افغانستان وِچ زنانیاں

افغانستان جنوبی ایشیاء وِچ ہِے اَتے اِین٘دی اَبادی تقریباً ٣٤ ملین ہِے۔ اِنّھاں وِچُوں ١٥ ملین مرد اَتے ١٤.٢ ملین زنانیاں ہِن۔ تقریباً ٢٢ فیصد افغان عوام شہری ہِن اَتے بقایا ٧٨ فیصد دِیہ دے علاقیاں وِچ رہن٘دے ہِن۔

اِنّھاں دے اڳواݨ مُلا عمر آلی کار، طالبان دے زیادہ تر فوجی ڳوانڈھی مُلخ پاکستان وِچ وہابی سکولاں وِچ تعلیم گِھنَّݨ آلے غریب دِیہاتی ہَن۔ پاکستانی پشتون وی اِیں جَتّھے وِچ شامل تِھی ڳئے۔ طالبان نے اِعلان کِیتا جو زنانیاں کوں کَم کار تے ون٘ڄݨ توں ہَٹک ݙِتّا ڳیا ہِے اَتے اُوہ اُپݨے گھر تُوں ٻاہر ناں نِکلسِن جاں جو ٹَبَّر دا کوئی مرد اِنّھاں دے نال ناں ہووے۔ جِہڑیلے اُوہ ٻاہر وین٘دیاں ہَن، تاں اُنّھاں کُوں مکمل کَڄَّݨ آلا بُرقا پاوݨاں ضروری ہئی۔ زنانیاں کوں رسمی تعلیم توں محروم رکّھا وین٘دا ہئی اَتے عام طور تے اِنّھاں کُوں گھر وِچ رہوݨ اُتے مجبور کِیتا وین٘دا ہئی۔

طالبان دی پنڄ ورھیاں دی حکمرانی دے دوران، افغانستان وِچ زنانیاں کُوں بنیادی طور تے گھراں وِچ نظر بند کر ݙِتّا وین٘دا ہئی۔

اگست ٢٠٢١ء وِچ افغان صدر اشرف غنی اَتے امریکہ نے ملک چھوڑ ݙِتّا اَتے طالبان نے کنٹرول سن٘ٻھال گِھدّا اَتے ہِک نویں سبّھے مرداں آلی حکومت قائم کِیتی۔ عبوری حکومت کُوں بین الاقوامی سطح اُتے نئیں مَنّیا ڳیا کیوں جو بین الاقوامی بِیادری نے مَنَّݨ  کوں زنانیاں اَتے اقلیتاں دے حقوق دے احترام نال جوڑ ہِے۔