علی الظاہر

حاکم دے غائب تھیوݨ توں پہلے اوں نے اپݨے اکلوتے بیٹے ظاہر تے نص کر کے اینکوں اپݨا ولی عہد مقرر کر ݙتا ہئی۔ جس روز حاکم غائب تھیا ہئی اس روز ظاہر نے اپݨے خاص خاص پیرواں توں بیعت گھدی ہئی۔ ترے مہینے تک حاکم دے غائب تھیوݨ دا اعلان نہ کیتا گیا۔ جݙݨ 412 ھ وچ ایہ خبر شائع تھئی تاں ظاہر دی بیعت عوام نے گھدی۔ اس وقت اس دی عمر ستارہاں سال ہئی ۔

ظاہر دی کم سنی دی وجہ توں اوندی بھیݨ ست الملک دا اقتدار ودھ گیا ہئی تے مملکت دی باگ ڈور اوندے ہی ہتھ وچ رہی۔ ست المک نے وزیر سیف الدولہ یوسف بن دداس کوں دھوکے نال قتل کروا ݙتا۔ ظاہر دا پہلا وزیر الحسن عمار ہئی۔ ایں نے ظاہر دی بیعت گھدی ہئی۔ ایہ وی ہک مہینے بعد 412ھ وچ قتل تھی گیا۔ اس دے بعد بدر الدولہ ابو الفتوح موسیٰ وزیر تھیا۔ ایہ وی 413ھ وچ قتل تھیا۔ ایندا قائم مقام شمس الملک مسعود بن طاہر الوزان تھیا۔ ایندی وزارت تقریباً ہک سال رہی۔ 415ھ وچ ست الملک مر گئی ۔

416ھ تا 418ھ تک نیل وچ پاݨی دی آمد گھٹ رہی جس دے نتیجہ وچ مصر وچ کال پیا۔ روٹی ملݨا دشوار تھی گیا۔ ملک وچ مویشیاں دا نشان تک نہ ریہا۔ اس واسطے آمدنی گھٹ گئی۔ اس دوران لشکریاں وچ تنخواہ دے جھگڑا تھی گیا تے ہک رکن محسن بن بادوس مارا گیا۔ اس تے لٹ مار تے غارٹ گری تھئی۔ ظاہر نے ایہ حالت ݙیکھ کے قرض دا ہک فنڈ کھولا کہ رقم جمع کر کے غریباں دی مدد کیتی ونج سکے، مگر چند اشخاص دے سوا کہیں نے ساتھ نہ ݙتا۔ تقریباً ہک ہزار غلام شہر کوں لٹݨ تے عہدے داراں کوں مارݨ تے امادہ تھی گئے۔ ظاہر دے غلام معضاد نے کجھ لشکر ݙے کے انہاں غلاماں دی سرکوبی کتیی تے انہاں دے سرغناں کوں قتل کیتا۔ اس ہنگامے دے بعد نیل وچ پاݨی آ گیا تے ملک دی حالت بہتر تھی گئی۔

427ھ میں ظاہر دا انتقال تھی گیا۔ ایہ اپݨا زیادہ وقت لہو و لہب وچ گزریندا ہئی تے سلطنت دے امور وچ حصہ نہ گھندا ہئی۔ شراب دا بہت شوقین ہئی تے اوں نے اونکوں پیوݨ دی اجازت ݙوجھیاں کوں وی ݙے ݙتی ہئی۔ اوندے پیؤ نے جتنے چیزاں حرام کیتیاں اوہ اقں نے حلال کر ݙتیاں ۔