Amerika Birleşik Devletleri hükûmeti tarafından Hawaii Yangın Fırtınası, ABD'nin Hawaii eyaletinde, ağırlıklı olarak Maui adasında patlak verdi.
Rüzgârın etkisiyle çıkan yangınlar tahliyelere yol açtı, geniş çapta hasara neden oldu, Maui'nin kuzeybatısındaki Lahaina kasabasında en az 97 kişinin ölümüne ve en az 6 kişinin kaybolmasına neden oldu. Yangınların çoğalması, Hawaii'nin kuzeyindeki güçlü yüksek basınç alanı ve güneydeki Dora Kasırgası tarafından oluşturulan kuru ve fırtınalı koşullara bağlandı.
| 2023 Hawaii orman yangınları | |
|---|---|
Üstte: Lāhainā'nın havadan görünümü, limanın yakınında yanan ve içi boşaltılan düzinelerce yapıyı gösteriyor. Altta: Geceleri limandan çekilen bir fotoğraf, uzakta yanan ateşlerle birlikte yıkımı gösteriyor. | |
| Konum | Hawaii, ABD |
| İstatistikler | |
| Toplam yangın | 4+ |
| Toplam alan | 17,000+ dönüm (6,880+ ha) |
| Hasar | $5.5 milyar |
| Tarih | 8 Ağustos 2023 – 11 Ağustos 2023 |
| Sebep |
|
| Ölüm sayısı | 97+(Lahaina yangın alanının 99%'u tarandıktan sonra) |
| Yaralanan kişi sayısı | 67+ |
| Kayıp kişiler | 6 |
| Harita | |
8-10 Ağustos tarihlerinde uzaydan kızılötesi gürüntüleme ile tespit edilen yangınların merkez noktaları. Bazı kısımlar çevredir. (map data) | |
8 Ağustos'ta, Hawaii Ulusal Muhafızlarının acil duruma geçmesi, Hawaii Acil Durum Yönetimi Ajansı direktörü ve Acil Durum Yönetimi Yöneticisi tarafından yangınların yarattığı koşullar sebebiyle uygun eylemler ve yardım için eyalet genel gelir fonlarının harcanması dahil çeşitli müdahalelere izin veren bir acil durum bildirisi imzalandı. 9 Ağustos'a kadar, Hawaii eyalet hükûmeti eyaletin tamamı için olağanüstü hal ilan edildi. 10 Ağustos'ta ABD Başkanı Joe Biden çıkan yangınlar sebebiyle federal büyük felaket bildirisi yayınladı.
12 Ağustos itibarıyla, Lāhainā yangınında ölenlerin sayısı, 1918'deki Cloquet yangınından bu yana Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir orman yangını için en yüksek ölü sayısı olmuştur. Yalnızca Lāhainā yangını için, Pasifik Afet Merkezi (PDC) ve Federal Acil Durum Yönetim Ajansı (FEMA), 2.200'den fazla binanın yıkıldığını tahmin etmektedir. Bu binaların birçoğu konuttan oluşmaktadır ve Lāhainā'daki birçok tarihi simge yapı da yıkılan yapıların içerisindedir. Yangının yol açtığı hasarın yaklaşık 6 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir. Eylül 2023'te Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı, orman yangınlarının resmi hasar toplamını 5,5 milyar dolar (2023 ABD doları) olarak yayınladı.
Hawaii'de orman yangınlarıyla yanan alan son yıllarda artarak neredeyse dört katına çıktı. 2010'larda ve 2020'lerin başlarında, Mānoa'daki Hawaii Üniversitesi'nde botanikçi ve yangın bilimcisi olan Clay Trauernicht ve diğer birkaç uzman, Hawaii'de tarımın azalmasının, eskiden verimli olan geniş alanların yönetilmeden bırakılması anlamına geldiği konusunda uyardı. Gine otu gibi yerli olmayan istilacı türler hızla yayılıyor ve büyük yangın riskini artırıyordu. Eyalet yönetimi, araziyi çimenlerden uzak tutmak için teşvik sağlamada veya talimat verme konusunda etkisiz kalmıştır. Eyalet yönetimi ayrıca tüm yapı sahiplerinin, Kaliforniya gibi yangına yatkın eyaletlerde standart bir kural olan savunulabilir alan oluşturulmasını zorunlu kılmamıştı. Tarımsal işgücünün daralması genel yangınla mücadele kapasitesinin azalması da aslında etkin bir mücadele imkanını da ortadan kaldırmıştır. Bu işçiler anız yakma ve bu yangınlarla mücadele konusunda oldukça tecrübeli ve başarılıydılar. Hatta ilçeler gerektiği durumlarda bu yangınlarla mücadele iin bu işçilerden destek almışlardır. 2022'de Trauernicht, Hawaii'nin yangın riskini azaltmanın bir yolu olarak tarımı kamu malı olarak sübvanse ederek Avrupa örneğini takip etmesini önermiştir. UH Manoa biyocoğrafya profesörü Camilo Mora'nın 2023 yılında orman yangını riskini azaltmak için arazi restorasyonunun maliyet tahmini yaklaşık 1 milyar dolardır. Bu araştırmalar sonucunda yapılan eylem çağrılarına rağmen Hawaii Eyaleti Yasama Meclisi fazla ilerleme kaydedememiş ve ilave yangın riskini azaltma önlemlerine yalnızca 1,5 milyon dolar harcanmasını öngören 2022 tarihli yasa tasarısı yasama komitesinde kabul etmiştir.
