หินชนวน (อังกฤษ: Slate) เป็นหินแปรที่มีเม็ดละเอียด มีริ้วขนาน และเป็นเนื้อเดียวกัน มีต้นกำเนิดจากหินตะกอนชนิดดินดานผ่านการแปรสภาพบริเวณไพศาลระดับต่ำ ซึ่งตัวหินตะกอนประกอบด้วยดินเหนียวหรือเถ้าภูเขาไฟ หินชนวนเป็นหินแปรมีริ้วขนานที่มีเม็ดหินเล็กที่สุด
หินแปร | |
หินชนวน | |
องค์ประกอบ | |
---|---|
หลัก | ควอตซ์, มัสโคไวท์/อิลไลท์ |
รอง | ไบโอไทต์, คลอไรต์, ฮีมาไทต์, ไพไรต์ Specific gravity: 2.7 – 2.8 |
ริ้วขนานของหินชนวนเกิดจากการบีบอัดอย่างรุนแรงจนทำให้สะเก็ดดินเหนียวเม็ดเล็กงอกใหม่เป็นระนาบตั้งฉากกับแรงอัด ทำให้ริ้วขนานไม่สอดคล้องกับชั้นตะกอนเดิม เมื่อกรีดหินทางขนานกับริ้วขนานด้วยเครื่องมือเฉพาะในเหมืองหิน หินชนวนจะแสดงคุณสมบัติที่เรียกว่าแนวแตกถี่ ก่อเป็นแผ่นหินเรียบที่ใช้สำหรับมุงหลังคา ปูกระเบื้องปูพื้น และวัตถุประสงค์อื่น ๆ หินชนวนมักเป็นสีเทาโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเห็นคลุมหลังคา อย่างไรก็ตามหินชนวนสามารถเกิดขึ้นในหลากหลายสีแม้จะมาจากที่เดียว ตัวอย่างเช่นหินชนวนจากนอร์ทเวลส์ ซึ่งสามารถพบได้ในเฉดสีเทาหลายเฉดตั้งแต่สีซีดไปจนถึงสีเข้ม และอาจเป็นสีม่วง สีเขียว หรือสีฟ้าได้เช่นกัน หินชนวนมักถูกสับสนกับหินชีสต์หรือหินดินดานซึ่งเป็นที่มาของหินชนวน
นอกจากใช้สำหรับหินแล้ว คำว่า "ชนวน" ยังใช้สำหรับวัตถุบางประเภทที่ทำจากหินชนวนอีกด้วย เช่น กระดานชนวน
หินชนวนถูกใช้ในการทำหลังคา เมื่อหินชนวนแตกแล้วจะรักษาลักษณะธรรมชาติ ในขณะที่ยังคงค่อนข้างแบนและง่ายต่อการซ้อนกัน มี "Slate Booms" เกิดขึ้นในยุโรปหลายครั้งจากยุค 1870 จนกระทั่งสงครามโลกครั้งที่หนึ่งหลังจากการปรับปรุงระบบการขนส่งทางรถไฟ ถนน และทางน้ำ หินชนวนเหมาะสมอย่างยิ่งในการเป็นวัสดุมุงหลังคาเนื่องจากมีดัชนีการดูดซึมน้ำที่ต่ำมากซึ่งน้อยกว่า 0.4% ทำให้วัสดุทนต่อความเสียหายจากน้ำค้างแข็ง
เนื่องจากหินชนวนเป็นฉนวนไฟฟ้าที่ดีและทนไฟ จึงมักถูกใช้เพื่อสร้างแผงสวิตช์ไฟฟ้าในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 และควบคุมรีเลย์สำหรับมอเตอร์ไฟฟ้าขนาดใหญ่ เนื่องจากความเสถียรทางความร้อนและความเฉื่อยต่อสารเคมี หินชนวนถูกนำมาใช้กับส่วนบนโต๊ะในห้องปฏิบัติการและสำหรับโต๊ะบิลเลียด
This article uses material from the Wikipedia ไทย article หินชนวน, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). เนื้อหาอนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้ CC BY-SA 4.0 เว้นแต่ระบุไว้เป็นอื่น Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ไทย (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.