Bitka Kod Grunwalda

jul">15. jul 1410. na polju između Grunwalda i Stębarka na sjeveroistoku Poljske (nekadašnja Istočna Pruska).

Bitka kod Grunwalda
Segment Poljsko-litavski-teutonski rat
Slika Jana Matejka
Datum 15. jul 1410. Lokacija Polje između Grunwalda i Stębarka Ishod Pobjeda Poljsko-litavske unije Teritorijalne promjene Poljska Varminsko-mazursko vojvodstvo
Sukobljene strane
Poljsko-litavska unija	Teutonski viteški red
Komandanti i vođe
Vladislav II. Jagelović-Jagelo Vitold	Ulrich von Jungingen
Snage
39,000 vojnika	27,000 vojnika
Žrtve i gubici
5,000 poginulih	8,000 poginulih zarobljenih

Bitka je završila velikom pobjedom snaga Poljsko-litavske unije nad Teutonskim vitezovima. Ona je označila kraj širenja reda duž jugoistočne obale Baltičkog mora i početak kraja njegove moći.

Uz to je poraz Teutonskih vitezova od Poljsko-litavske unije - događaj koji je kasnije uklesan u rasne legende. Čin koji se doživljava kao tragični ili trijumfalni trenutak u epskoj borbi između Germana i Slavena. Na puno prozaičnijem nivou označio je pojavu Poljsko-litavske unije kao jedne od najmoćnijih evropskih država.

Teutonski viteški red orginalno osnovan za Križarske ratove po Svetoj zemlji, okrenuo se lakšem poslu i zavladao Pruskom. Iz nje su pokretali križarske kampanje protiv svojih paganskih susjeda, na kraju je došao red i na Veliku Kneževinu Litvaniju. Tadašnji litavski vladar Jagelo se 1386. obratio na kršćanstvo i oženio sa poljskom kraljicom Jadvigom. Kad je ona umrla postao je 1399. poljski kralj sa vladarskim naslovom Vladislav II. Jagelović.

Teutonci su posumljali u iskrenost Jageloova obraćenja pa je 1409. Veliki majstor njihova reda Ulrich von Jungingen, objavio rat Poljsko-litavskoj uniji, podcijenivši snagu i jedinstvo novonastale unije.

U ljeto 1410. vojska predvođena kraljem Vladislavom Jagelovićem i litavskim velikim vojvodom Vitoldom kenula je prema teutonskoj prijestolnici Malborku.

Teutonci su ih sačekali na polju kod Grunwalda. Iako brojčano slabiji Teutonski vitezovi su bili sigurni u snagu svojih discipliniranih oklopljenih konjanika. Vojske su u svom bojnom rasporedu stajale jedna nasuprot druge od ranog jutra, ali se do podneva nije desilo ništa, osim što su se vitezi kuhali u svojim oklopima. Teutonci su pokušavali pucanjem iz nepreciznih bombardi - isprovocirati poljsko-litavsku vojsku, ali im to nije uspjelo.

Zbog tog je razljućeni Ulrich von Jungingen poslao mačeve Jagelu i Vitoldu sa uvredljivom porukom da će im možda zatrebati ako se ikad upuste u bitku.

Na kraju su započele borbe, sa brzim početnim uspjehom Teutonskih vitezova. Sukobivši se sa desnim krilom litvanske konjice, teutonski konjanici su ih u jurišu pomeli sa bojnog polja. Vraćajući se iz potjere oni su se pridružili borbi protiv Poljaka na lijevom poljsko-litavskom krilu. Ponovno su Teutonci nadjačali, čak je u jednom trenutku i život kralja Jagela bio ugrožen, kad su ga opkolili teutonski vitezovi.

U tom ključnom trenutku na bojište se vratio ostatak razbijene litavske konjice i obrušio na leđa Teutonskih vitezova. Veliki majstor je ubijen kopljem kroz grlo, dok su se njegovi vitezovi pokušavali povući do svog logora i tamo iza zaprežnih kola organizirati kakvu takvu odbranu. To im nije uspjelo i mnogi su pali posječeni, do sumraka je većina Teutonskih vitezova bila ili mrtva ili zarobljena.

I pored svoje velike pobjede - poljsko-litavska vojska nije uspjela zauzeti Zamak u Malborku pa je sljedeće godine vladalo stanje relativnog mira. Teutonski viteški red nakon tog nikad više nije uspio povratili svoju dominantnu ulogu, pa je Poljsko-litavska unija postala regionalna sila Istočne Evrope.

Pobjeda se slavi u nacionalnim historijama Litve, Poljske i Belorusije. U vrijeme Sovjetskog Saveza ona se slavila i kao ruski trijumf, zbog sudjelovanja grupe vitezova iz Smolenska.

Nakon pobjede njemačke carske vojske nad ruskom carskom vojskom na početku Prvog svjetskog rata, oni su je nazvali istim imenom-Bitka kod Tannenberga, kao znak neke osvete za poraz koji se dogodio prije pola milenija.