Nan’ao

kbbu’ nan’ao gu
kuni	taiwan
tjaljatekuan a gimeng	yilan king (yilan county)
san kilailaing ta caucau imaza	李勝雄
kadjunangan	740.6520 km2
caucau	5,961 (qiljas a 2 na cavilj a 2021)

Nan’ao gu icuwa i yilan king. ala atjunangn mapuljat 716.07 km² (ma’linpan atjunang 637.26 km², ma’linaule atjunang 65.15 km²). ala caucau mapuljat 4,807 caucau, ala daceneqlan mapuljat 1,498 a daceneqlan, Tayal (93%) a maqcuwa caucau.

matja 7 qinaljan i Nan’ao. matja 13 qinaljan imaza, Tpihan（塔壁罕部落）, K’babaw（庫巴博部落）, Pyahaw（比亞豪部落）, Ryohen（流興社部落）, Buta（武塔部落）, K`yang（金洋部落）, Kmuyaw（莫瑤部落）, Guguc（哥各滋部落）, Kngungu（各姆姆部落）, Hagaparis（哈卡巴里斯部落）, Kinus（基諾斯部落）, B’bukeykay（巴博凱凱部落）, Kb’bu（庫巴博部落）.

pinaljavakan a tjaiteku

tong’ao, nan’ao kata ’aohoa aicu a tjelu a pinaljavakan a tjaiteku imaza i nan’ao gu.

tong’ao

pasakanavalj ta nan’ao. na pinaljavakan nia dripun, venaday tiamadju ta kacalisian kata pairang imaza. sivadavaday nia dripun a qadjav a palidring a djalan a sikamasansivalj na taiwan tucu. tjaikaledep izua a calislisi a tucu a tong’ao. tjaikacedas a pasaljavek a tucu a tong’ao li i lizuk a su’ao.

kasicuayan, na kilailaing ti xayun-pata taicu a gukutsu a qinaljan imaza. kasiayaya ta qinaljan imaza a iyo. mavan iyo aicu a cemel a malialiaw imaza cuaicuayanga.

nan’ao

kaizuan a kasicuayan nia tayal imaza. izuazua a tjaljatjuruvu a caucau imaza tucu. na pinaljavakan imza nia dripun, manasika izua sivadavaday uta a qadjav a palidring a djalan a sikamasansivalj na taiwan. tjaikaledep izua i calisilisi a lima a qinaljan. tjaikacedas a pasaljavek a drusa a li na lizuk a su’ao.

’aohoa

aicu a ’aohoa cun i tjainavalj i nan’ao gu. mavavadayanga aicu a yayung knlibu(ita a veljeluan) ta hepingcun i bsuring(xiulin gu) i kalingeku katamaza. kaizuazuan a tjaivililj nia caucau se lima a qinaljan imaza a moyau, babo-kaikai, babo-lelao, leyoxen, kata taroko.

na patagilj a sivecivecik tua izuazuanan imaza a kudral a nan’ao kacavilj a 1810. izua su'ao a pasanavalj ta kudral a nan’ao imaza. mavananga "nan" ayain a navalj na kakaian se ciukuk. manasika vinecikan a kudral a nan’ao a tjainavalj ta su'ao. tjaivililj a kacavilj a 1912, sivecivecik ta anemanema imaza a nan’ao. patje kacavilj a 1932, pinapungadan a nan’ao se' (qinaljan a nan’ao) ta kadjunangan imaza nia dripun. mavananga a kinakeljangan ta nan’ao tucu.

na pinaljavakan a taiwan na sihu se ciuku na kemasi ta kacavilj a 1683 a patje kacavilj a 1985. ljakua inika paljavak a sihu se ciuku ta qinaljan imaza. manasika nekanga sihu imaza. na patagilj a caucau se auciu/iyurupu (Europe) a mapapaveli kata pairang i taiwan na kemeljang uta ta izuazuanan a sikudakuda na kacalisian imaza. tjaivililj, sapaljavak tiamadju ta qinaljan imaza i nan’ao. na kiqeci a kacalisian a kavalan ta qaliqali se auciu. mavan sivecivecik a makakiqecian a da-nan-ao ta kiniqacengan na kavalan aicu.

na kiqayam a sihu se ciuku a paljavak ta qinaljan nia kacalisian imaza i nan’ao na cavilj a 1874. na qemeceng a tayal a kiqeci ta saviki se ciuku na djemaljun tiamadju i pasaviri i veljeluan a nan’ao.

na djemaljun a ripun a semamaza, a sihu na nan’ao (南澳支廳 ayain) i naniwa (朝陽里 ayain tucu) a sipaljavaljavak ta qinaljan kata kadjunangan na cavilj a 1917. tjaivililj a pinaljavakan aicu a qinaljan kata kadjunangan na sihu se ciuku na cavilj a 1950. mavananga a nan’ao gu na yilan king imaza.

kasicuayan imaza a kaizuan nia caucau se tayal. aicu a nan’ao gu tucu i tjainavalj i yilan king. pasakacedas a kaviri ta su'ao kata kanavalj ta ljavek. pasakaledep a kaviri ta minnao (datong gu) kata kanavalj ta pasing (heping gu) i taitiong. pasakaviri ta dongshan gu; pasakanavalj ta bsuring (xiulin gu) i kalingeku. tjaljaqaca imaza a kadjunangan na pinaljavakan i yilan king. ljakua tjaljavekelj a caucau imaza.

tjatjuruvu a caucau imaza i nan’ao gu a setayal. manasika tayal a kakaian imaza. kinapcaucauan aicu a 18.84% a kakedrian, a 71.08% a maqacuvucuvung kata tjavulung, a 10.08% a vavuluvulungan.

izua pitju a gakku a kedrikedri imaza i nan’ao gu. neka a daigakku imaza.

sasupuan na iyubingkiuku

272 a sasupuan na iyubingkiku se nan’ao gu.

kisiya djalan

• ljaljevavavan a tong’ao
• ljaljevavavan a nan’ao
• ljaljevavavan a buta(wuta)
• ljaljevavavan a blihun(hanben)

palidring a djalan

• sikamasansivalj a palidring a djalan na taiwan

basu

• basu na kukang
• basu na yilan

• 內政部戶政司全球資訊網
• 原住民族委員會全球資訊網統計資料