ယုတ္တိဗေဒ

ဖြစ်သော အကြောင်း-အကျိုး ဗေဒ (ခေါ်) ယုတ္တိဗေဒ (အင်္ဂလိပ်: Logic) ဆိုသည်မှာ ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်မှုဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာပင်ဖြစ်သည်။ ယုတ္တိဗေဒဖြင့် လူတို့သည် အမှန်အမှားကို...

သင်္ချာယုတ္တိဗေဒ (mathematical logic) ဆိုသည်မှာ ပုံစံတကျ ယုတ္တိဗေဒ (formal logic) ကို သင်္ချာပညာ၌ အသုံးပြုပုံအား လေ့လာသည့် ဘာသာရပ်ဖြစ်သည်။...

ကွန်ပျူတာသုံး Boolean logic ဆိုသည်မှာ အရစ္စတိုတယ် ၏ ယုတ္တိဗေဒ ပေါ်တွင် အခြေခံသည်။ အရစ္စတိုတယ် ၏ ယုတ္တိဗေဒ တွင် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုကို ရှမြင်ရာတွင် မှန်လျင်မှန်၊...

တို့သည် ဇာမလို-ဖရန်ကယ် အစုသီအိုရီ (Zermelo–Fraenkel set theory) နှင့် ယုတ္တိဗေဒအရ သီးခြားလွတ်လပ်စွာ တည်ရှိနေကြောင်းကို သက်သေပြခဲ့သူ တစ်ဦးအဖြစ် ထင်ရှားသည်။...

(၂၀၇) ရက် ကျန်သေးသည်။ ၁၉၅၄ – အလန် ကျူးရင်း၊ ဗြိတိန်လူမျိုး သင်္ချာပညာရှင်၊ ယုတ္တိဗေဒပညာရှင်၊ ဝှက်စာပညာရှင်နှင့် ဇီဝဗေဒ အသုံးချသင်္ချာပညာရှင် (၁၉၁၂ မွေး)...

(Gödel's incompleteness theorems) ဆိုသည်မှာ သင်္ချာယုတ္တိဗေဒပညာရှင် ကာ့ ဂူဒယ် (Kurt Gödel) ၏ သင်္ချာယုတ္တိဗေဒဆိုင်ရာ သီအိုရမ်နှစ်ခုကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။ ပုံစံတကျ...

ဩစတြီးယားလူမျိုး တစ်ဦးအဖြစ် ဖွားမြင်ပြီး နောင်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသား ဖြစ်လာသည့် ယုတ္တိဗေဒ၊ သင်္ချာနှင့် ဒဿနိကဗေဒ ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဂူဒယ်ကို ၂၁ ရာစုအတွင်း အရေးအပါဆုံး...

ရက် ကျန်သေးသည်။ ၁၉၁၂ – အလန် ကျူးရင်း၊ ဗြိတိန်လူမျိုး သင်္ချာပညာရှင်၊ ယုတ္တိဗေဒပညာရှင်၊ ဝှက်စာပညာရှင်နှင့် ဇီဝဗေဒ အသုံးချသင်္ချာပညာရှင် (၁၉၅၄ ကွယ်လွန်)...

ဂုဏ်ထူးဆောင်ပါ မောက္ခတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်သည်။ ဒေါက်တာခင်မောင်ဝင်း(ဒဿနဗေဒ)သည် အခြေခံယုတ္တိဗေဒစာအုပ် (ဦးဆန်းလွင်နှင့်တွဲ၍)ဒဿနိကနှင့်စိတ်ပညာ ဆိုင်ရာစာတမ်းများ၊...

(အထူးသဖြင့် သင်္ချာသန့်သန့်) ဘာသာရပ်ရှိ တည်ဆောက်ပုံ (structure) များကို ယုတ္တိဗေဒ (logic) သုံးကာ လေ့လာသည့် ဘာသာရပ်ကို မိုဒယ်သီအိုရီ (model theory) ဟုခေါ်သည်။...

