Wiki Türkçe
Wiki TürkçeWiki Tiếng ViệtWiki English

Eyalet Anadolu: 1393 yılında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Anadolu Eyaleti veya Anadolu Beylerbeyliği, 1393 yılında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

Eyalet-i Anadolu
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti
← Eyalet Anadolu: Tarihi, Askeri teşkilât, Sancakları
 1393–1827 Eyalet Anadolu: Tarihi, Askeri teşkilât, Sancakları →
 
Eyalet Anadolu: Tarihi, Askeri teşkilât, Sancakları →
 
Eyalet Anadolu: Tarihi, Askeri teşkilât, Sancakları →
 
Eyalet Anadolu: Tarihi, Askeri teşkilât, Sancakları →
Anadolu Eyaleti harita üzerinde
Anadolu Eyaleti harita üzerinde
Anadolu Eyaleti (1609)
Merkez Ankara (1393-1451)
Kütahya (1451-1827)
Tarih
 - Kuruluş 1393
 - Kaldırılış 1827
Bugün parçası Türkiye Türkiye

16. yüzyılda nüfusu 5.455.000 olup bunun 5.410.000'i Müslüman, 45.000'i gayrimüslimdir ve yüzölçümü 223.114 km² kadardır.

Tarihi

Anadolu Eyaleti, I. Bayezid, 1393 yılında Rumeli'ye geçerken Sarı Timurtaş Paşa'yı Anadolu Beylerbeyi olarak Ankara'da bırakması ile Batı Anadolu'da kurulmuştur. Anadolu Eyaleti'nin merkezi, Fatih Sultan Mehmed zamanında İshak Paşa'nın Kütahya'ya tayinine kadar Ankara olmuştur. 1451'de merkez Kütahya olmuştur. Osmanlı şehzadelerinde Yıldırım Bayezid, Şehzade Bayezid ve kardeşi II. Selim Kütahya'da vali olarak bulunmuşlardır. Karamanoğulları Beyliği'nden alınan Akşehir, Beyşehir ve çevresi önce 1451-1466 yılları arası Anadolu Eyaleti'ne bağlanmış, daha sonra bu topraklar yeni kurulan Karaman Eyaleti'ne bağlanmıştır.

Beylerbeyi hassı 1.000.000 akça olup eyalet 299 zeamet ve 7166 tımara taksim edilmiş olup, zemaet ve tımar sahiplerinin askerleriyle beraber 17.000 donanımlı süvari içeriyordu. Beylerbeyi vezirlik rütbesine sahip değilse Rumeli Beylerbeyi'nden sonra gelirdi.

Anadolu Eyaleti, 1826 yılında Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması yani Vaka-i Hayriye'nin ardından Aydın (İzmir), Hüdevandigar (Bursa), Kastamonu ve Ankara olmak üzere 4 eyalete bölünmüştür.

Askeri teşkilât

Osmanlı Devleti'nin esas kuvveti, "Kapıkulu" denilen piayade ve süvari birlikleri ile yerli kulu denilen eyalet askerlerinden oluşuyordu. Yeniçeri askeri İstanbul'dan başka bazı vilâyetlerde de bulunurdu. Eyalet merkezi Kütahya'da da bulunan bu askerlerin kethüda yeri, serdarı ve saire subayları vardı. Bu asker ve subaylar, maaşlarını ocaklık olarak verilen aşar ve cizye vergisi gibi gelirlerden alırlardı. Bunlardan başka humbaracı, cebeci ve topçu bölüklerinden bir kısmı da eyalette ikamet ederlerdi. Eyalet askeri, yerli kulu piyadesiyle akıncılar ve delilerden oluşan serhat kulu piyadelerinden oluşurdu. Yerli kulu askerleri vali ve sancak beyinin kumandasında idi ve subayları vali tayin ederdi. Olağanüstü durumlarda ihtiyaca binaen gönüllü olarak orduya "sekban" isminde dışarıdan askerler dahil edilirdi ve bunlar da sonradan yerli kulu sınıfına dahil edildiler. Daha sonraları bunların yerine "tüfekçi" ismi verilen bir sınıf piyade görevine getirilmiştir. Sekbanların ve tüfekçilerin eyaletlerde en büyük zabitlerine "Serçeşme" denirdi. Serçeşme subayı merkezde bulunurdu. 50-60 tüfekçi bir bayrak altında toplanarak "gönüllü subayı" ve "bölük başı" nın idaresine bırakılırdı.

Yerli kulu askerlerinden müsellem adı verilen askerî sınıfı, şimdiki istihkâm taburları tarzında ordunun geçeceği yolları açar ve bunun haricinde top çekme ve zahire tedarik etme gibi vazifelerle yükümlüydüler. Müsellemlere bulundukları memleketlerde seksener-yüzer dönümlük arazi verilerek oranın hasılatıyla geçinirler ve sefer zamanı "Benevbet" tabiri ile beşte biri sefere giderdi.

Mahallî düzeni sağlamakla da yükümlü olan topraklı süvariye tımarlı sipahi de denirdi. Savaş zamanında zeâmet ve tımar başkanından onda biri memlekette kalarak hem savaşta bulunan arkadaşlarının işlerini düzeltme, hem de bulunduğu mahalin muhafazasıyla yükümlü olan kişilere de "korucu" denirdi.

