Каспий Диңгеҙе Каспий диңгеҙенең тарихы

Каспий диңгеҙе (башҡортса боронғо атамаһы — Хазар диңгеҙе; фарс. دریای خزر, авар. Хазар ралъад, әзерб. Xəzər dənizi, чеч. Каспий-хIорд, дарг. Каспила урхьу...

Майутис һ. б.). XIII б. башында Саксин диңгеҙе тигән атама раҫлана. Татар-монгол баҫып алыусылары Аҙау диңгеҙенең атамалар коллекцияһын тулыландырған: Балыҡ-денгиз...

үҙгәреүгә Каспий диңгеҙенең кимәле үҙгәреп тороуы йоғонто яһай. Шул арҡала элекке морондан йылға 35—40 км төньяҡтараҡ булып ҡалған. XX быуатта Каспий диңгеҙендә...

итәгенән һәм Ҡаҙағстандағы Муғалжар тау теҙмәләре, Эмба йылғаһы, Каспий диңгеҙенең төньяҡ яры, Кума-Маныч уйпаты буйлап һәм Керчь ҡултығынан үтә. Рәсәй...

айырыла. 2014 йылда Көньяҡ (Ҙур) Арал диңгеҙенең көнсығыш өлөшө тулыһынса кибә. Һайыҡҡанға тиклем Арал диңгеҙе дәүмәле буйынса донъяла дүртенсе урынды...

төшөнсәгә тура килә. Тоҙло йәки сөсө һыулы күлдәрҙе (мәҫәлән, Каспий диңгеҙе, Арал диңгеҙе, Үле диңгеҙ, Байкал — «Данлы диңгеҙ — Изге Байкал») диңгеҙ тип...

Республикаһының баш ҡалаһы, илдең фәнни-техник һәм иҡтисади үҙәге, Каспий диңгеҙенең эре порты һәм Кавказдағы иң ҙур ҡала. Баҡыла Төрки шураһы — төрки...

төҙөлгән 71-се скважинанан Ильич ҡултығы янында диңгеҙ нефтен алыу Каспий диңгеҙенең төрлө өлөштәрендә нефть һәм газ ятҡылыҡтарын тикшереүгә этәргес була...

яңы ҡөҙрәтле ҡыпсаҡтар ҡәбиләһе күтәрелгән. Уғыҙҙарҙың ҙур өлөшө Каспий диңгеҙенең көньяҡ ярына киткән, һәм урындағы халыҡ менән ҡушылып, хәҙерге төркмәндәргә...

булған: Сардин диңгеҙе Сардиния һәм Балеар утрауҙары араһында, Балеар диңгеҙенең бер өлөшө; Ливия менән Крит араһындағы Ливия диңгеҙе. Эгей диңгеҙендә:...

Төньяҡтан Каспий диңгеҙе, көньяҡтан Һинд океанының Фарсы ҡултығы һәм Оман ҡултығы һыуҙары менән йыуыла. Яҙмаларға ҡарағанда Иран тарихы биш мең йылды...

баҫымын кире ҡаҡҡан. Шаһ Хосров Ануширван (531—579) дәүерендә фарсылар Каспий диңгеҙе һәм Ҡаф тауҙары араһындағы тар үткәүелде ҡаплаған данлыҡлы |Дербент...

составындағы ҡала, Махачҡаланан көньяҡ-көнсығышҡа 125 километр алыҫлыҡта, Каспий диңгеҙе ярында, Ҙур Кавказдың Табасаран армыттарында урынлашҡан. Бәлки, Рәсәйҙең...

монастырына  ҡайта. Ҡараҡоромдағы миссияһы мөһим географик мәғлүмәттәр килтерә.  Каспий диңгеҙе тураһында Рубрук былай тип яҙа: Рубрук хикәйәһендә үҙе күргән илдәрҙән...

1722 йылда император Пётр I етәкселегендәге рус армияһы фарсыларҙың Каспий диңгеҙе буйы биләмәләренә яу менән бара. Пётр I Дербентты биләгәндә, ҡаланың...

өлкәләр булыуы хас. Иң яҡшы дымлы өлкәләр — Урта диңгеҙ, Ҡара диңгеҙ, Каспий диңгеҙенең көньяҡ яры, Ғәрәбстан ярымутрауының көньяҡ-көнбайышы һәм ҡайһы бер...

резиденцияларының береһе булып, Аҙау диңгеҙенең көнсығыш ярҙарынан алыҫ түгел урынлашҡан Успа ҡалаһы булған. Каспий буйы һәм Кавказ алды далаларында йәшәгән...

элек тамамланған). Боҙлоҡ сигенгәндән һуң Литорин диңгеҙе барлыҡҡа килә, уның кимәле Балтик диңгеҙенең хәҙерге кимәленән 7—9 метрға юғары. Онега күленең...

күскенселәре Ҡаҙан ханлығына, көньяҡ-көнбайышта — Арал диңгеҙе районына һәм Каспий диңгеҙенең төньяғына тиклем барып етәләр. Киң таралған гипотезаға ярашлы...

күсерелә. Ҡырымдың көнбайыш һәм көньяҡ ярын биләгән гректарҙы Суворов Аҙау диңгеҙенең төньяҡ ярына күсерә, улар унда Мариуполь ҡалаһын һәм 20 ауыл төҙөй. Ҡырымдың...