การประท้วงในประเทศเบลารุส พ.ศ. 2563–2564

2563–2564 (อังกฤษ: 2020–2021 Belarusian protests) เป็นระลอกการประท้วงที่ดำเนินไปอยู่เพื่อต่อต้านประธานาธิบดีอาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกา. และเป็นส่วนหนึ่งของการเคลื่อนไหวเพื่อประชาธิปไตยของเบลารุส การประท้วงได้ดำเนินต่อภายหลังลูกาแชนกาดำรงตำแหน่งต่อเป็นวาระที่หกในการเลือกตั้งประธานาธิบดี ปี พ.ศ. 2563. เพื่อตอบสนองต่อการประท้วง จึงมีการจัดขบวนผู้สนับสนุนรัฐบาลกลับ

การประท้วงในประเทศเบลารุส พ.ศ. 2563–2564
ส่วนหนึ่งของ ขบวนการเรียกร้องประชาธิปไตยเบลารุส
การประท้วงที่มินสค์ในวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2563
วันที่	24 พฤษภาคม 2563 – 25 มีนาคม 2564 (10 เดือน 1 วัน)
สถานที่	ประเทศเบลารุส
สาเหตุ	ลัทธิอำนาจนิยมและการปราบปรามทางการเมือง การจับกุมผู้สมัครฝ่ายค้าน วิกตาร์ บาบารึกาและเซอร์เกย์ ซีคานอฟสกี ต่อต้านการโกงเลือกตั้งในการเลือกตั้งของประเทศ อาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกาหาวิธีในการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยที่ 6 ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีเบลารุส พ.ศ. 2563 นโยบายทางเศรษฐกิจและสังคมของรัฐบาล การจัดการการระบาดทั่วของโควิด-19 ในประเทศเบลารุสอย่างไม่มีประสิทธิภาพ
เป้าหมาย	ให้อาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกาลาออก ให้คณะรัฐบาลลาออก การเปิดเสรีทางเศรษฐกิจ จัดการเลือกตั้งประธานาธิบดีใหม่ให้เสรีและยุติธรรม ปล่อยนักโทษทางการเมือง หยุดความรุนแรงของตำรวจ จัดการเลือกตั้งประธานาธิบดีใหม่
วิธีการ	การเดินขบวน การเดินขบวนประท้วง ความเคลื่อนไหวทางอินเทอร์เน็ต การขวางถนน การดื้อแพ่ง การนัดหยุดงานทั่วไป การจลาจล
ผล	การประท้วงยุติลง ไม่มีการเปลี่ยนแปลงนโยบาย/ความเป็นผู้นำจากการตอบสนองต่อการประท้วง ผู้นำฝ่ายค้านหลักหลบหนีออกนอกประเทศหรือถูกจำคุก เกิดขบวนการพลพรรคเบลารุส
คู่ขัดแย้ง
สภาประสานงาน (ตั้งแต่วันที่ 14 สิงหาคม) คณะกรรมการนัดหยุดงานแห่งชาติ (ตั้งแต่วันที่ 18 สิงหาคม) ฝ่ายค้านเบลารุส สมาคมนักศึกษาเบลารุส ประชาธิปัตย์คริสเตียน Congress of Democratic Trade Unions พรรคอนุรักษ์นิยมคริสเตียน พรรคกรีน พรรคฝ่ายซ้าย ขบวนการเพื่อเสรีภาพ พรรคเสรีภาพและการก้าวหน้า พรรคแนวร่วมประชาชน สมัชชาสังคมประชาธิปไตย พรรคสังคมประชาธิปไตย (สมัชชา) พรรคสังคมประชาธิปไตย (สมัชชาประชาชน) พรรค United Civic ยังฟรอนต์ อนาธิปไตย: Revolutionary Action Anarchist Black Cross ปราเม็น สนับสนุนโดย: ราดาแห่งสาธารณรัฐประชาชนเบลารุส (ลี้ภัย) Right Alliance Tell the Truth 30 ประเทศให้การสนับสนุน รัฐบาล: AMAP/OMON KGB Belarusian Alpha Group กระทรวงกิจการภายใน กองกำลังภายใน อัลมัซ มิลิตซียา GUBOPiK กองพลจู่โจมทางอากาศที่ 38 กองพลสเปรตซ์นาซที่ 5 หน่วยรักษาความปลอดภัยประธานาธิบดี (บางส่วน) พรรคการเมือง: พรรคเกษตรกรรม พรรคคอมมิวนิสต์ LDPB Patriotic Party BSSP พรรคริพับลิกัน RPTS SDPPA สมาคมสาธารณะ: เบลายารุซ สหพันธ์สหภาพการค้าเบลารุส สหภาพยุวชนสาธารณรัฐ ผู้ประท้วงที่สนับสนุนลูกาแชนกา สนับสนุนโดย: 20 ประเทศให้การสนับสนุน
ผู้นำ
สเวียตลานา ซีคานอว์สกายา เซอร์เกย์ ตีคานอฟสกี วิกตาร์ บาบารึกา วาเลรี เซปกาโล เวโรนีกา เซปกาโล มารีอา กาเลสนีกาวา ปาเวล ลาตุชโก มีโกลา สตัตเกวิช สเวตลานา อาเล็กซีเอวิช ปาวัล ซีเอเวียรึเนียก ซมิตเซอร์ ดัชเกวิช มักซิม ซนัก I. Salei ตาเดวุช กันดรูซีเอวิช อาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกา รามัน ฮาลอว์แชนกา ลิเดีย เยอร์โมชินา ยูรี การาเยฟ อีวัน กูบรากอฟ อันเดรย์ รัฟกอฟ วาเลรี วากูลชิก อเล็กซานเดอร์ วอลโฟวิช วิกตอร์ คเรนิน นีโกไล คาร์เป็นกอฟ วิกตอร์ ลูกาแชนกา วลาดีมีร์ มาเก
จำนวน
16 สิงหาคม: มินสค์: 200,000–400,000 ฆโรดนา: ~40,000 มาฆีโลว์: 10,000+ 23 สิงหาคม: มินสค์: ~250,000[แหล่งข้อมูลที่ตีพิมพ์เอง][แหล่งอ้างอิงอาจไม่น่าเชื่อถือ] ทั่วประเทศ: ~500,000[แหล่งข้อมูลที่ตีพิมพ์เอง] [ไม่แน่ใจ – พูดคุย] 16 สิงหาคม: มินสค์: ~5,000–65,000 รวม: ตำรวจและทหาร ~100,000 นาย
ความสูญเสีย
บาดเจ็บ 1,373 คน รวมเด็ก เสียชีวิต 4–11 คน ถูกจับกุมมากกว่า 30,000 คน หายตัวอย่างน้อย 6 คน บาดเจ็บ 121 คน
นักข่าวบาดเจ็บอย่างน้อยไม่กี่คน

