ತ್ರಿಶೂಲ

ತ್ರಿಶೂಲ (ಸಂಸ್ಕೃತ: त्रिशूल, IAST: ತ್ರಿಶೂಲ) ಒಂದು ಮೂರು ಮೊನೆಗಳುಳ್ಳ ಆಯುಧವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು...

ಅನಂತ್ ನಾಗ್, ಶಂಕರ್ ನಾಗ್ ಮುಂತಾದ ಎಲ್ಲ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿರುವ ಇವರ ಪ್ರಮುಖ ಚಿತ್ರಗಳೆಂದರೆ ಕಮಲ, ಅವಳ ಅಂತರಂಗ, ಸಮಯದ ಗೊಂಬೆ, ಹಾಲುಜೇನು, ತ್ರಿಶೂಲ, ಮರಳಿ ಗೂಡಿಗೆ ಮತ್ತು ಬಂಧನ....

ಗಂಡಕಿಯು ನೇಪಾಳ, ಭಾರತಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಒಂದು ನದಿ; ಗಂಗಾನದಿಯ ಉಪನದಿ. ತ್ರಿಶೂಲ ಗಂಗಾ ಇದರ ಉಪನದಿ. ನೇಪಾಳದ ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತಭಾಗದಲ್ಲಿ ಉ.ಅ 27° 27' ಮತ್ತು ಪೂ. ರೇ. 83° 56' ನಲ್ಲಿ...

ವೀರಭದ್ರಪ್ಪನವರ ಸಣ್ಣಕಥೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಅಮರ್ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದ ‘ಕತ್ತಲನು ಬೆಳಕಿನ ತ್ರಿಶೂಲ ಹಿಡಿದ ಕಥೆ’ ಎಂಬ ರಂಗಪ್ರಯೋಗ ನಡೆದಿತ್ತು. ಆಗ ತಂಡದ ನಟನೊಬ್ಬ ಕತ್ತಲನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಒಲ್ಲೆ...

ಆದ್ದರಿಂದ ಅರ್ಧನಾರೀಶ್ವರ . ಚಂದ್ರಘಂಟಾ ಹತ್ತು ಕೈಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಎರಡು ಕೈಗಳು ತ್ರಿಶೂಲ ( ತ್ರಿಶೂಲ ), ಗದಾ (ಗದೆ), ಬಿಲ್ಲು-ಬಾಣ, ಖಡಕ್ ( ಕತ್ತಿ ), ಕಮಲ ( ಕಮಲದ ಹೂವು ), ಘಂಟಾ...

"ಸಂಕೇತ್‌" ಕಲಾತಂಡದ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಎಚ್‌ಎಮ್‌ಟಿಯಲ್ಲಿ ಉದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿದ್ದ ದೇವರಾಜ್‌ "ತ್ರಿಶೂಲ" ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಖಳನಟರಾಗಿ ಬೆಳ್ಳಿ ಪರದೆಗೆ ಎಂಟ್ರಿ ಪಡೆದರು. ಆದರೆ ದೇವರಾಜ್‌ ನಟನೆಯಲ್ಲಿ...

ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಮಹೇಶ್ವರರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಕೈಗಳು ಆರು, ಬಲಗಡೆಯ ಮೂರು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ, ಜಪಮಾಲೆ ಮತ್ತು ಕಮಲಗಳೂ ಎಡಗಡೆಯ ಮೂರು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಚಕ್ರ, ಶಂಖ, ಭಿಕ್ಷಾಪಾತ್ರೆಗಳೂ ಇವೆ...

ಸಂಬಂಧವಿರಬೇಕು. ಈ ವಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆವ ಚಿತ್ರ (ಮಂಡಲ) ದಲ್ಲಿ ನಾಗಯಕ್ಷಿ, ಬ್ರಹ್ಮಯಕ್ಷಿ, ತ್ರಿಶೂಲ, ಗಣಪತಿ, ನಾಗ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಪಾತ್ರಿಯ ಮೈದುಂಬುವುದು ನಾಗಯಕ್ಷಿಯೇ ಹೊರತು ನಾಗನಲ್ಲವೆಂದು...

ವಾಸುಕಿ, ಕೇಶದಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಚಂದ್ರ, ಗಂಗೆ, ಮತ್ತು ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಮೂರನೇ ಕಣ್ಣು, ಕೈಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ ಮತ್ತು ಡಮರುನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ಶಿವನನ್ನು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಲಿಂಗದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ...

ಸೌಂದರ್ಯದ ತಾಣವಾಗಿರುವ ರುದ್ರನಾಥದ ಮಂದಿರವು ೨೨೮೬ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿಂದ ತ್ರಿಶೂಲ, ನಂದಾದೇವಿ ಮುಂತಾದ ಹಿಮಾಲಯದ ಶಿಖರಗಳ ಸುಂದರ ನೋಟ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿಯೇ...

