Kiám-sek
Tiàm chit ê wiki khui "Le̍k+sú" chit ia̍h!
Le̍k-sú-chheh (歷史冊) sī choan-bûn teh kì-chài le̍k-sú ê chheh.… |
it-poaⁿ sī chí lán lâng ê le̍k-sú, ia̍h-tō-sī chêng kàu taⁿ ê jîn-lūi siā-hoē ê kì-chài. Koan-hē le̍k-sú ê tê-bo̍k: Tâi-oân le̍k-sú Pe̍h-ōe-jī le̍k-sú… |
Le̍k-sú-ha̍k-ka sī teh gián-kiù le̍k-sú ê lâng.… |
Kok-li̍p Tâi-oân Le̍k-sú Phok-bu̍t-koán (國立台灣歷史博物館), ūi-tī Tâi-lâm-chhī An-lâm-khu, sī chi̍t keng koan-î Tâi-oân le̍k-sú ê kok-li̍p phok-bu̍t-koán. Kok-li̍p… |
Bí-kok ê le̍k-sú. Mississippi bûn-hòa sī Pak Bí-chiu khah òaⁿ chûn-châi ê sú-chêng bûn-hòa. In chū Chú-āu 700 nî hoat-tián kàu Au-chiu lâng chìn-ji̍p… |
chiàn-cheng. Tāi-chheng chiàn-pāi, 1895 nî Tâi-oân koah-hō͘ Ji̍t-pún. Siông-sè chhiáⁿ khoàⁿ: Chiàn-āu ê Tâi-oân Tâi-oân le̍k-sú nî-pió Ko-hiông le̍k-sú kū-pán… |
Ko-hiông Chhī-li̍p Le̍k-sú Phok-bu̍t-koán (高雄市立歷史博物館) sī ūi-tī Tâi-oân Ko-hiông-chhī Iâm-tiâⁿ-khu lāi ê chi̍t keng le̍k-sú phok-bu̍t-koán, kiàn-tio̍k… |
Goân-sú (元史) sī chi̍t phō kì-chài Tiong-kok Goân-tiâu le̍k-sú ê kì-toān-thé le̍k-sú-chheh; iû Sòng Liâm (宋濂) pian-choàn; sī Jī-si̍p-sù-sú ê tē 23 phō.… |
Eng-lân ê le̍k-sú. Kun-kù khó-kó͘ chèng-kù, siāng chá tī kin-á-ji̍t kóng ê Eng-lân tē-hng chhut-hiān ê hui hiān-tāi chéng jîn-lūi sī Homo antecessor,… |
Le̍k-sú-ha̍k (歷史學), iā hō-chòe Sú-ha̍k (史學), sī chi̍t ê choan-bûn gián-kiù le̍k-sú iû-kî sī le̍k-sú ê gián-kiù hong-hoat ê siā-hoē kho-ha̍k ha̍k-būn.… |
Kok-li̍p Le̍k-sú Phok-bu̍t-koán (國立歷史博物館), kán-chheng Sú-phok-koán (史博館), sī Tâi-oân ê chi̍t keng Tiong-kok le̍k-sú phok-bu̍t-koán, ūi-tī Tâi-pak-chhī… |
Bêng-sú (明史) sī chi̍t phō kì-chài Tiong-kok Bêng-tiâu le̍k-sú ê kì-toān-thé le̍k-sú-chheh; iā sī Jī-si̍p-sù-sú ê chòe-āu chi̍t phō. Chok-chiá sī Chheng-tiâu… |
Tiâu-sián le̍k-sú (朝鮮歷史). Tân-kun Tiâu-sián (檀君朝鮮, 단군조선) Sîn-kok (辰國, 진국) Ki-chú Tiâu-sián (箕子朝鮮, 기자조선) Ōe-boán Tiâu-sián (衛滿朝鮮, 위만조선) Sam-hân (三韓; 삼한)… |
Ē-kha sī koan-hē Tâi-oân le̍k-sú ê nî-pió. 1544 nî (chó-iū): Portugal ê chûn keng-kòe Tâi-oân Hái-kiap ê sî khoàⁿ-tioh Tâi-oân chit-ê tó-sū, in kah chit-ê… |
Sú-chêng chiàu-jī ê ì-sù sī "le̍k-sú chìn-chêng", nā jîn-lūi le̍k-sú ê sú-chêng sî-tāi sī hêng-tōng kiam kái-phò-tek hiān-tāi jîn-lūi sán-séng liáu-āu… |
Kóng-gī ê Pe̍h-ōe-jī chì-chió ū 150-tang ê le̍k-sú. Lûn-tun Soan-tō-hōe ê soan-tō-su Robert Marrison kap William Milne tī 1815 nî ùi Melaka khai-siat… |
Jī-si̍p-sù-sú (Hàn-jī: 二十四史) sī Tiong-kok kó͘-chá ta̍k-ê tiâu-tē phian-chōan ê 24 pún le̍k-sú-chheh, mā hō-chòe Chèng-sú (正史). Sú-kì Hàn-su Hiō Hàn-su… |
Tâi-oân Thong-sú (臺灣通史) sī chi̍t phō koan-î Tâi-oân le̍k-sú ê le̍k-sú-chheh, chok-chiá sī Tâi-lâm chhut-sin ê Liân Hêng.… |
Le̍k-sú bu̍t-chit-lūn, he̍k-chiá le̍k-sú î-bu̍t-lūn, sī Karl Marx khai-chhòng ê le̍k-sú kiam siā-hoē ián-kiù kkoan-tiám. Tī le̍k-sú bu̍t-chit-lūn ē-té… |
Goân-chho͘ le̍k-sú (Eng-gí: protohistory) sī sú-chêng kap le̍k-sú chi kan ê chi̍t tōaⁿ sî-kî, chit chūn bûn-hòa ia̍h bûn-bêng iáu bô hoat-tián sú-siá ki-su̍t… |