ขบวนการ 26 กรกฎาคม

1959 ได้ล้มรัฐบาลฟุลเคนเซียว บาติสตาในประเทศคิวบา ขบวนการดังกล่าวสู้รบกับรัฐบาลบาติสตาทั้งในชนบทและในเมือง

ชื่อขบวนการ 26 กรกฎาคมมาจากการโจมตีอันล้มเหลวต่อค่ายทหารมองกาดา ศูนย์กองทัพในนครซันเตียโกเดกูบา เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1953 ขบวนการดังกล่าวจัดตั้งขึ้นใหม่ในเม็กซิโกใน ค.ศ. 1955 โดยกลุ่มนักปฏิวัติลี้ภัย 82 คน (รวมทั้งฟิเดล กัสโตร, ราอุล กัสโตร น้องชาย, กามีโล เซียนฟวยโกส, อูเบร์ มาโตส และ เช เกบารา ชาวอาร์เจนตินา) งานของพวกเขาคือจัดตั้งกองโจรมีวินัยเพื่อล้มล้างระบอบบาติสตา

วันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1956 ทั้ง 82 คนขึ้นฝั่งในคิวบา หลังเดินทางมากับเรือกรันมาจากเบรากรุซ พร้อมที่จะจัดและนำการปฏิวัติ สัญญาณแรกไม่ดีสำหรับขบวนการ พวกเขาขึ้นฝั่งยามกลางวัน และถูกโจมตีโดยกองทัพอากาศคิวบา และมีผู้เสียชีวิตไปจำนวนมาก คณะขึ้นฝั่งแยกออกเป็นสองและเตร็ดเตร่หลงทางเป็นเวลาสองวัน เสบียงส่วนมากถูกทิ้งไว้ที่ที่ขึ้นฝั่ง พวกเขายังถูกหักหลังโดยชาวนาผู้นำทางในการซุ่มโจมตี ซึ่งสังหารมากกว่าตอนที่ขึ้นฝั่งเสียอีก บาติสตาประกาศอย่างผิด ๆ ว่าฟิเดล กัสโตรเสียชีวิตแล้ว ณ จุดนี้ จาก 82 คนที่โดยสารมากับเรือกรันมา มีเพียง 12 คนที่รวมกลุ่มกันใหม่ในเทือกเขาเซียร์รามาเอสตรา พวกเขาเผชิญกับกองทัพคิวบา เกบาราถูกยิงที่คอและหน้าอกระหว่างการสู้รบ แต่ไม่ได้รับบาดเจ็บสาหัส (เกบารา ผู้เรียนแพทย์มา ยังจ่ายปฐมพยาบาลต่อกองโจรที่ได้รับบาดเจ็บต่อไป) นี่เป็นขั้นเปิดของสงครามการปฏิวัติคิวบาซึ่งดำเนินไปอีกสองปี กระทั่งยุติลงในเดือนมกราคม ค.ศ. 1959 หลังบาติสตาหลบหนีออกจากคิวบาในวันสิ้นปีเมื่อกำลังของขบวนการเคลื่อนเข้าสู่กรุงอาบานา

หลังยึดอำนาจแล้ว ฝ่ายต่อต้านบาติสตาและเสรีนิยมเข้าร่วมขบวนการ 26 กรกฎาคม ซึ่งสถาปนาการควบคุมเหนือคิวบา ขบวนการดังกล่าวเข้าร่วมกับหน่วยอื่นก่อตั้งเป็นสหพรรคการปฏิวัติสังคมนิยมคิวบา ซึ่งต่อมาเป็นพรรคคอมมิวนิสต์คิวบาใน ค.ศ. 1965 มีเพียงวงในของกัสโตรเท่านั้นที่ทราบแผนการเปลี่ยนแปลงขบวนการนี้ เมื่อทราบว่าคิวบาจะรับเอาระบบการเมืองและเศรษฐกิจอันเข้มงวดแบบมากซ์-เลนิน การต่อต้านจึงมีขึ้นไม่เพียงแต่สมาชิกพรรคที่ไม่เห็นด้วยเท่านั้น แต่ยังรวมถึงสหรัฐอเมริกาด้วยเช่นกัน ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1961 กำลังชาวคิวบาพลัดถิ่นและผู้คัดค้านซึ่งได้รับการฝึกจากซีไอเอ ลงมือในการรุกรานอ่าวหมูที่ประสบความล้มเหลวต่อรัฐบาลกัสโตร

ธงขบวนการ 26 กรกฎาคมนี้อยู่บนไหล่ของเครื่องแบบทหารคิวบา และยังคงใช้เป็นสัญลักษณ์ของการปฏิวัติคิวบา