Nico Popnicola

Faptu: 27.05.1927

Di bana

Dr. Nico Popnicola easti faptu Bituli, pi 27 di mai, anlu 1927. Sculii primari shi Liceu dipisi tu a lui loc natal, a studiili li ahurhi Zemun (R.Sãrbia) cãndu la anlu 1946 s-ãngrãpsi la Facultatea ti silviculturã. Tu meslu andreu anlu 1950 u dipisi faculatatea Scopia. Dupu dipisearea a facultatiljei, un an eara tu sculii ti ofitseri rezervishtsã tu armata ali Ex-Yugoslavia.

Tu cariera a lui lucra ca injinjer shi conducator tehnic di silviculturã tu cãsãbadzlji Chicia, Bituli shi Scopia. Di la anlu 1959 lucra la Institutlu ti cercetãri di sfera di silviculturã di Scopia. Doctoratlu di sfera di ghenetica lu apurã la anlu 1972 la Univerzitatea di Saraevo (tu Bosna shi Hertsegovina). Pãnã dutsearea tu penzii ari publicatã aproapea 100 di studii shi proecti di sfera di shtintsa.

Activitãts armãneshtsã

Numa al dr. Nico Popnicola va s-armãnã scriatã tu ma naua istorii a Armãnjlor, ca cotributsia a lui ti dishtiptari a sentimentului armãnescu easti di mari importantsã. Anlu 1990 eara un di initsiatorlji shi fundatorlji a Ligãljei a Armãnjlor dit Machidunii shi a Redactsiiljei armãneascã di la Televizia Machiduneascã. Di la anlu 1988 pãnã la anlu 1994 eara prezidentu a comunãljei armãneascã “Frats Manachea” di Bituli, shi membru permanentu tu prezidentsia a Ligãljei a Armãnjlor. Anlu 1995 s-fundã Liga mundialã a Armãnjlor, a curi prot prezidentu easti dr. Nico Popnicola.

Cu partitsiparea la multi simpoziumi shi tribini ligati cu istoria shi limba armãneascã, cu lucurlu a lui shi cu activitãtsli permanenti, dr.Popnicola deadi mari contributsii shi ti standardizari a limbãljei armãneascã. Di la anlu 1997 easti shef redactor shi editor a revistãljei armãneascã “Fenix”, cari easti organ a Ligãljei a Armãnjlor dit Machidunii. Lucurlu intenziv cu adunari zboarã armãneshtsã tu soni deadi shi rezultat concret. Ashitsi la anlu 1997 dr.Nico Popnicola lu editã shi protlu Dictsionar machidunescu-armãnescu cu pisti 20 000 di zboarã. Ari ãngrãpsitã shi multi cãrtsã pi armãneashti shi pi machiduneashti, cãrtsã cari suntu di mari importantsã ti istoria a Armãnjlor. La anlu 2000 u editã “Antologhia a poeziiljei armãneascã dit eta XIX shi XX”, a anlu 2004 dit editsii inshi naua carti sum titlul “Protili avdzãti zboarã shi scrieri pi armãneashti”. Tu aestã carti, tu “Zborlu di nintitu”, dr.Popnicola pi ninga alanti dzãtsi: “Ti tricutlu a Armãnjlor di partea a institutsiilor ofitsiali di shtintsã (instituti, faculteti, academii di shtiintsã) malju dzã pit tuti statili iu bãneadzã Armãnj, nu easti faptã tsiva, icã easti faptã multu putsãn ti prezentari a istoriiljei armãneascã. Shi atsea tsi multu putsãn easti faptã ti limba, istoria, cultura, adetsli, traditsia, folclorlu, relighia shi ti alanti caracteristichi a Armãnjlor, nai cama multu easti faptã di partea a singurlor Armãnj cari lucreadzã shi scrii ti a lor farã. Ti tuti lucãrli tsi suntu ligati cu a nostru tricut shi yinitor, nai cama multu lucrãm singurlji noi, Armãnjlji, fãrã diferentsã iu bãnãm shi cãtrã cari profesii pricãdem shi atsea mash cu un scupo: s-u apurãm identitatea a noastrã”. Cu aestu scupo dr.Popnicola ari ãngrãpsitã nica multi alti cãrtsã ti Armãnjlji, anamisa di cari easti shi cartea “Armãneshtili autonomii, printsipati, Republichi”, cu tsi biblioteca armãneascã s-featsi nica ma avitã.

Di la anlu 1987 dr. Nico Popnicola di Bituli easti tu penzii, ma tu continuitet lucradzã shi da contributsii ti niintari shi developari a limbãljei di dadã, limba armãneascã, titsi pãnã tora ari amintatã shi multi premii shi pricunushteri.