Apenninos

Is Apenninos (in italianu Appennino o Appennini) sunt su sistema montosu longu belle che 1.200 km chi s'iscàmpiat dae sa zona setentrionale fintzas a sa meridionale de s'Itàlia, formende un'arcu cun s'ala còncava a manu de sud-ovest. Paris cun is Alpes, caraterizant su paesàgiu de manna parte de s'istadu, interessende belle che bìndighi regiones: bator de sa parte continentale sua, totu sas regiones de sa penìsula non prus, segundu unas cantas mitzas, su chirru setentrionale de Sitzìlia. Pro custas resones si ddi narat fatu·fatu "filu de ischina de sa penìsula italiana" (in italianu: spina dorsale della penisola italiana).

S'istèrrida in ladiore de sos Apenninos est mìnima in currespondèntzia de duas lìnias: sa chi unit su Golfu de Santa Eufemia e su Golfu de Squillace (in Calàbria) e sa intre Voltri e Gavi (intre Ligùria e Piemonte), in ambos casos de 30km. Sa ladiore massimu est antimes de 254 km, in currespondèntzia de sa lìnia chi giunghet su promontòriu de Ancona e su de Piombino (intre Monte Argentàrio e Monte Conero su ladiore est comente si siat notàbile: 240km).

Su càbudu setentrionale est Bocchetta di Altare o Colle de Cadibona, in sa badde Bòrmida, provìntzia de Savona, mentras su meridionale est dadu de s'atza estrema de s'Aspromonte, in Calàbria. Ultres su istrintu de Messina, is Apenninos sighint in is cadenas setentrionales de Sitzìlia, definidas dae diversas mitzas che a Apenninos sìculos. Cumprendende custu ùrtimu setore, sa longària totale de sos Apenninos est de 1400km.