وفاقي انتظامي قبائلي علائقا

فاٽا
نشان
ايراضي:	27,220 km²
آبادي:	5,600,000

2018ع ۾ آئيني ترميم ھيٺ ھن علائقي کي صوبي خيبر پختونخوا ۾ ضم ڪيو ويو. قبائلي علائقا 27 ھزار 220 چورس ڪلوميٽرن جي علائقي تي پکڙيل ھيا.

اولھ ۾ ھن علائقن جي سرحد افغانستان سان ملي ٿي جتي ڊيورنڊ لائين انھن کي افغانستان کان جدا ڪري ٿي. قبائلي علائقن جي اوڀر ۾ پنجاب صوبو ۽ ڏکڻ ۾ بلوچستان صوبو آھي.

2000ع جي مطابق قبائلي علائقن جي ڪل آبادي 33 لک 41 ھزار 70 ھئي، جيڪا پاڪستان جي ڪل آبادي جو تقريبن 2 سيڪڙو پئي ٿي.

ھي قبائلي علائقا مختلف پشتون قبيلن ۾ ورھايل آھي. ھنن علائقن کي مختلف ايجنسين ۾ ورھايو ويو ھو.

ھن ڀاڱي ۾ نئين معلومات جي ضرورت آھي. 

تصغیر|وفاق جي انتظام هيٺ قبائلي علائقا قبائلي علائقا ھنن 7 ايجنسين/ضلعن تي مشتمل ھيا.

• خيبر ايجنسي
• ڪرم ايجنسي
• باجوڙ ايجنسي
• مھمند ايجنسي
• اورڪزئي ايجنسي
• اتر وزيرستان
• ڏکڻ وزيرستان

ان کان علاوه پشاور، ٽانڪ، بنون، ڪوھاٽ ۽ ڊيرا اسماعيل خان سان ملندڙ 6 سرحدي علائقا بہ موجود آھن.

• سرحدي علائقو بنون
• سرحدي علائقو ڊيرا اسماعيل خان
• سرحدي علائقو ڪوھاٽ
• سرحدي علائقو لڪي مروت
• سرحدي علائقو پشاور
• سرحدي علائقو ٽانڪ

قبائلي علائقن جي اھم شھرن ۾ پاره چنار، ميران شاھ مير علي، باجوڙ، وانا ۽ دره بازار شامل آھن.

ھن وقت پاڪستان جا حڪمران پنھنجي دولت وڌائڻ ۾ ڪا ڪسر نٿا ڇڏين تہ ٻي طرف ھنن انھن غريب ماڻھن کي تعليمي سھولتن کان بہ پري رکيو آھي. نہ ئي انھن جي لاءِ اسڪول ۽ نہ ئي ڪاليج بڻايا ويا آھن اھا ئي وجھ آھي تہ ھنن ماڻھن جي نسبت پاڪستان جي ٻين علائقن جا ماڻھو خصوصاً پختونخوا ۽ پنجاب تعليم ۾ قبيلن کان تمام اڳتي آھن پر قبائلي جيڪي پاڪستاني قوم جو باقاعدو حصو آھن ھو انھن سھولتن کان محروم رھيا آھن.

• پاٽا (صوبائي انتظام هيٺ علائقا)
• پاڪستان جون انتظامي ايڪائيون
• گلگت بلتستان