Yangından günler önce, Maui ilçesinin yüzde yirmisi orta seviyede kuraklık yaşamaktaydı (seviye 1/4) ve ilçenin yüzde on altısı şiddetli kuraklık koşulları altındaydı (seviye 2/4). ABD Ulusal İklim Değerlendirmesine göre, Hawaii adalarında iklim değişikliğinin öngörülen etkileriyle tutarlı bir yağış düşüşü de kaydedilmiştir.
2014 yılının Haziran ayında, kâr amacı gütmeyen Hawaii Orman Yangını Yönetim Organizasyonu, Lāhainā bölgesinin büyük kısmının son derece yüksek yanma riski altında olduğu konusunda uyarıda bulunan bir Batı Maui Topluluğu Orman Yangını Koruma Planı hazırlamıştır.
Maui İlçesinin 2020 Tehlike Azaltma Planında, ilçe, Ağustos yangınlarından en ağır şekilde etkilenen topluluk olan Lāhainā'yı orman yangınları açısından yüksek riskli bölge olarak tanımlamıştır.(ss481–522)
Ulusal Kurumlar Arası İtfaiye Merkezi (NIFC), 1 Ağustos 2023 tarihli aylık mevsimsel değerlendirmesinde, Ağustos ayında Hawaii için adaların rüzgar altı taraflarında yoğunlaşan önemli orman yangınları için "normalin üzerinde" potansiyel tahmin etmiştir. NIFC, önceki yağışlı mevsimden dolayı gelişen bol bitki örtüsü büyümesine ve ardından genişleyen kuraklığa dikkat çekmenin haricinde, "tropikal siklonların ada zincirine nasıl yaklaştıklarına göre rüzgarlı ve kuru koşullar da getirebileceğini ve yangın büyüme potansiyelini şiddetlendirebileceğini" belirtmiştir.
Adaların ölümcül olabilecek orman yangınlarına karşı savunmasızlığı, uzun vadeli değerlendirmelerde önemsenmedi. Bir yıl önce, Hawaii Eyaleti Kapsamlı Acil Durum Yönetim Planı Raporu, orman yangını risklerini eyalet için en düşük tehditlerden biri olarak değerlendirmiştir. 2021'de yapılan bir değerlendirme, eyaletteki orman yangınlarının ani yükselişini kabul etse de fonların "yetersiz" olduğunu ifade ederek Maui İlçesi itfaiye teşkilatının "yangınları önlemek için neler yapılabileceği ve yapılması gerektiğine dair hiçbir şey" dediğini iddia ederek stratejilerini ağır bir şekilde eleştirmiştir.
Ağustos 2023'ün ilk günlerinde, Hawai Adaları'nın kuzeyindebir yüksek basınç sistemi oluştu. Bu, adaların kuzeyinde güçlü bir yüzey basıncı oluşturarak bölge genelinde istikrarı sürdürmüş, sıcak ve güneşli hava koşulları oluşmasına sebep olmuştur. Eşzamanlı olarak, Dora Kasırgası, Kategori 4 şiddetine gelişmeye başlayarak yüksek basınç alanı ile düşük basınçlı siklon arasında büyük bir basınç farkı yaratmaya yardımcı olmuştur. Bu basınç farkı, güneybatıya hareket eden ve riski arttıran alize rüzgarlarını destekleyerek adalar üzerinde güçlü eğimli rüzgarlar oluşturmuştur. (Benzer bir olay, Ophelia Kasırgası'nın geçişi sırasında Ekim 2017 Portekiz orman yangınlarında ortaya çıkmıştır.) Dora Kasırgasının yangınları nasıl etkilediği tam olarak belirli değildir. Meteorologlar, fırtınanın merkezinin adalardan 700 mil (1.100 km) uzakta olduğunu ve nispeten küçük kaldığını; ancak aynı zamanda "uzun bir süre dikkate değer ölçüde güçlü" kalarak 50 yılı aşkın bir süredir Pasifik'teki diğer tüm fırtınalardan daha güçlü olacak şekilde Kategori 4 kasırgası olarak kayıtlara girdiğini açıkladı. Ulusal Kasırga Merkezi'nde bir kasırga uzmanı olan Philippe Papin, Dora Kasırgası'nın "yangın başlama anında Maui üzerindeki düşük seviyeli akışı artırmada" yalnızca küçük bir rol oynadığını savunmuştur.
6 Ağustos'a kadar Ulusal Hava Durumu Servisi, Doğu Pasifik'ten gelen yağış potansiyelini büyük ölçüde engelleyen çok kuru bir hava bölgesi açıkladı. Belirgin bir alçalan üst sınır inversiyonu, atmosferin daha da fazla dengelenmesini zorlaştırdı. Bu durum sonucunda 7 ve 8 Ağustos tarihleri arasında şiddetli rüzgarlar ve çok kuru hava koşulları oluştu. Zaman ilerdikçe, mevcut basınç gradyanı ile birleşen derin katman çıkıntısı çok kuvvetli rüzgarlar yarattı ve nem seviyelerinin normalin oldukça altına düşmesine neden oldu. Yukarıda belirtilen sınırın, adaların yakınındaki arazi özellikleri nedeniyle yalnızca rüzgarın hızlanmasını güçlendirmesi beklenmekteydi.
| Yangın | İlçe | Alan (dönüm) | Başlangıç tarihi | Kontrol durumu | Güncelleme tarihi |
|---|---|---|---|---|---|
| Olinda | Maui | 1,081 | 8 Ağustos | %90 | 7 Eylül 2023 |
| Kula | Maui | 202 | 8 Ağustos | %95 | 7 Eylül 2023 |
| Lahaina | Maui | 2,170 | 8 Ağustos | Söndürüldü | 3 Eylül 2023 |
| Pulehu | Maui | 3,268 | 8 Ağustos | Söndürüldü | 12 Ağustos 2023 |
Ağustos ayının ilk birkaç gününde, Hawai Adalarında çok sayıda küçük çalı yangını çıktı. Oahu adasında başlayan çok sayıda çalı yangını itfaiyenin kısıtlı imkanlarla hepsine birden yetişmekte zorlanmasına sebep olsa da 4 Ağustos'ta hızla kontrol altına alındı. Adanın güney ve batı tarafları, yangın ve hava koşulları nedeniyle anormal derecede kuru veya kuraktı.