บล็อกเกอร์และนักธุรกิจชาวเบลารุส เซอร์เกย์ ซีคานอฟสกี ผู้เริ่มเรียกลูกาแชนกาว่าเป็น "แมลงสาบ" ในกลอนสำหรับเด็ก "แมลงสาบผู้ยิ่งใหญ่" (The Mighty Cockroach) และใช้รูปรองเทาแตะบี้แมลงสาบตัวนั้นเป็นสัญลักษณ์ ได้ถูกรัฐบาลจับกุมตัวในปลายเดือนพฤษภาคม 2020 ในฐานความผิดเป็นสายลับต่างชาติ ในเดือนมิถุนายน 2020 ลูกาแชนกาล้มเหลวในการจัดการกับการระบาดของโคโรนาไวรัสและปฏิเสธอันตรายของโรคไวรัสโควิด-19ได้นำไปสู่ความโกรธเคืองของประชาชนและการประท้วง นอกจากนี้ผู้นำฝ่ายค้านจำนวนมากที่ลงสมัครในการเลือกตั้งรอบถัดไปถูกจับกุมด้วยข้อหาต่าง ๆ

ในวันที่ 19 มิถุนายน ลูกาแชนกาประกาศว่าเขาได้ "ยับยั้งความพยายามจะรัฐประหาร" โดยการจับกุมผู้นำฝ่ายค้าน วิกตาร์ บาบารีกา ซึ่งถูกตั้งข้อหาฉ้อโกงและสินบน บาบารีกาปฏิเสธว่าข้อหาเหล่านี้เป็นเท็จแต่การจับกุมนั้นเป็นไปเพื่อเหตุผลทางการเมือง ลูกาแชนกากลัวว่าบาบารีกามีสิทธิ์ที่จะเอาชนะลูกาแชนกาในการเลือกตั้งครั้งถัดไปได้

ผู้ประท้วงเผชิญกับการก่อกวนจากเจ้าหน้าที่อย่างรุนแรง โดยข้อมูลจากสำนักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติในวันที่ 1 กันยายน มีรายงานการทรมานและการปฏิบัติที่โหดร้ายต่อผู้ต้องขังมากกว่า 450 คดี เช่นเดียวกันกับการล่วงละเมิดทางเพศและการขมขืน ในช่วงปลาย พ.ศ. 2563 ศูนย์สิทธิมนุษยชนเวียสนามีคำให้การจากเหยื่อที่ถูกทรมาน 1,000 คดี

อาเลียกซันดร์ ลูกาแชนกา ดำรงตำแหน่งประมุขแห่งรัฐของประเทศเบลารุสมาตั้งแต่ พ.ศ. 2537 และไม่มีคู่ต่อสู้คนใดเอาชนะเขาในการเลือกตั้ง 5 ครั้งได้ ทำให้สื่อมวลชนกล่าวถึงเขาเป็น "เผด็จการคนสุดท้ายของยุโรป" ภายใต้การปกครองแบบอำนาจนิยม รัฐบาลมักปราบปรามฝ่ายค้านอยู่เสมอ

ลูกาแชนกาเผชิญหน้ากับการต่อต้านของประชาชนมากขึ้นท่ามกลางการบริหารจัดการต่อการระบาดทั่วของโควิด-19 ซึ่งลูกาแชนกาปฏิเสธว่าเป็นภัยคุกคามร้ายแรง ในการเลือกตั้ง 5 ครั้งที่ลูกาแชนกาชนะ มีแค่ครั้งเดียวใน พ.ศ. 2537 ที่ต่างประเทศถือว่าเสรีและยุติธรรม

 

การประท้วงนี้มีชื่อเล่นว่า การปฏิวัติรองเท้าแตะ (Slipper Revolution) หรือ การปฏิวัติล้มล้างแมลงสาบ (Anti-Cockroach Revolution)

 

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ การประท้วงในประเทศเบลารุส พ.ศ. 2563–2564

• การประท้วงในประเทศรัสเซีย พ.ศ. 2564
• การเลือกตั้งประธานาธิบดีเบลารุส พ.ศ. 2563