İzotretinoin: Kimyasal bileşik

Ayrıca bazı cilt kanserlerini (skuamöz hücreli karsinom) önlemek veya tedavi etmek için de kullanılır. İnsan bedeninde tabiatı gereği az bulunan bir kimyasal olan retinoid içerir, yani vitamin A ile ilgilidir. İzomeri tretinoin de bir akne ilacıdır. En yaygın gözlemlenen yan etkileri, akneler üzerinde geçici bir kötüleşme (1–4 ay süren), nemsiz kuru dudaklar (keilit), kuru ve kırılgan cilt ve güneş yanığına karşı artan duyarlılıktır. Yaygın olmayan veya nadir görülen yan etkiler arasında kas ağrıları ve baş ağrıları bulunur.

İzotretinoin

Klinik verisi
Telaffuz	See note at tretinoin
Ticari adlar	Accutane (originator), subsequently many generics
AHFS/Drugs.com	Monografi
MedlinePlus	a681043
Lisans veri	US FDA: Isotretinoin
Gebelik kategorisi	AU: X (Yüksek risk)
Uygulama yolu	Oral, Topikal
Hukuki durum
Hukuki durum	AU: S4 (Yalnızca reçeteyle) CA: Reçeteli ilaç UK: POM (Yalnızca reçeteyle) US: Yalnızca ℞ Genel olarak: ℞ (Yalnızca reçeteyle)
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım	Variable
Protein bağlanma	99.9%
Metabolizma	Hepatik
Eliminasyon yarı ömrü	10–20 saat
Boşaltım	Renal ve Dışkı
Tanımlayıcılar
IUPAC adı (2Z,4E,6E,8E)-3,7-Dimetil-9-(2,6,6-trimetilsikloheks-1-en-1-il)nona-2,4,6,8-tetraenoik asit
CAS Numarası	4759-48-2
PubChem CID	5282379
IUPHAR/BPS	7600
DrugBank	DB00982
ChemSpider	4445539
UNII	EH28UP18IF
KEGG	D00348
ChEBI	CHEBI:6067
ChEMBL	ChEMBL547
CompTox Bilgi Paneli (EPA)	DTXSID4023177
ECHA Bilgi Kartı	100.022.996
Kimyasal ve fiziksel veriler
Formül	C20H28O2
Mol kütlesi	300.44
3D model (JSmol)	İnteraktif görüntü
SMILES O=C(O)\C=C(/C=C/C=C(/C=C/C1=C(/CCCC1(C)C)C)C)C
InChI InChI=1S/C20H28O2/c1-15(8-6-9-16(2)14-19(21)22)11-12-18-17(3)10-7-13-20(18,4)5/h6,8-9,11-12,14H,7,10,13H2,1-5H3,(H,21,22)/b9-6+,12-11+,15-8+,16-14-  Key:SHGAZHPCJJPHSC-XFYACQKRSA-N

İzotretinoin ilk olarak 1969 yılında patentlendi ve tıbbi kullanımı 1971'de başladı. Hoffmann-La Roche tarafından Accutane olarak pazarlandı. Yıllar boyunca iyi sattı, ama 2009 yılında, Roche, Accutane'i, ABD pazarından, enflamatuar bağırsak hastalığı iddiaları karşısında eski Accutane kullanıcılarına milyonlarca dolar tazminat verdikten sonra çıkarmaya karar verdi. Amerikan Gastroenteroloji Koleji, inflamatuar bağırsak hastalığı olan kişilerin, aknelerini izotretinoin ile tedavi etmekten kaçınmaması gerektiğini belirten bir çalışma yayınladı. Daha sonra genel telif lisansa açıldı ve 2017 itibarıyla dünya çapında birçok marka adı altında pazarlandı.

İzotretinoin öncelikle diğer tedavi yöntemlerine tepki vermeyen şiddetli akne durumunda kullanılır. Pek çok dermatolog aynı zamanda şiddetli olmayan akne vakalarında da aknenin yol açtığı fiziksel ve psikolojik zararları önlemek için kullanımını önermektedir. Nadiren, belirli cilt kanserleri (skuamöz hücreli karsinom) ve diğer kanserlerin tedavisinde de kullanılır. Genellikle ölümcül deri hastalığı Harlequin-tip iktiyozis ve lamellar iktiyozis tedavisinde kullanılır.

Sınırlamalar

Amerika Birleşik Devletleri'nde, ilacı elde etmek için özel bir prosedür gereklidir. Diğer birçok ülkede, bu riskleri açıklayan bir onay formu gereklidir. İzotretinoin kullanan kadınlar, izotretinoin tedavisinin kesilmesinden sonra 1 ay boyunca hamile kalmamalıdır. Cinsel yoksunluk veya etkili kontrasepsiyon bu dönemde zorunludur. Korunma yöntemleri, (örneğin, kondomlar), yaklaşık olarak %3'lük kabul edilemez başarısızlık oranları nedeniyle yeterli kabul edilmemektedir. İzotretinoin tedavisi alırken gebe kalan kadınlara genellikle kürtaj önerilir.

En sık görülen yan etkiler, aknenin (1-4 ay süren geçici) kötüleşmesi, kuru dudaklar (nekilit), kuru ve kırılgan cilt ve güneş yanığına karşı artmış duyarlılıktır. Nadir görülen yan etkiler arasında kas ağrıları ve baş ağrıları bulunur.

İzotretinoinin, normal embriyonik gelişimi kontrol eden doğal bir A vitamini türevi olan retinoik aside yakın benzerliği nedeniyle, in-utero maruziyetine bağlı doğum kusurlarına neden olduğu bilinmektedir. Psikiyatrik yan etkileri, en sık depresyon ve aynı zamanda daha nadiren psikoz ve sıra dışı davranışlarla da ilişkilidir, ancak bu etkiler nadirdir. Diğer nadir yan etkiler arasında hiperostoz ve prematüre epifiz kapanması olduğu bildirilmiştir.

• Retinoidler
• Tretinoin