Tunceli (Zazaca: Mameki), Türkiye'nin Tunceli ilinin merkezi olan şehirdir.
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Munzur Çayı'nın kıyısında yer almaktadır.
| Tunceli | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
 Tunceli'nin ildeki konumu | |
  Tunceli | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | Doğu Anadolu |
| İl | Tunceli |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Cevdet Konak (DEM Parti) |
| Rakım | 914 m |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAS) |
| Posta kodu | 62000 |
| Alan kodu | 0 (428) |
| Plaka kodu | 62 |
Resmî site www.tunceli.bel.tr | |
Tunceli şehir merkezi nüfusu 2020 istatistiklerine göre 38,429 kişidir.
Antik Yunan tarihçi ve coğrafyacılarının Tunceli bölgesine Daranis ve Derksene adını verdikleri söylenir. 1935 yılında kurulan ve Tunceli Kanunu'ndaki özel statüsü nedeniyle Elazığ'dan yönetilen Tunceli ilinin merkezi olarak 30 Aralık 1946 tarihli ve 4993 sayılı kanunla Kalan (Mamekiye) kasabası olarak belirlenmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Tunceli iklimi sert karasal iklimine sahiptir. Dağların konumundan dolayı kışları çok soğuk ve kar yağışlı geçer. 6 veya 7 ay kar altında kalabilir. Yazın ise 35-40 dereceye yaklaşan kuru sıcaklar olabilir. Tunceli' de yaşayan yabani hayvanlar kırmızı benekli alabalık, boz ayı, kurt, yaban domuzu, geyik, karaca, dağ keçisi, su samuru, vaşak, tilki, vahşi kedi, tavşan, kartal,ağaçkakan, yarasa, atmaca, şahin, leylek, ala karga, sakallı akbaba ve 1950-60'lı yıllarda Hazar kaplanı, Anadolu parsı ve Çizgili sırtlan da görülmüştür. Ters lalesiyle ünlüdür. Tunceli'nin en önemli dağları Munzur Dağları,Buyer Baba Dağı, Sülbüs Dağı, Bağır Dağı, Zel dağıdır.En önemli bölgeler ise Zage, Ali Boğazı, Munzur Vadisi, Kutudere, Pülümür Vadisi bölgeleridir. Yapılan barajların etkisi ile özellikle yüksek olmayan yerlerde kar yağışı azdır. Karın toprakta kalma süresi azdır. Sert soğuk fazla görülmez.
| Tunceli sıcaklık (1975-2006) ve yağış (1971-2000) ortalama verileri | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 2.5 | 4.4 | 10.4 | 17.6 | 23.3 | 29.3 | 34.6 | 34.7 | 30.1 | 22.1 | 12.9 | 5.1 | 19.0 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | -1.6 | -0.2 | 5.3 | 12.0 | 17.0 | 22.5 | 27.3 | 26.8 | 21.6 | 14.5 | 6.9 | 1.1 | 12.8 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | -5.3 | -4.3 | 0.5 | 6.3 | 10.1 | 14.5 | 19.0 | 18.5 | 13.4 | 8.1 | 2.1 | -2.1 | 6.8 |
| Ortalama yağış (mm) | 100.7 | 95.4 | 99.4 | 100.6 | 70.5 | 20.2 | 2.9 | 2.9 | 14.4 | 67.1 | 96.6 | 122.0 | 792.7 |
| kaynak: www.meteor.gov.tr | |||||||||||||
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1940 | 6.435 | 837 | 5.598 |
| 1945 | 8.568 | 762 | 7.806 |
| 1950 | 10.739 | 1.883 | 8.856 |
| 1955 | 12.955 | 2.360 | 10.595 |
| 1960 | 16.601 | 3.818 | 12.783 |
| 1965 | 20.561 | 5.825 | 14.736 |
| 1970 | 24.939 | 9.366 | 15.573 |
| 1975 | 29.091 | 11.637 | 17.454 |
| 1980 | 29.857 | 12.859 | 16.998 |
| 1985 | 35.955 | 18.471 | 17.484 |
| 1990 | 37.655 | 24.513 | 13.142 |
| 2000 | 30.323 | 25.041 | 5.282 |
| 2007 | 31.147 | 27.091 | 4.056 |
| 2008 | 33.316 | 28.586 | 4.730 |
| 2009 | 35.909 | 31.599 | 4.310 |
| 2010 | 30.702 | 26.410 | 4.292 |
| 2011 | 37.123 | 32.815 | 4.308 |
| 2012 | 35.898 | 31.469 | 4.429 |
| 2013 | 36.143 | 31.047 | 5.096 |
| 2014 | 38.015 | 33.270 | 4.745 |
| 2015 | 38.878 | 34.461 | 4.417 |
| 2016 | 37.116 | 32.858 | 4.258 |
| 2017 | 37.215 | 33.046 | 4.169 |
| 2018 | 38.504 | 33.515 | 4.989 |
| 2019 | 38.427 | 33.777 | 4.650 |
| 2020 | 38.429 | 33.873 | 4.556 |
Tunceli İli Bakanlar Kurulu tarafından 1945 yılında ''Şehir'' statüsüne kavuşturulmuş ve Valilik tarafından yönetilmesi kararlaştırılmıştır. Vali, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'nun şehirdeki en etkili ve yetkili temsilcisidir. Tunceli'nin nüfusu ve küçük bir şehir olması dolayısıyla 3 Vali Yardımcısı ile idaresi mümkündür.
Tunceli, belediye unvanını 1945 yılında kazanmıştır. 2004 yılına kadar belediye CHP tarafından yönetilmiş olup bu tarihten sonra BDP ve DBP'li başkanlar tarafından yönetilmiştir. 2019'da, Ovacık belediye başkanı seçilerek TKP'ye ilk belediye başkanlığını kazandıran Fatih Mehmet Maçoğlu'nun Tunceli Belediye Başkanı seçilmesiyle TKP Türkiye'de ilk kez il belediye başkanlığı kazandı.
| Wiki Commons'ta Tunceli ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Tunceli, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