Tımar sahiplerinden vefat eden olursa, vefat edenin arazisi; gönüllü olarak savaşa giden ve yararlı işler yapan askerlere verilirdi. Vefat eden tımar sahiplerinin oğlu varsa ve o da savaşa gidebilecek ise tımar ona verilirdi. Eğer çocuk küçük ise askerlik çağına gelinceye kadar kendi yerine donanımlı bir süvari gönderilme şartıyla tımarı kendine bırakılırdı.

İstanbul'da kışlaları olmayıp at beslemek için başkente yakın mahallerde ikamet eden kapıkulu süvarileri altı bölük idi. Bunlar sipah, silahtar, sağ ulufeciler, sol ulufeciler, sağ gureba ve sol gureba grupları idi. Bu altı bölük süvari askeri, yeniçeri; yani piyade devşirme ocağından ve saray acemi ocağından yetişerek bölüklere dağıtılırlardı. Bunların vilayetlerde en büyük subayı kethüda yeri idi.

Hayvan besleme mecburiyetinde olan süvari birlikleri İstanbul'a yakın Bursa, Edirne, Kütahya yörelerinde otururlardı.

Sancakları

1609'daki eyaletin sancakları:
  1. Kütahya Sancağı (Uşak, Eğrigöz (Emet), Gököyük, Simav, Şeyhlü (Işıklı), Gedos (Gediz), Kula, Altıntaş ve Lazkiye bucakları)
  2. Saruhan Sancağı (Manisa)
  3. Aydın Sancağı
  4. Hüdavendigar Sancağı (Bursa)
  5. Kastamonu Sancağı
  6. Menteşe Sancağı (Muğla)
  7. Bolu Sancağı
  8. Ankara Sancağı
  9. Karahisar-i Sahib Sancağı (Afyonkarahisar)
  10. Teke Sancağı (Antalya)
  11. Kangırı Sancağı (Çankırı)
  12. Hamideli Sancağı (Isparta-Burdur)
  13. Sultanönü Sancağı (Eskişehir)
  14. Karesi Sancağı (Balıkesir)
 Eyaletin 1700 ile 1740 arasındaki sancakları:
  1. Kütahya Sancağı
  2. Hüdavendigar Sancağı (Bursa)
  3. Bolu Sancağı
  4. Kastamonu Sancağı
  5. Karesi Sancağı
  6. Sultanönü Sancağı (Eskişehir)
  7. Saruhan Sancağı (Manisa)
  8. Karahisar-i Sahib Sancağı (Afyonkarahisar)
  9. Hamid Sancağı (Isparta-Burdur)
  10. Ankara Sancağı
  11. Kânkırı Sancağı (Çankırı)
  12. Aydın Sancağı (Aydın)
  13. Teke Sancağı (Antalya)
  14. Menteşe Sancağı (Muğla)
  15. Beypazarı Sancağı

Anadolu beylerbeyliği yapan kişiler

İsmail Hakkı Uzunçarşılı merhumun Bizans ve Selçukilerle Germiyan ve Osmanoğulları Zamanında Kütahya Şehri isimli eserinde listesini verdiği Anadolu Valileri şunlardır:

1451 Öncesi:

Kaynakça

Tags:

Eyalet Anadolu TarihiEyalet Anadolu Askeri teşkilâtEyalet Anadolu SancaklarıEyalet Anadolu Anadolu beylerbeyliği yapan kişilerEyalet Anadolu KaynakçaEyalet AnadoluEyalet (Osmanlı İmparatorluğu)Osmanlı İmparatorluğu

🔥 Trending searches on Wiki Türkçe:

2024 Türkiye Kupası finaliAlâeddin Bey (Osman Gazi'nin oğlu)Türkiye'de büyükşehir belediyeleriHıdırellezFransaTopkapı SarayıNetflixOkulUluğ BeyErmeni KırımıKuruluş Osman karakterleri listesiİslam mezhepleriSamet AkaydinTanzimat FermanıÜmit ÖzdağRecep Tayyip ErdoğanTürkçeMustafa Kemal Atatürk25 NisanLiberalizmDünyaÇevre kirliliği500 veya daha fazla gol atan futbolcular listesiYalı ÇapkınıJägermeisterİsmet İnönüKıbrıs HarekâtıUno (kart oyunu)Yunus EmreI. Dünya SavaşıSedat Şahin1 Mayıs İşçi BayramıII. Elizabeth69 (seks pozisyonu)Ricardo QuaresmaSübhanallahArka Sokaklar bölümleri listesiİsrailTiyatroKuvâ-yi MilliyeTrendyolRusyaAtatürk İlkeleriBedir MuharebesiBergen (şarkıcı)Yusuf HalaçoğluRMS TitanicOrhan KemalBosna-HersekHristiyanlıkI. MuradRomanyaİnsan göçleriGoogleCahit ArfTembel hayvanWanda NaraMuhammedKuruluş OsmanMehmet Yılmaz AkDünya nüfusuYaşar KemalMantarlarSerenay SarıkayaIsaac NewtonReal Madrid (basketbol takımı)SuriyeT1 (İstanbul tramvayı)Kız Kulesi29 Ekim Cumhuriyet BayramıAnal seksMuhammed'in evlilikleriAbdülmecid EfendiCem YılmazMuhammed'in Mekke dönemiKoray AydınVajinaPamukkaleAlbert Einstein🡆 More