ጉራጌ
ውክፔዲያ - ለ
"ጉራጌ" የሚባል መጣጥፍ በዚሁ ዊኪ ላይ አለ።
- ጉራጌ የኢትዮጵያ ብሔር ነው። ቋንቋቸው ጉራግኛ ከሴማዊ ቋንቋ የሚመደብ ሲሆን ብዛት ያላቸው የጉራጌ ብሔሮች አሉ። እነሱም፦ መስቃን፣ ሶዶ፣ ኮኪር ገደባኖ፣ ወለኔ፣ ሰባትቤት፣ ቀቤና፣ ዶቢ፣ እና ሌሎችም ይኖራሉ። አማርኛ ግን ለሁሉም መግባቢያቸው...
- ሙኸርና አክሊል የደቡብ ብሔሮች ብሔረሰቦችና ሕዝቦች ክልልና የጉራጌ ዞን ወረዳ ነው። ስሙ የመጣውም ከሚኖሩበት ሰባትቤት ጉራጌ ብሔሮች የአንዱ ነው፤ እነሱም ሙኸርኛ (ጉራግኛ) ተናጋሪዎች ናቸው። ከ1999 ዓም በፊት የቀድሞው እዣና ወለኔ ወረዳ...
- ሶዶ የደቡብ ብሔሮች ብሔረሰቦችና ሕዝቦች ክልልና የጉራጌ ዞን ወረዳ ነው። ስሙ የመጣውም ከሚኖሩበት ጉራጌ ሶዶ ወይም ክስታኔ ብሔር ነው፤ እነሱም የሶዶኛ (ጉራግኛ) ተናጋሪዎች ናቸው። በሶዶ ውስጥ ያለው ዋና ከተማ ቡዌ ነው። የአቡነ ገብረ...
- እዣ የደቡብ ብሔሮች ብሔረሰቦችና ሕዝቦች ክልልና የጉራጌ ዞን ወረዳ ነው። ስሙ የመጣውም ከሚኖሩበት ሰባትቤት ጉራጌ ብሔሮች የአንዱ ነው፤ እነሱም እዣኛ (ጉራግኛ) ተናጋሪዎች ናቸው። ከ1999 ዓም በፊት የቀድሞው እዣና ወለኔ ወረዳ ክፍል...
- ሃገር በአሁኑ በጉራጌ ዞን በሶዶ ወረዳ የሚገኝ ማህበረሰብ ነው። ክስታኔ፣ ጉራጌ በመባል በወል ከሚጠሩት የቤተ ጉራጌ ማህበረሰቦች ውስጥ አንዱ ሲሆን ሶዶ ጉራጌ እየተባለም ይጠራል። የክስታኔ ህዝብ ቋንቋ ክስታኒኛ ይባላል። ክስታኒኛ የደቡባዊ...
- ጉመር የደቡብ ብሔሮች ብሔረሰቦችና ሕዝቦች ክልልና የጉራጌ ዞን ወረዳ ነው። ስሙ የመጣውም ከሚኖሩበት ሰባትቤት ጉራጌ ብሔሮች የአንዱ ነው፤ እነሱም ጉመርኛ (ጉራግኛ) ተናጋሪዎች ናቸው። በጉመር ውስጥ ያሉት ከተሞች አረቅጥና ቄቡል ናቸው።...
- ወይም ክስታኒኛ በኢትዮጵያ የሚነገር ቋንቋ ሲሆን የሴማዊ ቋንቋዎች አባል ነው። በተለይ በሶዶ ወረዳ በክስታኔ / ሶዶ ጉራጌ ብሔር የሚነገር የጉራግኛ አይነት ንው። https://www.duhoctrungquoc.vn/dict/am/Wiktionary:ጉራግኛ_ሷዴሽ...
- የምሥራቅ ጉራጌ ቋንቋዎች ስልጤኛ (Ulbareg, Inneqor) ወላኔኛ ዛይኛ Outersouth ጋፋትኛ (የጠፋ) ሶዶኛ ሙኸርኛ ጎጎትኛ የምዕራብ ጉራጌ ቋንቋዎች እኖርኛ መስመስኛ (የጠፋ) መስቃንኛ ቸሃኛ ወይም ቸሃ (ሰባትቤት ጉራጌ) እዣኛ...
- እነሞር ጉራጌ ዞን ውስጥ ከሚገኙት ወረዳዎች አንዱና ዋነኛው ሢሆን በውስጡም 66 ቀበሌዎች አሉ። በወረዳው የተለያዩ የግብርና ምርቶች የሚመረቱ ሲሆን ከእነዚህም መካከል እንሰት፣ ቡና፣ ጫት ጤፍ እንዲሁም ፍራፍሬዎችም ይመረታሉ። ወረዳዋ ሦስት...
- የምሥራቅ ጉራጌ ቋንቋዎች ስልጤኛ (Ulbareg, Inneqor) ወላኔኛ ዛይኛ Outersouth ጋፋትኛ (የጠፋ) ሶዶኛ ሙኸርኛ ጎጎትኛ የምዕራብ ጉራጌ ቋንቋዎች እኖርኛ መስመስኛ (የጠፋ) መስቃንኛ ቸሃኛ ወይም ቸሃ (ሰባትቤት ጉራጌ) እዣኛ...
