سوڈان دی تریخ
1851ء دے بعد یورپی تے عثمانی سوداگراں نے ہاتھی ݙند دی تلاش وچ بالائی نیل دے دریائی علاقیاں وچ آمد و رفت شروع کیتی، انہاں دی بے لگام مداخلت دے، قبائلی معاشرے دی بغاوت تے غلاماں دی تجارت دے نویں علاقیاں تک توسیع دی صورت وچ ݙو منفی نتائج ہن۔ خیدِو اسماعیل (1863-79)حکمران ہئی۔ برطانوی گورنر جنرل، جنرل گورڈن 1877ء وچ تعینات تھیا۔ 1879ء وچ خیدِو اسماعیل کوں تخت توں لہا ݙتا ڳیا تے جنرل گورڈن نے استعفیٰ ݙے ݙتا۔ محمد احمد مہدی نواں حکمران بݨا۔ سر ہربرٹ کچنر نے جیہڑا اوں وقت مصری فوج دا سربراہ ہئی، سوڈان کوں ول فتح کرݨ دا منصوبہ بݨایا تے ایں منصوبے دی قیادت کیتی اوں نے 1898ء وچ ڈنگولا صوبے تے ول قبضہ کر گھدا۔
دوبارہ فتح کیتے ڳئے علاقیاں دی حیثیت دا تعین ہک کنونشن دے تحت جنوری 1899ء وچ کیتا ڳیا جیندے وچ مصر تے برطانیہ شامل ہن۔ اوندا ڈرافٹ ہک برطانوی ایجنٹ لارڈ کرومر نی برطانوی حکومت دی پالیسی دے عین مطابق تیار کیتا تے اوندا بنیادی مقصد سوڈان توں بین الاقوامی ادارے تے مصری حکومت دے اختیارات دا اخراج ہئی۔ سوڈان کوں باقاعدہ طور تے مصر تے برطانیہ دی مشترکہ حکومت دا ماتحت علاقہ بݨا ݙتا ڳیا۔ 1910ء وچ گورنر جنرل کونسل قائم کیتی ڳئی۔ ݙوجھی جنگ عظیم دے دوران نویں سیاسی پیش رفت تے قوم پرست احساسات دے آغاز دا مشاہدہ کیتا ڳیا۔ اسماعیل الازہری سوڈانی سیاست داناں وچوں سب توں زیادہ مقبول تے مضبوط تھی ڳئے ہن۔ سوڈان حکومت نے اپریل 1952ء وچ ہک خود حکومتی آئین دا اعلان کیتا۔ جنوری 1954ء وچ نویں پارلیمنٹ دا اجلاس تھیا جیندے وچ نیشنل پارٹی دے لیڈر اسماعیل الازہری کوں وزیر اعظم منتخب کر گھدا ڳیا۔ فوج، پولیس تے سول سروس اچوں برطانویاں دی واپسی تے سوڈانی لوگاں دی بھرتی دا عمل تیزی نال شروع تھیا۔ پارلیمنٹ نے مزید اقدامات کرکے الازہری کوں ایں قابل کر ݙتا کہ انہاں نے یکم جنوری 1956ء کوں سوڈان کوں ایک آزاد جمہوریہ بݨاوݨ دا اعلان کر ݙتا۔
حوالے
This article uses material from the Wikipedia سرائیکی article سوڈان دی تریخ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki سرائیکی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.