Petro kajalaɣ tʊ Petro kajalaɣ tʊ (Rusii kʊnʊŋ taa lɛ, Пётр Алексеевич Романов, Piotr Alekseïevitch Romanov), sakɩyɛ sɩma-ɩ nɛ hɩɖɛ ɖɩnɛ kɛnɛ Petro Sɔsɔ (Russii kʊnʊŋ taa lɛ, Пётр Великий, Piotr Veliki), palʊla-ɩ agoza fenaɣ kɩyakʊ 30 pɩnaɣ 1672 (Grégoir waa tɛ fenasɩ kpata lɛ pɩkɛ mɩsɩkʊm fenaɣ kɩyakʊ 9 pɩnaɣ 1672) kɛ Moscou tɛtʊ taa nɛ ɛsɩ kɔlaɣ fenaɣ kɩyakʊ 28 pɩnaɣ 1725 (Gregoir ñɩma tɛ lɛlaɣ fenaɣ kɩyakʊ 8 pɩnaɣ 1725), kɛ Pétersbourg Kiɖeɖeu tɛtʊ taa, ɛpɩsɩ Rusii tɛ tsar pɩnaɣ 1682 nɛ ɛmʊ kewiyaɣ Rusii ɛyaa kpeekpe tɛ pɩnaɣ 1721.
Ɛ-caa kɔyɔ Alexis kajalaɣ tʊ (pɩnzɩ 1629 ŋtalɩ 1676), ɛcaɣ kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ ɛ nɛ ɛ-pɩyalʊ cikpelu Ivan 5 ñɩnʊ kpaɣ e-kewiyaɣ hɔɔlʊʊ kajalaɣ ŋgʊ mbilim (pɩnzɩ 1682 ŋtalɩ 1696). Ɛnɛ ɛnʊ ɛsɩba lɛ, ɛnʊ pazɩ yɛlʊʊ siŋ Erɔpʊ ajɛyɛ taa, peeɖe ɛpɩza ɛna se ɛ-ɛjaɖɛ caɣ wayi piŋ nɛ Erɔpʊ ajɛyɛ lɛɛna. Kɛlɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza mbʊ se ɛñɔtɩna ɛ-ɛjaɖɛ nɛ Erɔpʊ ajɛyɛ lɛɛna wɛtʊ, kɛlɛ ɛkʊyɩ ɛlaa ɛ-tɛtʊ kɩlʊlʊtʊ taa sɔnzɩ naa sakɩyɛ. Pɩlɩna ɛ-maɣmaɣ ɛ-sɔɔlɩm yɔɔ lɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza se ɛɖɩzɩ sɔsɔtʊ nɛ kɩlɩtʊ pɔ-tɔm mbʊ lɛ ɛpɩsɩ ɛyaa kpeekpe lɩmaɣza sɩʊʊ, sɩʊʊ ŋgʊ kɩlɛza kpɛlɩ pɛ-ɛjaɖɛ yɔ, kɛlɛ pɩkpana mbʊ nɛ Rusii sʊʊ kʊyʊm kewiyaɣ wɛɛ taa.
Ɛsɩba lɛ, pɩnaɣ 1676 Alexis kajalaɣ tʊ wɛna piyaa naananza nzɩ yɔ Fedor 3 weyi ɛmʊ e-kewiyaɣ yɔ, Ivan nɛ Sophie Alexeïvna, patɩŋa payi mbʊ yɔ ɛ-kajalaɣ halʊ lʊlɩna-wɛ, Maria Miloslavskaïa, nɛ Pierre, halʊ naalɛ tʊ pɩɣa, Natalie Narychkina (pɩnzɩ 1651 ŋtalɩ 1694). Ivan kaawɛna pɩnzɩ 16 nɛ Pierre ñɛwɛna pɩnzɩ 10 lɛ Fedor 3 ñasɩba pɩnaɣ 1682, ɛlɛ ñɛfɛyɩna pɩɣa.
Moscou tɛtʊ taa ɛyaa ɖama kʊyɩnaʊ pɩnaɣ 1682 yeba nɛ kʊkʊʊ you sɔsɔʊ nakʊyʊ lɩɩ, nɛ halɩ kɩ-tɛ siziŋ tɔm caɣ Pierre yɔɔ piŋ pɩkɔna kaɖɛ e-fetenum. Halɩ pɩɣa Sophie Alexeïevna lɩzɩ Natalia pe-kewiyaɣ taa, kɛlɛ ɛ-maɣmaɣ ɛɖɔkɩ-kɛ kpaɣ pɩnaɣ 1682 ŋkɔɔ ŋtalɩ 1689. Peeɖe ɛñɩɣ nesi nɛ Pologne-Lituanie kɩkpɛndʊʊ ɛlɛ pɩkɛ nɩnaʊ maatɛŋ takayaɣ pɩnaɣ 1686, pɩtɩŋna pɩyɔɔ nɛ Rusii walanzɩ kɩ-ɛjaɖɛ nɛ halɩ pɩkpɛndɩna Otirisi, Pologne nɛ Vevise ɛjaɖɛ, mbʊ tɩnaa pa nɛ Turk waa you.
This article uses material from the Wikipedia Kabɩyɛ article Petro kajalaɣ tʊ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Mbʋ pɛwɛɛ pɩ-taa yɔ pʋwɛɛ pɩcɛlɩna paa weyi yee ɛyʋ ɛwɛna waɖɛ yɔ asaa yee nabʋyʋ ɛwɛ ndɩ lɛ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Kabɩyɛ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.