- ወላኔኛ ዛይኛ Outersouth ጋፋትኛ (የጠፋ) ሶዶኛ ሙኸርኛ ጎጎትኛ የምዕራብ ጉራጌ ቋንቋዎች እኖርኛ መስመስኛ (የጠፋ) መስቃንኛ ቸሃኛ ወይም ቸሃ (ሰባትቤት ጉራጌ) እዣኛ ጉመርኛ ጉራኛ ግይጦኛ ኧንደገንኛ ኧነርኛ ኩሻዊ አገውኛ አውኛ (ኩንፋልኛ...
- ፡ ቋንቋውም”እስላምኛ” በመባል በደቡብ ክፍል እስከ ዛሬ ይታወቃል ።በሰሜኑ የሀገራችን ህብረተሰብ ዘንድ ስልጤ ‘ ጉራጌ` ተብሎ የሚታወቅ ቢሆንም ስልጤ የራሱን ዞን ከመሰረተ ጀምሮ ይህ መጠሪያ ስሙ ላይመለስ ቀርቶዎል።ስልጢኛ ከ6ዐ ዓመት...
ፊታውራሪ ሀብተ ጊዮርጊስ ዲናግዴ ከኦሮሞ ገበሬ አባታቸው ከአቶ ዲነግዴ ቦተራ እና የሰባት ቤት ጉራጌ ቦዞ ሰንጌ ከሆኑት እናታቸው ከእመት ኢጁ አመዲና በሺ ስምንት መቶ አርባ ሶስት እና አርባ አራት አካባቢ ፣ በአመያና ወሊሶ አካባቢ ተወለዱ፡፡...- ርእሰ ከተማ የሆነችው ቡታጅራን ጨምሮ እስከ ቆላማው የወረዳው ድንበር ድረስ ሰፍሮ ይገኛል። በተጨማሪም የመስቃን ቤተ ጉራጌ አባላት በአጎራባች ወረዳዎችና በደቡብ ኢትዮጵያ ህዝቦች ክልል በከንባታ አለባ ጠንባሮ በሲዳማና በጌዲኦ ዞኖች እንዲሁም...
- ይጠቀም ነበር። ደግሞ በአፍሪቃ ቀንድ ዙሪያ የሚኖሩት 'ኩሺቲክ ሕዝቦች' (ሶማሌ፣ አፋር፣ አማራ፣አገው፣ቅማንት፣ስልጤ፣ጉራጌ፣ሲዳማ፣ጋሞና ሌሎች) ይህን ስም ከዚሁ ኩሽ ተቀበሉ፤ ከተወላጆቹ መሃል ተቆጥረው ነው። አብዛኛው ጊዜ ኩሺቲክ የሚባሉ...
- ርእሰ ከተማ የሆነችው ቡታጅራን ጨምሮ እስከ ቆላማው የወረዳው ድንበር ድረስ ሰፍሮ ይገኛል። በተጨማሪም የመስቃን ቤተ ጉራጌ አባላት በአጎራባች ወረዳዎችና በደቡብ ኢትዮጵያ ህዝቦች ክልል በከንባታ አለባ ጠንባሮ በሲዳማና በጌዲኦ ዞኖች እንዲሁም...
- Mugar ሙገር ,di Dembea ደምቢያ Tigre ትግራይ, di Amhara ደቡብ ወሎ, Ifat ይፋት, Guraghe ጉራጌ, Damot ዳሞት, Balli ባሌ, Dawaro ዳዋሮ, Sugamo ሲዳሞ, Angot አንጎት, Bagemder ጎንደር and...
የቢለን፣ ቤንች፣ ምኢን፣ ሙርሲ፣ ሱሪ፣ ትግረ፣ ትግርኛ፣ ኣገው፣ ኣውንጂ፣ ኦሮሚፋ፣ ዓማርኛ፣ ዲዚ፣ ዳውሮ፣ ጉሙዝ፣ ጉራጌ፣ ጋሞ ጎፋ እና ግዕዝ ቋንቋዎች የሚጋሯቸውን ቀለሞችና ሌሎች ያጠቃልላል። በፊደሉ ከሚጠቀሙ ቋንቋዎች መካከል ሓረሪ ኣንዱ...
የሀገሪቱ ዋና ከተማ በመሆኗ የተወከሉ ቢሆንም፣ ትልቁ የአማራ (47.05%)፣ ተከትሎም ኦሮሞ (19.51%)፣ እንዲሁም ጉራጌ (16.34%)፣ ትግራዋይ (6.18%)፣ ስልጤ (2.94%)፣ እና ጋሞ (1.68%) ያጠቃልላል። በአፍ መፍቻ ቋንቋነት...- ሰባትቤት (መምሪያ መንገድ ሰባት ቤት ጉራጌ)ሰባት ቤት ከጉራጌ ቋንቋዎች መካከል ይመደባል። በሰባት ቤት ውስጥ ያሉት ቋንቋዎች፦ ቸሃ ኧዣ ምወሕር ጉራ ጐማረ እነሞር ግየታ ናቸው። (ይህ ስለ ብሔር ወይም ሕዝብ የሆነ ጽሑፍ መሠረት ወይም መዋቅር ነው። እርስዎ ሊያስፋፉት ይችላሉ!) ሰባትቤት...