7 Ağustos saat 5:00'da (UTC 15:00), Ulusal Hava Durumu Servisi, Honolulu'daki ofisinden, 9 Ağustos sabahına kadar tüm adaların rüzgar altı kısımları için kırmızı bayrak uyarısı yayınlayarak "çok kuru alanlar ile birlikte güçlü, fırtınalı doğu rüzgarlar ve düşük nem, Salı gecesi boyunca kritik yangın hava koşulları üretecek" uyarısında bulundu. Rüzgarlar 30-45 mil/saat (48-72 km/sa) ve 60 mil/saat (97 km/sa) tahmin edildi. Maui İlçesinde yetkililer, Upcountry Maui bölgesinde rüzgar hızını 80 mil/saat (130 km/sa) olarak ölçtü.
4 Ağustos 2023, saat 11:01'de HST (UTC 21:01), Maui'de Kahului Havalimanı'nın bitişiğindeki bir tarlada 30 dönümlük alanda çıkan çalı yangınıyla birçok küçük yangından ilki başladı. 21:29'a kadar HST (UTC 07:29), yangının %90'ının kontrol altına alındığı duyuruldu. Yine de havaalanındaki çok sayıda uçuş 11 Ağustos'a ertelendi.
8 Ağustos 2023'te şiddetli rüzgarlar çok sayıda elektrik direğini devirdi. 16:55'e kadar, Maui'de "yaklaşık 30 direğin devrildiği" rapor edildi ve bu da "12.400'den fazla kişiyi etkileyen en az 15 ayrı kesinti" demekti. Batı Maui'nin bazı bölgelerinde sabah 4:50'den beri elektrik yoktu. Videoya kaydedilen, devrilen elektrik hatlarının yangının çıkış nedeni olup olmadığı araştırılmaktadır.
8 Ağustos'ta yangınlar örgüsünün ilk önemli yangını Upcountry Maui bölgesindeki Kula topluluğundaki Olinda Yolu yakınında saat 12:22'de bildirildi. Yangın yakınında bulunan insanların ise tahliyesi sabah 03.43'ten itibaren başladı. Yangında 9 Ağustos itibarıyla yaklaşık 1.000 akre (400 ha) alan yandı. Yüzde 96'sı konut olmak üzere yaklaşık 544 yapı yangın alanında kaldı ve 16'sı yandı. The Washington Post'un aktardığı eşzamanlı elektrik şebekesi sensörü verileri ve güvenlik kamerası görüntüleri, bu yangına bir ağacın çarptığı devrilen bir elektrik hattının neden olabileceğini göstermektedir.
Çıkan yangınların en önemlisi, 8 Ağustos sabahı Batı Maui'de Lāhainā kasabası yakınlarında çıkan çalı yangınıyla başladı. 8 Ağustos sabahın erken saatlerinde, Lāhainā kasabasını 80 mil/saat (130 km/sa) hızındaki çok etkili düz rüzgarlar etkilemeye başladı. Lāhainā'daki evlerde ve binalarda küçük hasara neden oldu. Şehrin kuzeydoğu tarafındaki Lāhainā Ortaokulunun karşısındaki Lahainaluna Yolu boyunca bir elektrik direği rüzgar sebebiyle kırıldı. üç-akre (1,2 ha) alanda saat 6:37'de çalı yangını bildirildi. Devrilen elektrik hattı yol kenarındaki kuru otları alevlendirmişti. Dakikalar sonra Lāhainā Ortaokulu çevresindeki bölgelerde tahliye emri verildi. Maui İlçesi İtfaiye Departmanı yangına hemen müdahale ederek saat 9:00'a kadar yangının tamamen kontrol altına alındığı duyurdu. Ancak rüzgar kasabada etkili olmaya devam etti ve öğleden sonra yangın yeniden alevlenerek Lāhainā Çevre Yolu'nun (Rota 3000) kapatılmasına neden oldu. Yolun yakınlarındakilerle birlikte tahliyelerin sayısı arttı. Kasabanın batı yakasındaki sakinlere yerlerine sığınmaları talimatı verildi.
