बाजा

•वीणा •शङ्ख •घन्टी •ढोल •नागरा •दमहा नौमती बाजा नागबेली बाजा पञ्चेबाजा सारंगी धिमय् सहनाई मादल तबला खैंजडी डम्फु डमरू बिनायो टुङ्ना पुङ सिङ चोङ्वारी मुर्चुङगा...

पञ्चै बाजा (पञ्चबाजा, पञ्चेबाजा) अथवा पाँच बाजाहरूको समुह हो। यो बाजा नेपालको पहाडी भेक तथा भारतको सिक्किम तथा दार्जीलिङमा बजाईने गरिन्छ। पञ्चैबाजामा...

नौमती बाजा नौ वटा बाजाहरूको सामूहिक बाजा हो। यो पञ्चैबाजाको ठूलो रूप हो जसमा चार वटा अरू बाजाहरू थपिएको हुन्छ। यस अन्तर्गत दमाहा, झ्याली, ट्याम्को, ढोलक...

यलम्बर एक प्रकारको बाजा हो । यो हेर्दा बाँसको ढुङ्ग्रो जस्तो हुन्छ । यो बाजा भालुबाँसका दुवै आँख्ला (जोर्नीको गाँठो) नफुटेको गिँडबाट बनाइएको हुन्छ । यो...

सिंगा एक प्रकारको बाजा हो । यो बाजा देख्दा नरसिंगाजस्तै हुन्छ । नरसिंगासँग मिल्दोजुल्दो तर सानो भए पनि यसको आवाज फरक हुन्छ । यो बाजा फुकेर बजाइन्छ । यसलाई...

हाते बाजा हो । ट्याम्को दमाहा जस्तै तर सानो खालको हुन्छ । यो छाला मोहोरेर बनाइएको तालबाजा हो । यो पञ्चैबाजा र नौमती बाजा अन्तर्गतका सबैभन्दा सानो बाजा हो...

पात बाजा /पालुवा बाजा पातको एउटा छेउ दोबारेर दुइटा ओठमा च्यापी माथिल्लो ओठबाट सास बाहिर फ्याँकेर बजाउने लाई गाउघर तिर पात बजाउने भनिन्छ र यसमा प्रयोग...

बनाई दुवैतिर छालाले मोडेर बनाइएको ताल बाजा हो । यो बाजा काठमाडौँ उपत्यकाका नेवारहरूको सबैभन्दा प्रचलित परम्परागत बाजा हो । धिमय् राईहरूको च्याब्रुङ र तर्राईबासीहरूको...

काङलिङ् एक प्रकारको नेपाली बाजा हो । यो ज्यादै पुरानो बाजा हो । यो बाजा मानिसको नलीखुट्टाको हाडबाट बन्छ । यसलाई तन्त्र-साधनामा पूर्णता प्राप्त जोगीबाबाहरूले...

डम्बा नेपाली बाजा हो । यो तामाङमा प्रचलित बाजा हो । यो बाजा ठोकेर बजाइन्छ । डम्बा आमुको काठबाट बनाइन्छ । यसमा गोलो घेरा बनाई घोरलको छाला टाँगी बत्तीस वटा...

डोङमेन नेपाली बाजा हो । यो ६ देखि ८ वटासम्म तार भएको र टाउकोमा प्रायः शार्दूलको मूर्ति खोपिएको, सेब्रु नाच, सेलो नाच र गीतमा बजाइने बाजा हो । यो हिमाली...

दमाहा नेपाली बाजा हो । यो पिँधतिर सानो र मुखतिर ठूलो हुँदै आएको, भिउँट जस्तै आकारको, तामाको भाँडोलाई छालाले मोहोरिएको, गजोले हानेर बजाइने एक बाजा हो । यसलाई...

मोडेर बनाइएको लाम्चो बाजा हो। दायां पट्टी अलि सानो गोलाइ हुन्छ भने बायां तर्फ गोलाइ ठुलो हुन्छ , दुबै तिर हातले बजाइन्छ। यो बाजा काठमाडौँ उपत्यकाकानेवारहरूको...

प्रसिद्व ताल बाजा हो। यो नेपाली समाजको मुख्य बाजा हो । नेपाली समाजको सबै सांस्कृतिक कार्यहरूमा यसको प्रयोग हुन्छ । यो बाजा मगर (नाग) जातिको बाजा मानिन्छ ।...

धाः नेपाली बाजा हो । खासगरी बौद्ध धर्मावलम्बीहरूमा प्रचलित ज्यादै पुरानो तालबाजा हो । यो बाजा देख्दा ढोलजस्तो लाग्छ । यसमा एकातर्फ हातले र अर्कातर्फ गजोले...

सर्प नचाउने सपेराहरूले बजाउने बाजा हो । यो फुकेर बजाइन्छ । सपेराहरूले आफ्ना केटाकेटीलाई बीन बजाउन सिकाउनुभन्दा पहिले यो बाजा बजाउन सिकाउँछन् । नरिबलका गट्टामा...

मौलिक लोकबाजा हो । यो एक प्रकारको एकतारे बाजा हो । यो बाजा तारमा रेटेर एक औंलाले बजाइने सुर बाजा हो । यो बाजा एक हात जति लामो काठलाई नरिबलको गट्टा जोडेर...

मुर्चुङगा फलामद्वारा निर्मित एउटा जिब्रोलाई हिर्काएर बजाईने सानो बाजा मुर्चुङग्वा हो। जिब्रोको दुई छेउमा रहेका दुईवटा आधारलाई ओठ खोलेर तल्लो - माथिल्लो...

चोङ्वारी अथवा चरी बाजा सानो आकारको बाँसको छ वटा लामो-छोटो टुक्रालाई एकै लहरमा बाँधेर यो बाजा बजाईन्छ। यसरी छ वटै फरक स्वरका यी टुक्राको बराबर मिलेको भागको...

ढोलकी एक प्रकारको बाजा हो । ढोलकभन्दा सानोलाई ढोलकी भन्छन् । ढोलकी पञ्चैबाजा तथा नौमती समूहमा पर्ने तालबाजा हो । यो बाजा एकापट्टी हात र अर्कोपट्टी गजोले...