ไปยาลน้อย: เครื่องหมายวรรคตอนภาษาไทย
ไปยาลน้อย หรือ เปยยาลน้อย (ฯ) เป็นเครื่องหมายวรรคตอนอย่างหนึ่งในการเขียนภาษาไทย ใช้ในการย่อคำเพื่อให้เขียนสั้นลง โดยเขียนแต่ส่วนหน้า ละส่วนหลังเอาไว้ แล้วใส่ไปยาลน้อยไว้แทน ยังปรากฏที่มาที่ชัดเจนคือ
| อักษรไทย | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ฯ | |||||||
| รูปพยัญชนะ | |||||||
| ก | ข | ฃ | ค | ฅ | ฆ | ง | จ |
| ฉ | ช | ซ | ฌ | ญ | ฎ | ฏ | ฐ |
| ฑ | ฒ | ณ | ด | ต | ถ | ท | ธ |
| น | บ | ป | ผ | ฝ | พ | ฟ | ภ |
| ม | ย | ร | ล | ว | ศ | ษ | ส |
| ห | ฬ | อ | ฮ | ||||
| รูปสระ | |||||||
| ะ | –ั | า | –ํ | –ิ | ' | " | |
| –ุ | –ู | เ | โ | ใ | ไ | –็ | |
| อ | ว | ย | ฤ | ฤๅ | ฦ | ฦๅ | |
| รูปวรรณยุกต์ | |||||||
| –่ | –้ | –๊ | –๋ | ||||
| เครื่องหมายอื่น ๆ | |||||||
| –์ | –๎ | –ฺ | |||||
| เครื่องหมายวรรคตอน | |||||||
| ฯ | ฯลฯ | ๆ | |||||
| ๏ | ๚ | ๛ | ┼ | ||||
| ฯ | |
|---|---|
ไปยาลน้อย | |
คำว่า ไปยาล มาจากคำว่า เปยฺยาล ในภาษาบาลี แปลว่า ย่อ
การใช้
เครื่องหมายไปยาลน้อย นิยมใช้ใน 2 ลักษณะด้วยกัน คือ
- ใช้กับคำพิเศษบางคำที่นิยมใช้ย่อโดยทั่วไป เช่น
- ข้าฯ คำเต็มคือ ข้าพเจ้า
- ฯพณฯ (อ่านว่า พะนะท่าน) ย่อมาจากคำ พณหัว พณหัวเจ้า หรือ พณหัวเจ้าท่าน ใช้กับข้าราชการผู้ใหญ่ชั้นรัฐมนตรี เอกอัครราชทูต เป็นต้น เคยมีหนังสือเวียนของกรมเลขาธิการคณะรัฐมนตรีให้เลิกใช้ เว้นแต่ในกรณีพิเศษอันเกี่ยวกับต่างประเทศเท่านั้น แต่คนยังนิยมใช้กันอยู่
- ใช้ย่อคำที่ยาวให้สั้นลง
- กรุงเทพฯ คำเต็มคือ "กรุงเทพมหานคร"
- โปรดเกล้าฯ คำเต็มคือ "โปรดเกล้าโปรดกระหม่อม"
- ราชสกุล ที่ลงท้าย ณ อยุธยา เช่น "เทพหัสดินฯ" คำเต็มคือ "เทพหัสดิน ณ อยุธยา"
- วัดพระเชตุพนฯ คำเต็มคือ "วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวิหาร"
- ใช้บอกวันขึ้นแรมในปฏิทินจันทรคติไทย เช่น
- ๖ ๓ฯ ๓ อ่านว่า วันศุกร์ ขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3
- ๒ ๑๑ ฯ ๗ อ่านว่า วันจันทร์ แรม 11 ค่ำ เดือน 7
นอกจากนี้อาจใช้ในกรณีอื่น ๆ เพื่อย่อคำให้สั้น แต่เมื่ออ่านหรือเขียนคำอ่าน ต้องอ่านคำเต็ม ห้ามเขียนหรืออ่านคำหน้าแล้วต่อด้วยฯ เช่นกรุง-เทพ-ละ กรุงเทพละเด็ดขาด
หมายเหตุ: ไปยาลน้อยไม่ใช่อักษร แต่มักจะจัดรวมไว้ในหมวดหมู่อักษรไทย เพื่อความสะดวกในการดูภาพรวมของอักษรและเครื่องหมายที่ใช้ในการเขียนหนังสือไทย
ไปยาลน้อยในภาษาอื่น
ภาษาอื่นที่ใช้ไปยาลน้อยคือภาษาเขมร (។) การใช้ที่เหมือนกันคือใช้บอกวันขึ้นแรมทางจันทรคติ สำหรับการใช้เพื่อจบประโยค ดูที่ อังคั่น
อีกภาษาที่ใช้ไปยาลน้อยคือภาษาลาว (ຯ) ใช้เพื่อบอกในความและและอื่น ๆ ต่อไปเรื่อย ๆ
อ้างอิง
This article uses material from the Wikipedia ไทย article ไปยาลน้อย, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.