Nowotwōr

neoplasma) to je skupina doległości, w kerych komōrki ôrganizmu tajlujōm sie niykōntrolowanie, a nowe komōrki nowotworowe niy rōżniōm sie w ajnfachowe komōrki tkanki. Utrŏta kōntrole nad tajlowaniym je zwiōnzanŏ z mutacyjami gynōw, co kodujōm biōłtka uczestniczōnce w cyklu kōmōrkowym. Mutacyje te powodujōm, iże komōrka niynŏleżnie abo kōmpletnie niy ryaguje na sygnały ze ôrganizmu. Nastōnie nowotworu złośliwego wymŏgŏ pŏru mutacyji, stōnd dugi (ale nojczyńścij bez ôbjŏwowy) ôkres rozrostu doległości. U ôsōb ze familijnym spodobaniym do nowotworōw tajla tych mutacyji je erbowanŏ.

Dōmynami medycyny, co zajmujōm sie poznŏwaniym i lyczyniym nowotworōw sōm ônkologijŏ, chirurgijŏ ônkologicznŏ, patōmorfologijŏ (zaôbycz histopatologijŏ a cytopatologijŏ).

Na świecie we 2008 roku na nowotwory zachorowało 12,7 mln ôsōb, a 7,5 mln umrziło w jejich wyniku. Statystyki pokazujōm, iże nowotwory stanowiōm srogõ niyprzileżytość zdrowotnõ i dlŏ społeczyństwa.