Yangın hem boyut hem de yoğunluk olarak hızla büyüdü. Şiddetli rüzgar, alevleri yerleşmin yoğun olduğu kuzeydoğu bölgesine doğru yöneltti. Dakikalar içinde yüzlerce ev yanmaya başlamıştı. Tehlikeyi fark eden vatandaşlar, alevlerle çevrili alandan araçlarla kaçmaya çalıştı. Zaman ilerledikçe yangın güneybatıya doğru ilerleyerek Pasifik kıyılarına ve Kahoma mahallesine doğru ilerledi. İtfaiyeciler, yangın musluklarındaki su basıncının başarısız olması nedeniyle yapıları savunma ve söndürme girişimlerinde başarısız oldu. Yanan evlerdeki borular eriyerek su sızdırdıkça, çalışan yedek jeneratörlerin varlığına rağmen yangın suyu ağında basınç kaybı giderilemedi. 16.40 civarı, yangının Honoapiʻilani Otoyolunu (Hawaii Route 30) geçerek Lāhainā'nın merkezine ulaştığı duyurularak, sakinleri çok az bildirimde bulunarak veya hiç bildirimde bulunmadan kendilerini tahliye etmeye zorladı. Bu sırada topluca kaçmaya çalışan bölge sakinleri yoğun bir araç trafiği oluşturarak trafiği kilitledi. Yangın nedeniyle ulaşılamayan yollar ve kilometrelerce neredeyse sabit kalan trafik, insanların yangından kaçmasını daha da zorlaştırdı. 17:45'e kadar, Amerika Birleşik Devletleri Sahil Güvenliği insanların yangından kaçmak için Lāhainā'da okyanusa atladığını ilk öğrendiğinde yangın kıyı şeridine ulaşmıştı. Hayatta kalanlar daha sonra trafik sıkışıklığında mahsur kaldıklarını ve etraflarındaki arabalar yanmaya ve patlamaya başladığında suya girmeleri gerektiğini düşündündüklerini anlattılar. Yetkililer, eyaletin dünyanın en büyük entegre dış mekan siren uyarı sistemine sahip olmasına ve yalnızca Maui'de doğal afet durumlarında kullanılmak üzere tasarlanmış 80'den fazla sirenin bulunmasına rağmen yangın sırasında sivil savunma sirenlerinin etkinleştirilmediğini söyledi. Daha sonra birçok bölge sakini gazetecilere herhangi bir uyarı almadıklarını ve duman veya alevle karşılaşana kadar ne olduğunu bilmediklerini söyledi. Günün bölümünde Lāhainā'da hiç enerji veya iletişim yoktu ve yetkililer küçük bir izleyici kitlesine ulaşan kafa karıştırıcı bir dizi sosyal medya uyarısı yayınladı.
(14 Ağustos 2023 itibarıyla), yetkililer %25'ini taradıkları alanda 106 kişinin öldüğünü duyurdu. FEMA arama-kurtarma uzmanları yanmış binaların iç kısımlarını ararken ölü sayısının daha da artması bekleniyordu. Sadece çok az sayıda kurbanın kimliği tespit edilebildi.
11 Ağustos'ta ölü sayısı 67'ydi ancak bu sayı yalnızca binaların dışında bulunan kurbanları yansıtıyordu çünkü yerel yetkililer FEMA'nın uzman personelini binanın iç kısımlarını aramak üzere göndermesini bekliyordu. FEMA araştırması sonrasında sayının çok daha yüksek çıkacağı tahmin ediliyordu. Federal yetkililere göre, dışarıda bulunan kurbanların çoğunun "araçlarında öldüğüne inanılıyordu". Yangın 2.170 akre (880 ha) alanı tamamen yaktı. PDC ve FEMA, 2.207 binanın yıkıldığını ve toplam 2.719 binanın yangına maruz kaldığını tahmin etti ve hasar tahminini 11 Ağustos 2023 itibarıyla 5,52 milyar dolar olarak açıkladı. Ertesi gün Vali Josh Green, hasarın 6 milyar dolara yakın olduğunu açıkladı. Waiola Kilisesi ve Pioneer Inn dahil birçok tarihi yapı yıkıldı. Lāhaina'daki yanan yapıların %86'sı konutlarda oluştuğu belirtilmektedir.
24 Ağustos itibarıyla, afet bölgesindeki tek katlı konutların %100'ünün aranmasıyla 115 kişinin öldüğü ve 388 kişinin kayıp olduğu açıklandı. 7 Eylül'de yetkililer, bölgenin %99'unun arandığını, ölü sayısının 115'te değişmediğini ve kayıp sayısının 110'a düştüğünü bildirdi.
Ağustos 2023'ün başlarında, ABD'nin Hawaii eyaletinde, ağırlıklı olarak Maui adasında çıkmış olan orman yangını.
Rüzgarın büyümesine ve byük çapta hasar oluşmasına neden olan yangınlar nedeniyle bölgede geniş çaplı bir tahliyeler gerçekleşmiştir. Lahaina yangınında ölenlerin sayısı, 1918'de 453 kişinin ölümüne yol açan Cloquet yangınından bu yana ABD'de görülen en büyük yangın oldu.
Kula ve Lāhainā yangınıyla aynı gece, Kīhei'nin kuzeyindeki Pūlehu Yolu yakınlarında büyük bir yangın daha çıktı. Yangın hızla etkili rüzgarların estiği yöne doğru yayıldı ve 9 Ağustos'un başlarında büyük yangın Kīhei'nin kuzeydoğu kısımlarına girdi. Yakınlardaki birçok topluluk için tahliye emri verildi. Sonraki günlerde itfaiyeciler yangını tamamen kontrol altına aldı ve tüm sakinlere geri dönmenin güvenli olduğu bilgisi verildi.
11 Ağustos'ta tek dönümlük küçük bir yangın çıktı ve aynı gün kontrol altına alınmadan önce Batı Maui'deki Kāʻanapali'nin tahliyesi kararı verilmesine yol açtı.
