Türkiye'de Irkçılık

Genellikle Türkler tarafından etnik kimliği Türk olmayan kişilere yönelik gerçekleşen olumsuz davranış ve eylemler şeklindedir. Ermeniler, Kürtler, Araplar, Rumlar, Süryaniler ve Zazalar gibi azınlıklar Türk olmadıkları için ayrımcılığa maruz kalırken Aleviler ve Şiiler ise Sünni olmadıkları için ayrımcılığa maruz kalmaktadır.

 

Kadıköy, İstanbul'daki bir Ermeni kilisesinin duvarına kimliği belirsiz kişiler tarafından yapılan "Yaşasın Irkçı Türkiye" (üstte) yazılması ile aynı kiliseye yakın bir duvara yapılan "Ya Türksün Ya Piç" yazılması (altta).

Son yıllarda, Türkiye'de düzensiz göç nedeniyle Suriyeli, Arap mültecilere ve Orta Doğu'dan gelen diğer göçmen nüfusa (Afganlar gibi) karşıtlık arttı.

İsveçli bir grup ekonomist tarafından yürütülmüş ve Washington Post adlı gazetede yayımlanmış Dünya Değerleri Araştırması'na (World Values Survey) göre Türkiye'den ankete katılmış 1.605 kişinin %35.8'i "Kimle komşu olmak istemezsiniz?" sorusuna "başka ırktan biri ile", %36.8'i "başka dinden biri ile", %30.5'i "göçmenler/yabancı işçiler ile", %30'u ise "başka dil konuşan insanlar ile" cevaplarını vermiştir. Ankete katılan kişilerin %62.3'ü işverenlerin ülkede yaşayan milleti yabancı göçmenlere karşı önde tutması gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca toplumun %61.7'si diğer dinlerden, %60'ı diğer milletlerden insanlara kısmen veya tamamen güvenmediklerini belirtmiştir.

Türkiye Gençlik STK'ları Platformu tarafından Türkiye'de 8 bin genç ile anket yürütülmüş bir çalışma, ankete katılan kişilerin %32'sinin "başka ırk, renk ve milletten insanlarla komşu olmayı" istemediklerini ortaya koymuştur. Aynı soru "Suriyeliler" olarak sorulduğu takdirde istememe oranı %70'e çıkmıştır.

Bir başka olay ise Zilan Katliamı'dır. 1930 yılının temmuz ayında Van ilinin Erciş ilçesinde yaşanan Zilan Deresi'ne (günümüzde "Hatun Çukurovası" olarak bilinir) sığınan Kürtlere karşı gerçekleştirilmiştir. 16 Temmuz 1930 tarihli Cumhuriyet gazetesine göre, 15.000 kişi, bizzat Ağrı isyanında da yer alan Kürt yazar Hesen Hîşyar Serdî'ye (1907-14 Eylül 1985) göre, Ademan, Sipkan, Zilan ve Hesenan aşiretlerden oluşan 18 köyden 47.000 köylü Ermeni araştırmacı Garo Sasuni'e göre, 5.000 kadın, çocuk ve yaşlı öldürülmüştür. Ekim 3, 1930 tarihli Berliner Tageblatt gazetesi ise, Türkler, Zilan bölgesinde 220 köyü imha etti ve 4.500 kadın ve yaşlı katletti şeklinde aktardı. Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi ise, "Zilan Bölgesi vadilerinden birinde 1.550 kişi öldürüldü, Erciş bölgesinde 200 köy yakıldı, Patnos sahasında yakılıp yıkılmayan tek köy kalmadı, Türk askerleri, Kürtlerin hayvanlarını da alıp aşırdılar" şeklinde aktarılmıştır.

1980 darbesinin ardından çeşitli kurumlarda ve resmi kurumlarda Kürtçe'nin konuşulması yasaklandı. Kürtçe konuşan, yayın yapan veya şarkı söyleyen birçok kişi tutuklandı ve hapsedildi. Bu yasak 1991 yılında kaldırıldı.

Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren Zazalar, Türk hükûmetleri tarafından uzun bir ayrımcılık ve katliama maruz kalmışlardır. Bunlardan en önemlileri 13 bin sivilin öldüğü Dersim olayları yani Dersim İsyanı'dır. Bazı kaynaklara göre 40 bin kişi öldürüldüğü söylenir. Bazı kaynaklar ise bunun 70 bin olduğunu söyler. Bir diğer saldırı Cumhuriyet döneminde yapılan Erzincan Zini Gediği Katliamı'dır. Zini Gediği katliamı, 6 Ağustos 1938 tarihinde Erzincan iliniin Çağlayan bucağındaki köylerde köylülerin kurşuna dizilerek öldürülmesi olayıdır.

6-7 Eylül Olayları veya İstanbul Pogromu (Modern Yunanca: Σεπτεμβριανά Septemvriana, "Eylül Olayları"), İstanbul'da yaşayan Rum azınlığa karşı 6-7 Eylül 1955'te gerçekleşen organize toplu saldırı bunlardan birisidir. Gladio'nun Türk kolu olan Seferberlik Taktik Kurulu'nun yanı sıra Kontrgerilla ve günümüz Millî İstihbarat Teşkilatı'nın selefi olan Millî Emniyet Hizmeti tarafından planlanarak desteklendi.

Türkiye, Osmanlı yönetiminden beri güçlü bir Arap karşıtlığı geçmişine sahiptir. Araplar, Cumhuriyet döneminden beri Türk kaynaklarında İslam ile geri kalmışlık ve medeniyetsizlikle ilişkilendirmekte ve olumsuz bir biçimde tasvir edilmektedir.

Türkiye, sınırında yaşanan Suriye Savaşı'ndan dolayı yaşadığı akın ve mülteci krizinden hareketle Arap karşıtlığı önemli ölçüde yükselişe geçmiştir. Türkiye' de Arap karşıtlığı iki temel gruba ayrılmaktadır. Bunlardan birisi Körfez ülkeleri, daha çok zenginlik içinde yaşayan Arap ülkeleridir. Diğeri ise Suriyeli mültecilerdir.

Agos haftalık Ermeni gazetesinin yazı işleri müdürü Hrant Dink, 19 Ocak 2007'de İstanbul'da Ogün Samast tarafından öldürüldü. Dink, Ermeni kimliği ve Ermeni soykırımı konusundaki açıklamaları nedeniyle Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi uyarınca "Türklüğü aşağılamak" suçundan üç kez yargılandı. Hrant Dink'in öldürülmesinden kısa bir süre sonra, suikastçı Ogün Samast polislerle birlikte Türk bayrağıyla poz vererek, polis nezaretindeyken kahraman ilan edildi.

2004'te Bianet üzerinde yayımlanan röportajda bir katılımcı:

Ayrımcılık iki farklı durumu, konumu, farklı açılardan değerlendirme, farklı kefelere koymaktır. Ben Doğulu ve Alevi olmamdan dolayı ayrımcılığa uğradım. Türk olmama rağmen, sırf Doğulu olduğum için Kürt olduğum söylendi.

ve başka bir katılımcı:

En çok uğradığım ayrımcılık, cins ayrımcılığıdır. Ben Siirt'te yaşıyorum. Siirt'te Arap nüfusu çoğunlukta. Kürtler Araplar tarafından çok aşağılanıyor.

yorumunda bulunmuştur.

Yapılan bir saha araştırmasında:

Çalıştığım kurumda çoğu çalışan doğulu olduğundan, ben de batılı olduğumdan beni hep dışladılar.

ve

Doğubayazıt'ta Türkçe çay istediğim için hizmet alamamıştım.

şeklinde cevaplar alınmıştır.

Yapılan başka bir çalışmada Kürtlerin Araplara karşı olan ortalama bireysel ve kolektif ayrımcılık düzeyi Türklere göre daha yüksek olduğu bulunurken Arapların Kürt ve Türklere karşı olan ortalama bireysel ayrımcılık düzeyinin eşit ama Türklere yönelik ortalama kolektif ayrımcılığın daha yüksek olduğu saptanmıştır.