Chŏ̤ cáuk hiê tūng gì sìng-tō̤ giék-guō - Wiki Chŏ̤ Cáuk Hiê Tūng
Kăi-sṳ̄ siā "Chŏ̤+cáuk+hiê+tūng"!
Chŏ̤-cáuk hiê-tūng (操作系統, Ĭng-ngṳ̄: operating system, sáuk-siā: OS), iâ hô̤ lā̤ cáuk-ngiĕk hiê-tūng (作業系統), sê dò̤ lì guāng-lī gié-sáung-gĭ ngâing-ngiông… |
Unix (dṳ̀ng-dêng-hióng Unix chŏ̤-cáuk hiê-tūng) diêng-nō̤ chŏ̤-cáuk hiê-tūng, diŏh 1960 gâe̤ng 1970 nièng-dô̤i iù AT&T gì uòng-gĕ̤ng găk Bé-lō̤ Sĭk-ngiêng-sék kăi-huák gì. Gĭng-dáng-nĭk gì Unix hiê-hūng… |
Android sê siŏh cṳ̄ng chiū-gĭ gì chŏ̤-cáuk-hiê-tūng (iâ hô̤ lā̤ cáuk-ngiĕk-hiê-tūng).… |
Microsoft Windows sê Mī-guók Mì-niōng gŭng-sĭ huák-mìng gì siŏh cṳ̄ng chŏ̤-cáuk-hiê-tūng (iâ hô̤ lā̤ cáuk-ngiĕk-hiê-tūng).… |
macOS, nguòng-lài miàng-cê hô̤ lā̤ Mac OS X, sê Bìng-guō gŭng-sĭ kăi-huák gì siŏh cṳ̄ng chŏ̤-cáuk-hiê-tūng (iâ hô̤ lā̤ cáuk-ngiĕk-hiê-tūng).… |
Linux sê siŏh cṳ̄ng kăi-huóng nguòng-dâi-mā gì chŏ̤-cáuk-hiê-tūng (iâ hô̤ lā̤ cáuk-ngiĕk-hiê-tūng). 1991 nièng, iù Hŭng-làng nè̤ng Linus Torvalds kăi-huák… |
Ubuntu (分類「Chŏ̤-cáuk hiê-tūng」) 參考閩東語漢字其版本。 Ubuntu sê siŏh ciáh ī dó̤h-méng éng-ê̤ṳng ùi cuō-iéu gì Linux chŏ̤-cáuk hiê-tūng, mìng-chĭng (名稱) nguòng cê̤ṳ Hĭ-ciŭ nàng-buô Cū-lū-ngṳ̄ gì sṳ̀ "ubuntu"… |
lì gōng PHP â găk duâi-buô-hông gì uōng-hiĕk hŭk-ô-ké(服務器) gâe̤ng chŏ̤-cáuk hiê-tūng(操作系統) gà̤-dēng bié. PHP ng-sāi cièng. Â-dā̤ sê sāi PHP siā gì siŏh… |
ĭ gì sĭk-ôi ké̤ṳk Dṳ̆ng-huà Ìng-mìng Gê̤ṳng-huò-guók céng-hū dŏk kó̤. 2001 nièng: Mī-guók gì Mì-niōng gŭng-sĭ huák-buó Windows XP chŏ̤-cáuk-hiê-tūng.… |
„Lìng Biŭ, Gŏng Chĭng huāng-gáik-mêng cĭk-duòng“ gì 10 ciáh ciō-iéu ìng-ŭk. 1985 nièng: Mī-guók mì-niōng gŭng-sĭ huák-buó Windows 1.0 chŏ̤-cáuk hiê-tūng.… |
ngṳ̄-ngiòng, 1972 nièng iù Dĕng-nì-sṳ̆ Lĭk-chiĕ (Dennis Ritchie) găk Unix chŏ̤-cáuk hiê-tūng gà̤-dēng siék-gié chók-lì gì. Gĭng-dáng-nĭk gì C ngṳ̄-ngiòng ī-gĭng… |
DBMS tì-gṳ̆ng só-gé̤ṳ chŏ̤-cé̤ṳng ngṳ̄-ngiòng (data manipulation language; DML), sĭk-hiêng só-gé̤ṳ-kó gì ék-buăng chŏ̤-cáuk, pī-ṳ̀-gōng, că-sùng, chák-ĭk… |
dēng-dēng; nuōng-giông sāng-pīng bău-guák macOS, iOS, tvOS gâe̤ng watchOS chŏ̤-cáuk hiê-tūng, gó-ô iTunes muòi-tā̤ bó̤-huóng-ké, Safari liù-lāng-ké, iLife gâe̤ng… |
dáng-sê dó̤i-chiông muò-hìng gá gāng-dăng, dó̤i diêng-nō̤ gì dā̤-cèng chŏ̤-cáuk iâ bī-gáu ciēu. Â-dā̤ sê Java gì "Hello World" dô̤i-mā. // Hello.java… |
giàng-sì gì diêng-nō̤ ngṳ̄-ngiòng, ké̤ṳk dò̤ lì găk guăng-hiê-hìng só-gé̤ṳk-kó guāng-lī hiê-tūng (relational database management systems) diē-sié cháung-gióng… |