Hawaii County'de, hızla yayılan çalı yangınları nedeniyle Hawaii Adası'nın Kuzey ve Güney Kohala bölgelerindeki mahalleler boşaltıldı. 9 Ağustos'ta Nā'ālehu ve Pāhala yakınında birkaç çalı yangını daha çıktı ve bu yangınlar kısa sürede kontrol altına alındı. Hawaii İlçe Belediye Başkanı Mitch Roth, Büyük Ada'da herhangi bir yaralanma ya da yıkılan ev olmadığını açıkladı.
Hawaii eyaleti valisi Josh Green, orman yangınlarını Hawaii tarihindeki "en kötü doğal felaket" olarak nitelendirdi. Bu yangın, Amerika Birleşik Devletleri tarihindeki beşinci en ölümcül orman yangınıdır ve 1918'de 453 kişinin ölümüne yol açan Cloquet yangınından bu yana ülkedeki en ölümcül orman yangını olmuştur.
11 Ağustos'ta, saat 15:00 gibi erken bir tarihte, Lāhainā ve Yukarı Kula sakinlerini uyararak, kaynattıktan sonra bile günlük aktiviteler için musluk suyu içmemeleri veya kullanmamaları yönünde talimatlar içeren güvenli olmayan su uyarıları yayınlandı ve su kullanımını sınırlamak için tüm sakinlerden ricada bulunuldu. 9 Ağustos'taki ilk konuşlandırmaların ardından adanın çeşitli yerlerine başka içme suyu tankerleri de yerleştirildi.
(15 Ağustos 2023 itibarıyla), 106 ölüm bildirildi ve 1000'den fazla kişiden haber alınamadığı açıklandı. 15 AĞustos'a kadar ölenlerden sadece beşinin kimliği belirlenmişti. West Maui'deki ölü sayısı, önümüzdeki günlerde ikiye veya üçe katlanabilecek olsa da, Hawaii'de eyalet olmasından bu yana kaydedilen en ölümcül orman yangını ve doğal afet oldu. Takımadaların valisi günde "10 ila 20" ceset bulmayı beklediğini belirtirken, arama çalışmalarının yaklaşık on gün daha sürmesinin beklendiği konusunda uyardı.
(9 Ağustos 2023 itibarıyla), en az yirmi kişi Maui hastanesinde hastaneye kaldırılmıştı. Üçü kritik yanıklara sahip olan altı kişi, hava ambulansıyla Maui'den Oʻahu'daki hastanelere nakledildi.
Ana Maui orman yangını, Front Street'te bulunan Lāhainā Tarihi Bölgesi şehir merkezinin çoğu da dahil olmak üzere 2.200'den fazla yapının hasar gördüğü veya yıkıldığı Lāhainā mahalelerinin çoğunu yaktı. Yanan yapıların %96'sı konutlardan oluşmaktadır. 1962 yılında Ulusal Tarihi Simgesel Yapı olarak belirlenen ve 35 yıl boyunca Hawaii Krallığı'nın başkenti olan Lāhainā Tarihi Bölgesinde çok büyük hasar bıraktı. Önemli yapılardan olan Waiola Kilisesi ve Pioneer Inn de yıkılan yapılar arasındadır. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük banyan ağacı olan Lāhainā'nın ünlü banyan ağacının yapraklarının çoğu yansa da ağaç yangından sonra hala ayakta kalabilmişti. 11 Ağustos'ta çekilen bir videoda yerel yetkililerin ağacın iyileşmesine yardımcı olmak için suladığı görülmektedir. Ağaçta yangın sonrasında en azından bir miktar yeşil yaprak mevcuttu ve ağacın kökleri, gövdeleri ve dalları büyük ölçüde sağlam kalmıştı. Yangın anındaki aşırı sıcaklığın göstergelerinden en önemlisi 12 Ağustos'ta olay yerini gezen politikacıların arabaların kelimenin tam anlamıyla eriyip yolda sertleşen su birikintilerine dönüştüğünü görmeleridir.
Maui İl Konseyi'ndeki Lāhainā temsilcisi eden Tamara Paltin, Honolulu Star-Advertiser ile kısa bir röportajda Lāhainā Tarihi Bölgesi'ndeki birçok tahrip edilmiş veya ciddi şekilde hasar görmüş tarihi simge yapıyı açıkladı.
Yangın ayrıca etkilenen bölgelerdeki birkaç baz istasyonunu da yakarak hizmet kesintilerine ve 9-1-1 acil telefon hizmetlerinin kullanılamaz hale gelmesine neden oldu.
Kula beldesinin yakınında çıkan orman yangını en az iki evi yakarak yok etmiştir.
Önemli bir kolej erkek basketbol etkinliği olan Maui Davet Turnuvası'nın düzenlendiği Lāhainā Civic Center, daha önce bir tahliye merkezi olarak hizmet verdikten sonra tahliye edilmesi gerekmesine rağmen şu ana kadar önemli bir hasar almamıştır. Kasım ayında yapılması planlanan 2023 turnuvasının Maui'de mi yapılacağı yoksa ABD ana karasına mı taşınacağı da henüz bilinmemektedir.
Yangınlar, Lāhaina, Kāʻanapali, Kīhei ve Kula'dan binlerce yerleşik halkın ve ziyaretçinin toplu tahliye edilmesine yol açtı ABD Sahil Güvenliği, Lāhainā'da yangından kaçmak için denize atlayan 17 kişiyi kurtardıklarını açıkladı. 12 Ağustos itibarıyla Maui'de 1.400'den fazla kişi barınaklara yerleştirilmiştir. Tatildeki San Francisco belediye başkanı London Breed, Maui'den tahliye edilenler arasındaydı.
