, Александр Викторович[d] |
| Халык саны | 353 110 (1 гыйнвар 2024) |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 192 метр |
| Кардәш шәһәр | Бардейов[d], Клайпеда, Вийербан, Влотславек, Габрово[d], Чимкәнт, Айзенах, Крагуеватс, Звенигород, Вологда, Берәнск, Красноярск, Пенза, Нәнҗиң, Чжэнчжоу[d], Виттенберг, Тула, Тәбриз, Сумкает, Соколиная Гора[d], Омск, Киреч, Чанша[d] һәм Bursa |
| Нәрсә белән чиктәш | Могилёвский район[d] |
| Мәйдан | 119 км² |
| Почта индексы | 212000–212999 |
| Рәсми веб-сайт | mogilev.gov.by(рус.)(белор.)(ингл.) |
| Һәйкәлләр исемлеге | Cultural heritage monuments in Mahilioŭ[d] |
| Беренче язма телгә алу | 1267 |
| Җирле телефон коды | 8222 |
| Шәрәфле ватандашлар төркеме | [d] |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 Могилёв Викиҗыентыкта | |
Халык саны — 300 мең тиресе кеше. Шәһәрдә шулай да 40 мәктәп, 4 лицей, 3 университет (Машиналар төзү, Технология, Педагогия) бар.
География
Климат
| Могилёв климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Абсолют максимум, °C | 9,8 | 12,9 | 19,8 | 29,1 | 32,0 | 33,0 | 36,3 | 36,8 | 30,6 | 25,5 | 14,5 | 10,9 | 36,8 |
| Уртача максимум, °C | −3 | −2,5 | 3,0 | 12,0 | 18,6 | 21,5 | 23,6 | 22,7 | 16,7 | 9,9 | 2,3 | −2 | 10,2 |
| Уртача температура, °C | −5,3 | −5,5 | −0,8 | 6,7 | 12,9 | 16,1 | 18,1 | 17,0 | 11,6 | 6,0 | −0,1 | −4,2 | 6,0 |
| Уртача минимум, °C | −7,8 | −8,5 | −4,2 | 2,0 | 7,3 | 10,8 | 12,7 | 11,6 | 7,1 | 2,6 | −2,3 | −6,6 | 2,1 |
| Абсолют минимум, °C | −37,3 | −34,7 | −35 | −17,7 | −4,4 | −0,7 | 3,0 | 0,9 | −4,8 | −14,8 | −23,5 | −33,4 | −37,3 |
| Явым-төшем нормасы, мм | 39 | 34 | 39 | 41 | 53 | 75 | 81 | 65 | 55 | 54 | 45 | 41 | 622 |
| Чыганак: Погода и Климат | |||||||||||||
Тарих
1812 елгы сугыш
1812 елның 12 июнендә 600-меңле Наполеон гаскәре Россиягә бәреп керә. Өч тапкыр санаучы өстенклекле дошман алдыннан рус гаскәре чигенә башлады. 11 июльнә, 12 км Могилёвдан көньяк-көнбатышрак, Салтановка һәм Фатово авыллары арасында, генерал-лейтенант Николай Раевский җитәкчелегендәге 7-нче пехота корпусы һәм Луи Даву җитәкләгән француз гаскәренә каршы Салтановка кырындагы сугушны башладылар. 2-нче Көнбатыш армиясының күпчелек көчен Днепр елгасы аша йөзеп чыгыну французлардан читкә юнәлдеру өчен, рус гаскәрләре французлар белән капма-каршы сугыш башларга мәҗбүр булганнар.
Беренче бөтендөнья сугышы
Беренче бөтендөнья сугышы вакытында (август 1915 — ноябрь 1917) Югары башкомандующий ставкасы урнашкан, шәһәрдә Россия императоры Николай II яшәгән.
Икенче бөтендөнья сугышы
Смоленск бәрелеше
26 июльне совет гаскәрләре Могилёвны калдырдылар (карагыз Могилёвны саклау).
Халык
| 1840 | 1897 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2009 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 23 103 | 43 119 | 121 712 | 202 314 | 290 361 | 359 188 | 358 279 |
Милли состав (2009): беларуслар — 87,4%, руслар — 7,3%, украиннар — 1,1%.
Истәлекле урыннар
- Ленин урамы, Европаның 18-нче гысыр стиленда төзелгән
- Театр, 19-нче гасырда төзелген һәм башкалар.
Кардәш шәһәрләр
Искәрмәләр
This article uses material from the Wikipedia Tatarça / Татарча article Могилёв, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәгълүмат CC BY-SA 4.0 буенча таратыла (әгәр башкасы күрсәтелмәсә). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Tatarça / Татарча (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.