วัดท่าพูด: วัดในจังหวัดนครปฐม

วัดท่าพูดเดิมชื่อว่า วัดเจตภูต มีเรื่องเล่าว่า มีพี่น้องสองคนนั่งอยู่ใกล้จอมปลวกใหญ่ พอพี่ชายนอนหลับไป น้องชายมองเห็นตัวแมงคาเรืองคลานออกมาจากจมูกของพี่ชายแล้วคลานหายเข้าไปในจอมปลวก ต่อมาตัวเองก็นอนหลับไปเช่นกันและฝันว่ามีภูตมาบอกว่ามีทรัพย์สมบัติอยู่ในภูเขา ขอให้ขุดสมบัติมาสร้างวัด พอสะดุ้งตื่นขึ้นจึงได้ช่วยกันขุดสมบัติแต่ไม่พบ จึงได้หวนนึกถึงเรื่องที่ภูตมาบอกและแมงคาเรืองเดินเข้าไปในจอมปลวก เมื่อขุดก็พบสมบัติ จึงนำเงินมาสร้างวัด แล้วเรียกชื่อวัดว่า "วัดเจตภูต" ต่อมาคำกร่อนเป็น วัดตะพูด และ "วัดท่าพูด" ตามลำดับ แต่อีกข้อมูลหนึ่ง ที่มาของชื่อมาจากต้นมะพูดที่ขึ้นบริเวณวัด

จากหลักฐานจารึกบนแผ่นอิฐมอญบนผนังพระอุโบสถ สันนิษฐานว่าสร้างสมัยอยุธยาตอนปลายประมาณสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ โดยกลุ่มคนที่อพยพโยกย้ายมาจากกรุงศรีอยุธยาเพื่อหลบภัยสงครามหลังเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่า พ.ศ. 2310 แล้วมาตั้งถิ่นฐานริมแม่น้ำท่าจีน และในขณะนั้นวัดท่าพูดกำลังจะกลายเป็นวัดร้าง เนื่องจากไม่มีพระภิกษุจำพรรษา ชาวบ้านท่าพูดทราบข่าวว่า มีพระภิกษุรูปหนึ่งหนีพม่ามาพร้อมกับชาวกรุงศรีอยุธยามาตั้งสำนักสงฆ์ที่กลางทุ่งนา จึงพร้อมใจกันอาราธนาให้ท่านมาจำพรรษา ณ วัดท่าพูด มีหลวงพ่อรดซึ่งเป็นอดีตพระราชาคณะกรุงศรีอยุธยา เป็นเจ้าอาวาสคนแรก ครั้นสงครามสงบ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงกอบกู้เอกราชชาติไทยได้ พระองค์ตัดสินพระทัยจะรวบรวมพระราชาคณะก่อนกรุงแตกกลับมาอยู่พระอารามหลวงในกรุงธนบุรี ได้ทรงให้ทหารติดตามจนพบพระอาจารย์รดที่วัดท่าพูด แต่ท่านขอจำพรรษาอยู่ ณ วัดท่าพูดนี้ เพราะท่านรับอาราธนาจากชาวบ้านท่าพูดแล้ว เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงทราบจึงได้พระราชทานเรือกัญญา 2 ลำ คานหาม 1 อัน กระโถน และกานํ้าลายเทพนม อย่างละ 1 ชิ้น มาถวายเป็นเครื่องประดับเกียรติยศแก่พระอาจารย์รด

ในสมัยรัชกาลที่ 3 วัดได้สร้างพระจุฬามณีเจดีย์ และมีการบูรณะพระเจดีย์เมื่อปี พ.ศ. 2527 ได้พบพระเขี้ยวแก้วภายในพระจุฬามณีเจดีย์ ลักษณะเป็นแก้วใสเจือสีเหลืองเล็กน้อย คล้ายลูกโป่งในท้องปลาตะเพียน ชาวบ้านเรียกว่า โป่งปลาตะเพียน ภายหลังบูรณะ ได้ทำพิธีและอัญเชิญไปบรรจุไว้ที่เดิม ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว วัดมีหลวงพ่อมากเป็นเจ้าอาวาส เล่าขานกันว่าท่านนั้นสามารถฟังภาษาสัตว์ได้

• หลวงพ่อรด มาจากกรุงเก่า (กรุงศรีอยุธยา)
• หลวงพ่อเทศ เป็นเจ้าอาวาสประมาณปลายรัชกาลที่ 3 หรือต้นรัชกาลที่ 4
• หลวงพ่อมาก
• หลวงพ่อจ้อย เป็นเจ้าอาวาสประมาณสมัยรัชกาลที่ 4
• หลวงพ่อแก้ว
• หลวงพ่อชื่น
• พระอธิการแช่ม
• พระปลัดผล
• พระอาจารย์โรย ในสมัยรัชกาลที่ 9
• พระครูพิศษลสาธุวัฒน์ (พระประสิทธิ์ เลียบทวี)
• พระสังเวย คเวสโก (สุจิตจูล)