9 Ağustos 2023'te tahmini 11.000 kişinin Kahului Havaalanını kullanarak Maui'den uçtuğu tahmin edilmektedir.
American, Southwest, Hawaiian ve Alaska Havayolları, insanları adadan tahliye etmeye yardımcı olmak amacıyla 10 Ağustos tarihine kadar Kahului Havalimanı'na ek uçuşlar yaptı ve American, kapasiteyi daha da artırmak için dar gövdeli Airbus A321'i geniş gövdeli olan Boeing 777 ile değiştirdi. Dört havayolunun da etkilenen yolcular için ücret iptali cezası ve ücret farkı almayacağını açıkladı. Hawaii ve Southwest'in 11 Ağustos'a kadar geçici olarak 19 ABD doları tutarında adalar arası uçuş yapacağı açıklandı. 13 Ağustos 2023 itibarıyla 46.000'den fazla afetzede Kahului Havaalanını kullanarak Maui'yi terk etmiştir.
Hawaii eyalet yetkilileri, Honolulu, Oʻahu'da bulunan Hawaii Kongre Merkezi'nde yerlerinden olan binlerce Maui halkıyla birlikte ziyaretçilerin de barındırılması için planlar hazırlamış ve 10 Ağustos itibarıyla 100'den fazla kişi burada kalmıştır.
Yangının 8 Ağustos'ta Lāhainā'yı vurmasının ardından Maui İlçesi, Route 30/340 (Honoapiʻilani Otoyolu, bölgeye giren ve çıkan tek otoyoldur) üzerindeki kontrol noktalarıyla tüm Batı Maui'ye halkın erişimini engelledi. Sonraki üç gün boyunca süren abluka sonucunda, hâlâ sağlam durumda olan ve ilaç, yiyecek ve yakıt sıkıntısı çeken bölge sakinleri için umutsuzluk yaratırken, kendilerini aniden ablukanın dışında bulan diğer sakinler ve turistler eşyalarını geri almak istedi. 11 Ağustos 2023'te İlçe yetkilileri, bu sorunların giderilmesine yardımcı olmak amacıyla Māʻalaea'daki Route 30'daki kontrol noktasından geçişleri tekrar başlattı. Beş saat içinde, bildirildiğine göre Lāhainā'nın kapalı kısmına girme girişimleri nedeniyle kontrol noktası tekrar kapatıldı.
Maui İnsani Yardım Derneği, 16 Ağustos itibarıyla Lahaina'da tahminen 3.000 hayvanın yangınlardan sonra kayıp olduğunu belirtti. 14 Ağustos itibarıyla derneğe Yaklaşık 6.400 üyesi olan derneğin oluşturduğu "Maui'nin Kayıp Evcil Hayvanları" Facebook sayfası aracılığıyla yaklaşık 367 kayıp hayvan raporu geldi. Bulunan herhangi bir hayvan herhangi bir kimlik açısından kontrol edilerek bir mikroçip için taranmaktadır. Toplum tarafından bulunan ölü hayvanların kataloglanıp herhangi bir kimlik açısından kontrol edilebilmesi için hareket ettirilmemesi veya imha edilmemesi yönünde çağrıda bulunulmuştur.
Hayvan hakları savunucuları ve Maui Polisi, yanan bölgelerde kayıp, yaralı veya ölen hayvanları aramak için birlikte çalıştı ve hayvanları dışarı çıkarmak için düzinelerce besleme ve içme istasyonu kuruldu. Yangının ardından, yangından etkilenen hayvanlara yer açmak için Humane Society ve adadaki tek açık hayvan barınağı, 100'den fazla barınak hayvanını uçakla Portland, Oregon'a taşıdı. Kīhei Veteriner Kliniği, İnsani Toplum ve Central Maui Hayvan Kliniği'nin veterinerleri ve personeli ile gönüllüler, bulunan hayvanların bakımını koordine etmenin yanı sıra ada sakinlerine ücretsiz tıbbi bakım, yiyecek ve hayvan ilaçları dağıttı. Ayrıca, kurtarma çalışmaları ve hayvanlar için barınma çalışmaları yapan Maui Polis Departmanının K-9 birimine de bağış yapılarak bakımları sağlandı.
Ulusal Bilim Vakfı ve Çevre Koruma Ajansı'ndan (EPA) bilim insanları, toprak erozyonu ve yangının adanın su yollarını ve ekosistemlerini etkileyebilecek diğer etkileri nedeniyle su kalitesindeki değişiklikleri izleyip belgeleyecek çalışmalar için hazırlık yapmaya başladı. Diğerleri, bölgeye özgü karga sürüsünün büyük bir bölümünü barındırdığı için Maui Kuş Koruma Merkezi gibi alanların yangınların çoğundan korunmasından dolayı teşekkürlerini dile getirdi.
Ağustos ayındaki orman yangınlarının sorumluluğu, önemli bir soruşturmaya ve kamuoyunda spekülasyon konusu olmaya devam etmektedir. Maui'nin ana elektrik kuruluşu olan Hawaiian Electric Industries Inc., şirketin doğudan gelen kuvvetli düşük seviyeli rüzgarların ortasında Lahaina da dahil olmak üzere Batı Maui'deki elektrik hattı kesintilerini müşterilerine bildirmesinin ardından odak noktasına geldi. Kesintiler ile yangınların çıkması arasındaki korelasyon, halkın elektrik hatlarının çıkardığı kıvılcımların yangının kaynağı olabileceği yönündeki inancını yoğunlaştırdı. Hawaiian Electric'e karşı dava açıldı ve bu davayla birlikte şirketin hisse değerinde kayda değer bir düşüş yaşandı.