(ಶಂಖ) ಮತ್ತು ಚಕ್ರ (ಡಿಸ್ಕಸ್) ಮತ್ತು ಕೆಳಗಿನ ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಧನಸ್ (ಬಿಲ್ಲು) ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ (ತ್ರಿಶೂಲ) ಹಿಡಿದು ನಿಂತಿದೆ. ಶಂಕ ಮತ್ತು ಚಕ್ರವು ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಒಳ್ಳೆಯವರ (ಶಿಷ್ಟ ರಕ್ಷಣೆ)...

ಗರುಡಾಸ್ತ್ರ , ಕೌಮೊದಕಿ, ನಾರಾಯಣಾಸ್ತ್ರ, ಪಾಶುಪತ, ಶಿವ ಧನುಸ್ಸು, ಸುದರ್ಶನ ಚಕ್ರ, ತ್ರಿಶೂಲ, ವೈಷ್ಣವಾಸ್ತ್ರ, ವರುಣಾಸ್ತ್ರ, ಮತ್ತು ವಾಯವ್ಯಸ್ತ್ರ . ಕೆಲವು ಅಸ್ತ್ರಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ...

ಹೊಯ್ಸಳ ಶೈಲಿಯ ಕಂಬಗಳಿವೆ. ಈ ಮಂಟಪದ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷಮಾಲೆ ತ್ರಿಶೂಲ ಚಕ್ರ ಶಂಖ ಡಮರು ಕುಂಭಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದ, ನವಿಲಿನ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುವ ಜೆಟ್ಟಿಗಳ ಕುಲದೇವಿಯಾದ...

ಪಶ್ಚಿಮದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚಾಮುಂಡಾ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಒಂದು ಶವದ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುವ ತ್ರಿಶೂಲ ಮತ್ತು ಮಾನವನ ತಲೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಶಿವ ಮತ್ತು ಇತರ ದೇವತೆಗಳೂ ಸಹ ಅವರ...

ಮುಖ್ಯ ಪರ್ವತಶಿಖರಗಳು : ನಂದಾದೇವಿ (೭೮೧೬ಮೀ), ಬದರಿನಾಥ್(೭೧೪೦), ಚೌಖಂಬಾ(೭೧೩೮) ಮತ್ತು ತ್ರಿಶೂಲ(೭೧೨೦) ಶಿಖರಗಳು. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ,ಜಲವಿದ್ಯುತ್,ಹೈನುಗಾರಿಕೆ,ಕೃಷಿ,ತೋಟಗಾರಿಕೆ,ಪುಷ್ಪೋದ್ಯಮಗಳು...

ಹರನ ರೂಪ, ಇನ್ನರ್ಧ ಹರಿಯ ರೂಪವಿರುವ ಈ ಸುಂದರ ಮೂರ್ತಿಯ ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳ ಪೈಕಿ ಎರಡರಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ ಹಾಗೂ ಚಕ್ರವಿದೆ. ಇನ್ನೆರೆಡು ಕೈಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಶಂಖು ಹಾಗೂ ಅಭಯ ಮುದ್ರೆಯಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ...

ಕೈಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಅವಳು ತನ್ನ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಅರ್ಧಚಂದ್ರನನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾಳೆ. ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ ಮತ್ತು ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ಕಮಲದ ಹೂವನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳು ನಂದಿಯ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ...

ರೂಪಿಣಿಯಾಗಿ ತಾಯಿ ಮೂಡಿದ್ದಾಳೆ. ದೇವಿಗೆ ಅಷ್ಟ ಭುಜ,ಕೈಗಳಿವೆ. ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಖಡ್ಗ, ಗಂಟೆ, ತ್ರಿಶೂಲ ಮತ್ತು ಲಿಪ್ತಿ ಹಾಗೂ ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ಡಮರು, ಡಾಲು, ರುಂಡ ಮತ್ತು ಅಮೃತ ಪಾತ್ರೆಗಳಿವೆ. ಈ...

ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು ಸದಾ ಚಾರಣಿಗರನ್ನು ತನ್ನತ್ತ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ೭೧೨೦ ಮೀ. ಎತ್ತರದ ತ್ರಿಶೂಲ ಪರ್ವತ ಮತ್ತು ೬೩೧೦ ಮೀ. ಎತ್ತರದ ನಂದಘುಂಗ್ಟಿ ಶಿಖರಗಳ ಪಾದದ ಬಳಿ ಇರುವ ರೂಪಕುಂಡ ದವರೆಗೆ...

ಗರ್ಭಗೃಹಗಳಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ. ಮುಖ್ಯ ಗರ್ಭಗೃಹದ ಬಾಗಿಲವಾಡದಲ್ಲಿ ಶೈವ ಪಂಥ ಸಂಕೇತಗಳಾದ ಡಮರು, ತ್ರಿಶೂಲ ಹಾಗೂ ಗದೆಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ತಿಭಂಗ ಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ದ್ವಾರಪಾಲಕರ ಉಬ್ಬು ಶಿಲ್ಪಗಳಿವೆ...