Berliner Ensemble, Almanya’nın en meşhur tiyatrolarından birisidir ve kurucusu Bertolt Brecht’in eserlerini sahnelemesiyle ünlenmiştir.
Almanca'nın en önemli sahnelerinden birisi olarak kabul edilen Berliner Ensemble, 1954 yılından bu yana Berlin'in Mitte ilçesinde, Schiffbauerdamm caddesinde bulunan tiyatro sahnesini (Theater am Schiffbauerdamm) kullanmaktadır.
Berliner Ensemble, Kasım 1949'da kuruldu. Berthold Brecht’in Almanya’da bir çalışma yeri araması ve Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı'nda sonra "Sovyet sektörü" kendi kontrölüne bırakılan Doğu Berlin'de "Batı"yı imrendirecek bir kültür ve sanat ortamı oluşturma çabaları arasında doğrudan bir bağlantı vardır.
ABD'de yaşadığı olumsuz tecrübe (30 Ekim 1947'de Amerika'ya Karşı Etkinlikleri Soruşturma Komisyonu tarafından sorgulanması) ve İsviçre’deki sıkı denetim ve takiplerden sonra Brecht, Doğu Berlin’de büyük bir sevinçle karşılandı. Berlin Alman Tiyatrosu’nda geçici olarak oyun sahneye koydukları 1949 ile 1954 yılları arasında çok sabır göstermek zorunda kalmışlar ve tiyatronun o zamanki yönetmeni Wolfgang Langhoff taşınmaları için çok baskı yapmıştır.
Berliner Ensemble’in ilk kadrosu, topluluğun sahneye koyduğu ilk eser "Cesaret Ana ve Çocukları" oyunundaki oyuncular ve teknik görevlilerden oluşmaktaydı. 19 Mart 1954 tarihinden itibaren kendi tiyatrolarında (Theater am Schiffbauerdamm) oyunlarını oynamaya başladılar.
Brecht'in 1953 yılından bu yana taşıdığı, sanatsal ve toplumsal olarak Berliner Ensemble’yi ileriye taşıyacak çeşitli birlikler kurma ideali, 1959 yılında gerçekleştirildi. Diğerlerinin yanı sıra Tiyatro Teorisi Birliği, Stüdyo Birliği ve İzleyici ile birlikte Çalışma Birliği gibi birlikler kuruldu.
Ensemble’nin çalışmalarını önemli ölçüde, yönetmen ve yazar olarak Ensemble’yi kendi tiyatrosu haline getiren, Bertolt Brecht şekillendiriyor ve etkiliyordu. Tiyatronun simgesi, perdede bulunan Picasso’nun barış güvercini idi. Ününün, kaliteli ve mükemmel tiyatro olarak yayılması sayesinde sık sık Almanya içinde ve yurtdışında Fransa, İngiltere, Avusturya, İsviçre ve İtalya’ya turnelere çıkıyorlardı.
Londra’da sahneleyecekleri bir oyunun hazırlıkları esnasında Brecht 1956 yılında öldü. Onun epik tiyatro ve imece usulü iş yapma anlayışını, kuruluşundan 1971 yılındaki ölümüne kadar Berliner Ensemble’nin sanat yönetmenliğini yapan, eşi Helene Weigel devam ettirdi. Reji asistanlığını Brecht’in yanında öğrenen Manfred Wekwerth, Peter Palitzsch, Isot Kilian ve Joachim Tenschert gibi reji asistanları, oyuncularla birlikte çalışmaları devam ettirdiler.
Helene Weigel’den sonra, sanat yönetmenliğini, 1949 yılında Cesaret Ana’nın müziğini yeniden gözden geçiren besteci Paul Dessau’nun eşi Ruth Berghaus üstlendi. Onun deneysel tiyatro tarzındaki sahneleme çalışmaları, Ensemble çalışanları ve seyirciler tarafından direnişle karşılandı ve istifasına yol açtı. 1977 yılında Manfred Wekwerth onun yerine geçti ve 1991 yılına kadar bu görevde kaldı.
Organizasyon açısından bundan sonraki yıllar trajedi olarak değerlendirilir. Matthias Langhoff, Fritz Marquardt, Peter Palitzsch, Peter Zadek, Heiner Müller’in birlikte yürüttükleri, 1992'den 1993'e kadar süren tartışmalı "ortak sanat yönetmenliği" uygulamasından sonra, Marquardt, Palitzsch, Zadek, Müller 1993'ten 1994'e kadar; Marquardt, Palitzsch, Müller 1994'ten 1995'e kadar; Müller 1995 yılında, Martin Wuttke 1996 yılında ve Stephan Suschke 1997'den 1999'a kadar sanat yönetmenliğini üstlendiler.
Yapılan tadilat sonrasında, Brecht’in FBI tarafından izlenmesini konu alan Brecht Dosyası ("Die Brecht Akte" Yılmaz Onay tarafından Türkçeye de tercüme edildi.) isimli oyunun 8 Ocak 2000 tarihinde sahneye konulması ile birlikte, şimdiki sanat yönetmeni Claus Peymann’ın yönetiminde yeniden açıldı.
Berliner Ensemble için birçok tanınmış sanatçı çalışıyordu. Fotoğraf sanatçısı Ruth Berlau oyunların çeşitli sahnelerini fotoğraflayarak kitap haline getirdi. Dekoratör Karl von Appen yıllarca iddialı dekorasyonlar ve plaketler tasarladı. Bu konuda John Heartfield ve Wieland Herzfeld kardeşler ve Karl-Heinz Drescher’de tanınmış sanatçılardı.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article Berliner Ensemble, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.