Yeterli uyarı ve hazırlık eksikliği de yangın sırasında ve sonrasında gündeme gelen konulardan bir tanesiydi. Hawaii'nin gelişmiş entegre dış mekan siren uyarı sistemine sahip olmasına rağmen Maui'de tsunamiler ve diğer felaketler için tasarlanan bu sirenlerden 80'i, yangınlar sürerken çalışmayarak sessiz kaldı. Hawaii Acil Durum Yönetim Ajansı, aktivasyon eksikliğinin yangınların hızlı ilerlemesine ve mevcut yer müdahale koordinasyonun eksikliğine bağladı. Bölge sakinleri cep telefonu bildirimleri gibi başka uyarılar alırken, bu mesajların yoğunluğu ve aciliyeti bekirtmesi yetersiz görüldü. Birçoğu bunları olumsuz bir şekilde yüksek öncelikli tsunami uyarılarıyla karşılaştırdı. Bu da bölge sakinleri arasında olası bir alarm yorgunluğunun olduğunu, sık ve daha az acil uyarıların gerçek olan tehditlerin algılanan önemini azaltabildiğini ileri sürdü.
Lahaina orman yangınları aynı zamanda eyaletin orman yangınına hazırlık konusundaki eksikliklerini de ortaya çıkardı. 2021 tarihli bir raporda Hawaii yetkilileri, artan yangın alanına ve kuraklık ile kuru otlardan kaynaklanan tehlikelere rağmen orman yangını riskini "düşük" olarak sıraladı. Raporda yetersiz finansman ve yangın önleme stratejilerinin eksikliği eleştirildi. Yangınlar, rüzgarların yangınları daha da kötüleştirdiği Dora Kasırgası'na denk geldi. Yetkililer eş zamanlı doğal afetlerin zorluklar yarattığının farkında olmasına rağmen devlet böyle bir olaya hazırlıksızdı. Önceki orman yangınları bir uyarı niteliğindeydi ancak riskler yeterince ele alınmamıştı. Hawaii Orman Yangını Yönetim Örgütü'ne göre, Hawaii'nin yangın yönetimi bütçeleri artan tehditlere karşı yetersizdi. Yanıcı otlar yaygın olmaya devam ederek yangın riskini artırdı. İklim bilimci Abby Frazier, Hawaii'nin kontrol edilemeyen yangınlara karşı son derece savunmasız olduğunu vurguladı ve daha ciddi yangın önleme çabaları çağrısında bulundu. 2021 Maui İlçesi raporu, yangın tehlikesi risk değerlendirmesi ve yerli olmayan otların değiştirilmesini tavsiye etmişti fakat bu tavsiyelerin uygulanıp uygulanmadığı belli değildir.
Hawaii Arazi ve Doğal Kaynaklar Departmanından bir devlet yetkilisi, West Maui Land Co.'nun topraklarını korumak amacıyla su tahliyesi talebini erteledi ve kabul ettiğinde ise çok geçti.
Yangınların ardından sosyal medyada yangınlarla ilgili çeşitli asılsız ve yanıltıcı iddialar paylaşıldı. Bazıları, yangınlardan kaynaklanıyormuş gibi sunulan, üzerinde oynanmış görüntüler veya diğer ilgisiz olayların görüntülerini içermekteydi. Bu görüntüler, çoğu zaman görünüşte yönlendirilmiş enerji silahının veya "uzay lazerinin" işin içinde olduğunu gösteriyordu. Diğer paylaşımlarda ise yangınların doğal yollarla meydana gelmediği ya da doğal yangında bitki örtüsünün kasıtlı olarak yok olmasına seyirci kalındığı da iddia edildi. Bu iddialar gerçeği yansıtmamaktadır.
Hawaii dışına seyahat ederken Vali Josh Green'in yokluğunda vali vekili olarak görev yapan Hawaii Vali Yardımcısı Sylvia Luke, bir acil durum ilanı yayınladı ve Hawaii Ulusal Muhafızlarını harekete geçirdi. Hawaii Ulusal Muhafızları, Oʻahu'daki Schofield Kışlası'ndaki 25. Piyade Tümeni ile birlikte, yangın söndürme desteği, arama kurtarma operasyonları ve trafik kontrolüne yardımcı olmak için Maui ve Hawaii Adası'na konuşlandırıldılar. Yangın söndürme çalışmalarını desteklemek için ayrıca iki UH-60 Blackhawk ve bir CH-47 Chinook helikopteri de bölgeye konuşlandırıldı.
(9 Ağustos 2023 itibarıyla), Hawaii Turizm Otoritesi, Maui'deki tüm ziyaretçilerden adayı terk etmek için zorunlu olmayan seyahatler yapmalarını istiyordu ve adaya daha fazla zorunlu olmayan seyahatleri şiddetle tavsiye etmiyordu.
ABD Başkanı Joe Biden, orman yangınlarına müdahaleye yardımcı olmak için "mevcut tüm federal varlıkların" seferber edilmesini emretti. Biden yaptığı açıklamada, ABD Donanması Üçüncü Filosu ve ABD Sahil Güvenlik'in "müdahale ve kurtarma çabalarına" destek verdiğini kaydetti. Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri, Hawaii İlçesindeki yangınlarla mücadeleye yardımcı olmak için Black Hawk helikopterleri gönderdi ve Amerika Birleşik Devletleri Ulaştırma Bakanlığı, turistlerin Maui'den tahliye edilmesine yardımcı olmak için ticari havayollarıyla koordineli çalıştı. Devam eden Sahil Güvenlik arama ve kurtarma operasyonuna yardımcı olmak için Birleşik Devletler Donanması, Helikopter Deniz Saldırı Filosu Üç Yedi (HSM-37) ve iki MH-60R Seahawk helikopteri gönderdi. Birleşik Devletler Hint-Pasifik Komutanlığı gerektiğinde ilave yardım sağlamaya hazır bekletildi.
