Lò̤ Mā Lĭk sṳ̄ gì sìng-tō̤ giék-guō - Wiki Lò̤ Mā Lĭk Sṳ̄
Kăi-sṳ̄ siā "Lò̤+Mā+Lĭk+sṳ̄"!
Lò̤-mā Dá̤-guók (羅馬帝國, Lá-dĭng-ngṳ̄: Imperium Romanum) sê Gū Lò̤-mā lĭk-sṳ̄ gà̤-dēng gì siŏh ciáh dá̤-guók, iù Augustus diŏh sèng 27 nièng gióng-lĭk. Siū-dŭ… |
Senatus populusque Romanus), sê Gū Lò̤-mā lĭk-sṳ̄ gà̤-dēng gì siŏh ciáh gê̤ṳng-huò-guók, siū-dŭ diŏh Lò̤-mā. Sèng 27 nièng, ké̤ṳk Lò̤-mā Dá̤-guók chṳ̄-dâi.… |
參考閩東語漢字其版本。 Lò̤-mā (羅馬, É-dâi-lé-ngṳ̄: Roma) sê É-dâi-lé gì siū-dŭ. Lò̤-mā sê É-dâi-lé gì céng-dê dṳ̆ng-sĭng, iā sê É-dâi-lé gì lĭk-sṳ̄ ùng-huá miàng… |
Lò̤-mā-tiĕng-ciō-gáu (羅馬天主教), găk Hók-ciŭ gâe̤ng Dṳ̆ng-guók tĕ̤ng-chĭng ùi Tiĕng-ciō-gáu (天主教), sê sié-gái Gĭ-dók-gáu gáu-pái dăng-dăng-dŏng séng-dù có̤i… |
Gū Lò̤-mā (古羅馬) sê Ĕu-ciŭ dĕ̤ng-báe̤k-buô gì gū-cā ùng-mìng, huák-nguòng diŏh Lò̤-mā hâ-iù dê-kṳ̆.… |
Hĭ-lé-nà̤ gâe̤ng É-dâi-lé gáuk-dê diòng-gáu, siā lāu Sĭng-iók diē-sié gì iā sâ̤ buô-hông. Bō̤-lò̤ dâi-kái găh gŭng-nguòng 67 nièng diŏh Lò̤-mā sùng-dô̤.… |
Hĭ-lò̤-dŏ̤-dáik (Herodotus) ké̤ṳk hâiu-sié nè̤ng chĭng có̤ "lĭk-sṳ̄-hŏk cĭ hô". Bók-guó, tàu ciéh chāi-ê̤ṳng kuŏ-hŏk huŏng-huák ngièng-géu lĭk-sṳ̄ gì… |
Siă-cŭk cuō-iéu cê̤ṳ-gṳ̆ dê cĭ ék. Iù-céng biĕng-mā 350600. Gâing ìng-mìng-céng-hū cé̤ṳ Hông-săng-déng. Lò̤-nguòng gâing ô guāng-hăk 6 déng, 4 hiŏng, 1 ciáh… |
Táik-sák-lò̤-nà̤-giă chê dṳ̆ng-sĭng ìng-kēu 325,182, gò̤-lòng ciáh dŭ-chê dê-kṳ̆ ìng-kēu sê 1,012,297. Táik-sák-lò̤-nà̤-giă iâ hô̤ lō̤ hó-dŭ, ĭng-ùi lĭk-sṳ̄ siông… |
Huák-ngṳ̄ sê Éng-dô Ĕu-lò̤-bă Ngṳ̄-hiê Lá-dĭng-ngṳ̄-cŭk gì siàng-uòng. Gô-dā̤ Gŏ̤-lù (高盧) dê-kṳ̆ gì nè̤ng gōng Gŏ̤-lù-ngṳ̄, Lò̤-mā-nè̤ng gáu cuāi-nē̤ ī-hâiu… |
Herodotus (dṳ̀ng-dêng-hióng Hĭ-lò̤-dŏ̤-dáik) ĭng-ĭk: Hĭ-lò̤-dŏ̤-dáik 希羅多德; sèng 484 n. - sèng 425 n.) sê Gū Hĭ-lé-nà̤ gì lĭk-sṳ̄ hŏk-gă, ké̤ṳk hâiu-sié nè̤ng cŏng-chĭng có̤ "Lĭk-sṳ̄ cĭ Hô" (Lá-dĭng-ngṳ̄:… |
Hók-gióng gì lĭk-sṳ̄ gé diŏh â-dā̤. Hók-gióng có̤i cā gì mìng-chĭng (名稱) sê Mìng (閩), buōng-iòng gṳ̆-mìng sê Mìng-nè̤ng, sṳ̆k Màng (蠻) gì siŏh ciĕ. Gū-cā… |
2022 nièng 2 nguŏk 24 hô̤, Ngò̤-lò̤-sṳ̆ ciòng-miêng chĭng-liŏk Ukraine. Ciā dâi-gié sê téng 2014 nièng kăi-sṳ̄ gì Ngò̤-lò̤-sṳ̆–Ukraine Ciéng-cĕng gì dâe̤ng-duâi… |
Germanic-nè̤ng. Dṳ̀ lāu Gū Lò̤-mā Dá̤-guók dó̤i ĭ gì gé-cái, gū-cā Dáik-guók gì lĭk-sṳ̄ gĭ-buōng-siông dŭ mâ̤ báik. Gū Lò̤-mā huòng-dá̤ Augustus găk ??… |
Gū Lò̤-mā Dá̤-guók miĕk-uòng cĭ hâiu, Ĕu-ciŭ giàng diē Ŭ-áng Sì-dô̤i. 15 sié-gī Ùng-ngiê Hók-hĭng cĭ hâiu. Să̤-buô gì huák-dăk guók-gă kăi-sṳ̄ hióng… |
báik-cèng sê Dĕ̤ng Lò̤-mā Dá̤-guók ùng-mìng gì sū-câi. Dṳ̆ng Sié-gī Dĕ̤ng Lò̤-mā ké̤ṳk Osman Dá̤-guók miĕk-uòng, ciā dê-duòng bô kăi-sṳ̄ Ĭ-sṳ̆-làng-huá.… |
Hók-ciŭ gì Mā-muōi sìng-lĭk. Cuòi sê Dṳ̆ng-guók tàu ciáh hiêng-dâi cô̤-sùng gì gĕ̤ng-chiōng. 1942 nièng: Nà̤-cuôi Dáik-guók gì buô-dôi kăi-sṳ̄ páh Sŭ-lièng… |
sê Celt-nè̤ng gì siŏh ciĕ-puái. Gallia ké̤ṳk Lò̤-mā Dá̤-guók miĕk-uòng hâiu, Gallia kăi-sṳ̄ ciék-sêu Lò̤-mā ùng-huá, tŭng-hèng Lá-dĭng-ngṳ̄. Gĭng-dáng gì… |
Dâi-hàng Mìng-guók gì siū-dŭ. Seoul sê Hàng-guók gì céng-dê dṳ̆ng-sĭng, iā sê Hàng-guók gì lĭk-sṳ̄ ùng-huá miàng siàng, ô săng chiĕng gūi nièng gì lĭk-sṳ̄.… |
dŭk-lĭk sṳ̆k diŏh siŏh ciĕ ngṳ̄-hiê. Nĭk-ùng iù săng cṳ̄ng ùng-cê cū-hăk siàng: Háng-cê, Hiragana (平假名), Katakana (片假名). Nĭk-ngṳ̄ iâ ô cê-gă gì Lò̤-mā-cê… |