Sihler (Pencapça: ਸਿੱਖ, sikkh, Pencapça telaffuz: ), Guru Nanak'ın vahyine dayanan, 15.
yüzyılda Hint yarımadasının Pencap bölgesinde ortaya çıkan tek tanrılı bir din olan Sihizm ile ilişkili kişilerdir. Sih teriminin kökeni 'mürit' veya 'öğrenci' anlamına gelen śiṣya (Sanskritçe: शिष्य) kelimesinden gelir. Sih Rehat Maryada'nın ('davranış kanunu') 1. maddesine göre bir Sih:
Toplam nüfus | |
---|---|
y. 25 milyon | |
Kurucu | |
Guru Nanak | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Hindistan | 20.815.730 |
ABD | 700.000 |
Kanada | 500.000 |
Birleşik Krallık | 450.500 |
İtalya | 150.000 |
Avustralya | 126.000 |
Malezya | 120.000 |
Tayland | 100.000 |
Birleşik Arap Emirlikleri | 52.000 |
Filipinler | 50.000 |
Pakistan | 50.000 |
Yeni Zelanda | 40.908 |
Almanya | 20.000 |
Singapur | 15.000 |
Endonezya | 10.000 |
Hong Kong | 10.000 |
Kenya | 7.000 |
Norveç | 5.000 |
Fiji | 2.577 |
Afganistan | 1.300 |
Dinler | |
Sihizm | |
Kutsal kitaplar | |
Guru Granth Sahib | |
Diller | |
Pencapça ve lehçeleri, İngilizce, Tayca, Malayca, Arapça, Hintçe, Kantonca, Urduca, Endonezyaca, Svahili ve Pencap diasporasındaki çok sayıda başka dil |
Bir Ölümsüz Varlık'a; Guru Nanak'tan Guru Granth Sahib'e kadar on bir guruya; 6 guru, 15 bhagat, 11 bhatt, 4 Gursikh'in öğretileriyle onuncu gurunun miras bıraktığı vaftizlere inan herhangi bir kişidir.
Erkek Sihlerin ikinci adıyla soyadlarında genellikle Singh ('aslan') mevcuttur ancak tüm Singhlerin Sih olması gerekmez ve aynı şekilde, kadın Sihlerin ikinci adıyla soyadlarında Kaur ('prenses') adı mevcuttur. Amrit olarak bilinen bir kabul töreni olan Khanḍe-kī-Pahul'a (Khanda tarafından vaftiz edilme) maruz kalan Sihler, kabul töreninden itibaren Khalsa Amritdhari Sihleri olarak bilinir ve kendileriyle birlikte her zaman yanlarında beş Ks olmalıdır:
Hint yarımadasının Pencap bölgesi, 18 ve 19. yüzyılların önemli bölümlerinde Sihler tarafından yönetilen Sihlerin tarihi vatanı olmuştur. Günümüzde Kuzeybatı Hindistan'daki Pencap eyaleti, Sihlerin çoğunlukta olduğu bir nüfusa sahiptir ve dünyanın her yerinde oldukça büyük Sih topluluğu vardır. Birleşik Krallık gibi birçok ülke, Sihleri nüfus sayımlarında belirlenmiş bir din olarak tanır ve 2020 itibarıyla Sihler, Amerika Birleşik Devletleri'nde ayrı bir etnik grup olarak kabul edilir.
Sihizmin kurucusu Guru Nanak (1469-1539), Lahor yakınlarında günümüzde Nankana Sahib olarak bilinen Talwandi köyünde Mehta Kalu (baba) ile Mata Tripta'nın (anne) çocuğu olarak doğdu. Guru Nanak hayatı boyunca dini bir lider ve toplumsal bir reformcu oldu. Bununla birlikte, Sih siyasi tarihinin 1606'da beşinci Sih gurusu Guru Arjan Dev'in ölümüyle başladığı söylenebilir. Dini uygulamalar, çeşitli sosyal geçmişlere sahip beş kişiyi üyeliğe kabul ettiğinde, 30 Mart 1699'da, Guru Gobind Singh tarafından resmileştirildi.
Hindistan'da Babür İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında (1556-1707), Sihler de dahil olmak üzere azınlık dini topluluklarına yapılan zulümlere karşı çıktıkları için birkaç Sih gurusu Babürlüler tarafından öldürüldü.. Sihler daha sonra Babür yönetimine karşı çıkmak için askerileşti.[kaynak belirtilmeli]
Afgan ve Babürleri mağlup ettikten sonra, Jassa Singh Ahluwalia altında Misls adı verilen egemen devletler kuruldu. Bu eyaletlerin konfederasyonu birleştirilecek ve Maharaja Ranjit Singh Bahadur yönetiminde Sih İmparatorluğu'na dönüştürülecekti. Bu dönem; Hristiyanlar, Müslümanlar ve iktidardaki Hindular dahil olmak üzere dini hoşgörü ve çoğulculuk ile karakterize edilecektir. Laik yönetim askeri, ekonomik ve hükûmet reformlarını uyguladı. İmparatorluk; Keşmir, Ladakh ve Peşaver'i kapsayan siyasi Sihizmin zirvesi olarak kabul edilir. Kuzey Batı sınırındaki Sih Khalsa Ordusu'nun başkomutanı Hari Singh Nalwa, konfederasyonu Khyber Geçidi'ne kadar genişletti.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Sihler, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.