Stokiyometri (/ˌstɔɪkiˈɒmɪtri/ ), kimyasal reaksiyonlar ın öncesi, sırası ve sonrasında reaktan ve ürünlerin miktarları arasındaki ilişkidir.
Stokiyometri, kütlenin korunumu yasası üzerine kuruludur; Reaktanların miktarları biliniyorsa, ürünün miktarının hesaplanabileceği anlamına gelir. Tersine, bir tepkenin miktarı biliniyorsa ve ürünlerin miktarı belirlenebiliyorsa, o zaman diğer tepkenlerin miktarı da hesaplanabilir.
Bu, dengeli denklemin olduğu buradaki resimde gösterilmektedir:
Burada bir molekül metan, iki oksijen molekülü ile reaksiyona girerek bir molekül karbondioksit ve iki molekül su verir. Denklem, bir tam yanma örneğidir. Stokiyometri nicel ilişkileri ölçer ve belirli bir reaksiyonda üretilen veya ihtiyaç duyulan ürün ve reaktanların miktarını belirlemek için kullanılır. Kimyasal reaksiyonlara katıldıkları için maddeler arasındaki nicel ilişkileri açıklayan reaksiyon stokiyometrisi olarak bilinir. Yukarıdaki örnekte, reaksiyon stokiyometrisi, karbondioksit ve su oluşturmak için reaksiyona giren metan ve oksijen miktarları arasındaki ilişkiyi ölçer.
Mollerin atomik ağırlıklarla iyi bilinen ilişkisi nedeniyle, elde edilen oranlar tanımlanan bir reaksiyonda ağırlığa göre miktarları belirlemek için kullanılabilir. Buna kompozisyon stokiyometrisi denir.
Gaz stokiyometrisi, gazların belirli bir sıcaklık, basınç ve hacimde olduğu varsayılan ideal şartlar altındaki gazlarla ilgilenir. Gazlar için, ideal gaz yasasına göre hacim oranı ideal olarak aynıdır, ancak tek bir reaksiyonun kütle oranı, reaktan ve ürünlerin moleküler kütlelerinden hesaplanmalıdır. Pratikte izotopların varlığından dolayı kütle oranı hesaplanırken bunun yerine molar kütleler kullanılır.
Stokiyometri terimi ilk olarak Jeremias Benjamin Richter tarafından 1792'de Richter's Stoichiometric or the Art of Measuring the Chemical Elements'i yayınlandığında kullanıldı. Terim, Eski Yunanca στοιχεῖον kelimesinden türetilmiştir. (stoicheion "element" ve μέτρον metro "ölçü"). Patristik Yunancada, Stoichiometria kelimesi Nicephorus tarafından kanonik Yeni Ahit'in ve bazı Apocrypha'nın satır sayılarını belirtmek için kullanılmıştır.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Stokiyometri, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