Başkan Biden, Hawaii eyaletinin büyük bir afet ilanı talebini 10 Ağustos'ta onaylayarak, etkilenen bölgelerdeki kurtarma çabaları için federal fon sağladı. 10 Ağustos'ta FEMA, Kentsel Arama ve Kurtarma Görev Gücü personelinin Amerika Birleşik Devletleri'nin dört bir yanından Maui'ye gönderdi. Washington Eyaleti Görev Gücü 1, 5 kişilik bir K-9 ekibiyle birlikte 45 uzman gönderdi. K-9 ekibinin her insan üyesi, FEMA sertifikalı bir kadavra tespit köpeği olan bir köpek ortağıyla birlikte çalışmıştır. Aynı görev gücü daha önce 2018'de Lane Kasırgası sonrasına yardımcı olmak için Maui'ye gönderilmişti. 10 Ağustos'ta Nevada Görev Gücü 1'den başlangıçta aynı gün ayrılan bir K-9 görevlisi ve köpeği göndermesi istendi. Talepte değişiklik yapılarak dört uzmana daha yer verildi ve buna ek olarak 45 üyeli tam bir görev gücü ekibi oluşturuldu ve bunların tamamı 11 Ağustos'ta bölgeye doğru yola çıktı. Kaliforniya'daki Sacramento, Riverside ve Oakland şehirlerinde bulunan Kentsel Arama ve Kurtarma görev güçlerinin 11 üyesini ve Kaliforniya Valiliği Acil Durum Hizmetleri Ofisinin altı çalışanını gönderdi.
Acil durum hizmetlerine öncelik vermek için daha önce kapatılan, ikamet belgesi olan sakinler ve otel rezervasyonlarını kanıtlayan ziyaretçiler için Honoapiʻilani Otoyolu üzerinden Batı Maui'ye erişim 11 Ağustos'ta saat 12:00'den itibaren yeniden başlatıldı. Ancak saat 16.00'da (UTC 02:00) İnsanların tehlikeli koşullara rağmen kısıtlı alanlara eriştiğine dair raporlar nedeniyle erişim yeniden kısıtlandı. Erişim ertesi gün yalnızca Waihee (kuzeyden) aracılığıyla yeniden açıldı.
11 Ağustos'ta Hawaii Başsavcısı Anne Lopez, başsavcılığın orman yangınlarıyla ilgili olarak "kritik karar almayla ilgili ve geçerli politikaların kapsamlı bir incelemesini" gerçekleştireceğini açıkladı.
FEMA başlangıçta orman yangınından sağ kurtulanlara sunulan çeşitli federal yardım türlerinden biri olarak gıda, su ve giyim gibi ihtyaçların sağlanabilmesi adına 700 dolarlık ödeme sağladı.
Yangınlardan etkilenenlere yönelik çok sayıda GoFundMe sitesi bağış toplama çalışmasıyla, tüm doğrulanmış bağış toplayıcıları bir araya getirecek bir merkez oluşturdu ve 18 Ağustos itibarıyla 250.000'den fazla bağışçının toplandığını ve site aracılığıyla 30 milyon dolar toplandığını bildirdi. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki diğer kuruluşlar, topluluklar ve işletmeler, gelirlerin ve eşyaların belirli kâr amacı gütmeyen kuruluşlara veya gruplara bağışlanacağı bağış kampanyaları ve bağış toplama etkinlikleri düzenledi. Los Angeles bölgesindeki on iki profesyonel spor takımının tamamı yardım çalışmalarına 450.000 dolar bağışladı. Ayrıca, 8 Ekim'de Honolulu'daki Stan Sheriff Center'da Los Angeles Clippers ile Utah Jazz arasında oynanan sezon öncesi maçından elde edilen gelirler Maui Strong Fund'a aktarılacak.
Hawaii Misyon Evleri Arşivleri, tarihi mekanların kurtarılmasına yardımcı olmak için Lahaina'nın tarihiyle ilgili fotoğraflar, günlükler, çizimler ve mektuplar gibi öğeleri dijitalleştirme projelerine yükledi.
Japonya, 1,5 milyon doları Amerikan Kızıl Haçı'na ve 500.000 doları Tokyo merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş Japan Platform'a olmak üzere 2 milyon dolarlık yardım sözü verdi.
Güney Kore, yardım çabalarını desteklemek için 2 milyon dolarlık yardım sözü verdi. Taahhüt, Hawaii Toplum Vakfı'na 1,5 milyon dolarlık bağış ve yerel Kore pazarlarından satın alınan 500.000 dolarlık malzemeyi içermektedir.
Honolulu'daki Taipei Ekonomik ve Kültür Temsilciliği, yardım çabalarını desteklemek için Hawai'i Toplum Vakfı'na 500.000 $ nakit bağışta bulunduğunu duyurdu.
This article uses material from the Wikipedia Türkçe article 2023 Hawaii orman yangınları, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Aksi belirtilmedikçe içeriğin kullanımı CC BY-SA 4.0 lisansı kapsamında uygundur. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Türkçe (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