သင်္ချာဆိုင်ရာ အထောက်အထားများတွင် ထို့ကြောင့် သင်္ကေတ ∴ကို ယုတ္တိဗေဒ၏ နိဂုံးပိုင်းကဲ့သို့သော ယုတ္တိအကျိုးဆက် မတိုင်မီ ယေဘုယျအားဖြင့် အသုံးပြုသည်။ သင်္ကေတသည်...

ရှေးခေတ်ကမ္ဘာတွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော တွေးခေါ်ပညာရှင်နှင့် သိပ္ပံပညာရှင်ဖြစ်သည်။ ရိုးရိုးယုတ္တိဗေဒ (Formal Logic) ဖြင့် ဒဿနိကဗေဒ ကို ရှုထောင့်ပေါင်းစုံမှ အသက်သွင်းသူအဖြစ်...

of mathematics) ဟူသည် သင်္ချာပညာရပ်၏ အထိုင်အုတ်မြစ်နှင့် သက်ဆိုင်သည့် ယုတ္တိဗေဒနှင့် ဒဿနိကဗေဒဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များကို လေ့လာသည့် ဘာသာရပ်ဖြစ်သည်။ သာဓကအားဖြင့်...

အသုံးပြုပြီး၊ ပို၍ ယေဘုယျကျသည့် အခြေခံ တိုပိုများ (elementary topoi) ကို သင်္ချာယုတ္တိဗေဒတွင် အသုံးပြုသည်။ Illusie 2004, p. 1060. Illusie 2004, p. 1061. Illusie၊...

အစု သီအိုရီ (set theory) ကို သင်္ချာဆိုင်ရာ ယုတ္တိဗေဒ၏ ဘာသာရပ်ခွဲတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်ပြီး၊ အရာဝတ္ထုများကို စုဝေးထားသော အစု (set) ဟု ခေါ်ဆိုသည့် အစုအဝေးများကို...

ဤဘာသာခွဲတွင်ဖြေကြားခြင်းပြု လေသည်။ (ခ) 'ယုတ္တိဗေဒ' ဟူသောပညာရပ်မှာတွေးခေါ်ကြံဆခြင်းတို့၏ အခြေခံသဘောကို လေ့လာလေသည်။ ယုတ္တိ ဗေဒတွင်သာမည ဆင်ခြင်ခြင်းနှင့် ဝိသေသဆင်ခြင်ခြင်းဟူ၍...

ကြိုးပမ်းသည့် ကနဦး သီအိုရီ ဖြစ်သည်။ သင်္ချာပညာ၏ အခြေခံအုတ်မြစ်ကို သင်္ချာယုတ္တိဗေဒနှင့် အစုသီအိုရီကို အသုံးပြု၍ ရှင်းလင်းခြင်း (reduction) ကို ဒီဒီကင် (Dedekind)၊...

ပြန်လည်ပုံနှိပ်ခဲ့သည်။ ယင်းတို့အပြင် အာဗီဆန်နာသည် နက္ခတ္တဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ၊ ပထဝီဝင်၊ စိတ်ပညာ၊ ယုတ္တိဗေဒ၊ သင်္ချာ၊ ရူပဗေဒ၊ ကဗျာအစရှိသော နယ်ပယ်များစွာ၌ ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။...

ယုတ္တိဗေဒ (logic) ဆိုင်ရာ ကျိုးကြောင်းပြ အဆို (argument) တွင် ဧကန်မုချဖြစ်ခြင်း (necessity) နှင့် လုံလောက်ခြင်း (sufficiency) ဟူသည့် သဘောနှစ်မျိုးရှိသည်။...

အမြင်ပုံဖော်တင်ပြရာ၌ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်သုံးစွဲခဲ့ကြသည်။ သို့သော်လည်း စာပေနှင့် ယုတ္တိဗေဒဆိုင်ရာ ဖော်ပြရေးဆွဲချက်များ၌ မစ်နာတောသည် ရှုပ်ထွေး၍ လမ်းကြောင်းခွဲပါသော...