منسا موسی

منسا موسی سلطنت مالی دا سب توں مشہور تے نیک ناں حکمران سی ۔ جس نے 1312ء توں 1337ء تک حکومت کیتی اس دے دور چ مالی دی سلطنت اپنے عروج تے پہنچ گئی سی ۔ ٹمبکٹو تے گاد دے مشہور شہر فتح ہوئے تے سلطنت دیاں حداں چڑھدے چ گاد توں لہندے چ وڈا سمندر اوقیانوس تے اتلے چ تفازہ دیاں لون دیاں کاناں توں دکھن چ ساحلی جنگلاں تک پھیل گئیاں سن ۔ منسا نوں سب توں ودھ شہرت اسدے حج دے سفر توں لبھی جہڑا اسنے 1324ء چ کیتا ۔ ا یہہ سفر اینا شاندار سی کہ اسدی وجہ توں منسا موسی دی شہرت ناصرف اسلامی دنیا بلکہ تاجراں راہیں یورپ تک اسدا ناں پہنچ گئیا ۔ اس سفر چ منسا موسی نے اینا ودھ سونا خرچ کیتا کہ مصر چ کئی ورہے سونے دیاں قیمتاں ڈگیاں رہیاں ۔ منسا موسی مکہ توں اپنے نال اک اندلسی معمار ابواسحاق ابراہیم الساحلی نوں لیائیا ، جس نے بادشاہ دے حکم نال گاد تے ٹمبکٹو چ پکیاں اٹاں دیاں دو مسیتاں اساریاں تے ٹمبکٹو چ اک محل بنا‏ئیا ۔ مالی دے علاقے چ اوس ویلے پکیاں اٹاں دا رواج نئیں ہوئیا سی ۔ منسا موسی دے ویلے پہلی وار مالی دے تعلقات باہرلے ملکاں نال بنے چنانچہ مراکش دی مرینی سلطنت سلطان ابوالحسن نال اسدے چنگے تعلقات سن ۔ منسا موسی درویش صفت تے نیک حکمران سی ، اسدے عدل تے انصاف دے کئی قصے تریخ چ لکھے ہوئے نیں ۔ منسا دے مگروں مالی دی سلطنت دا زوال شروع ہو گئیا تے اک اک کر کے سارے علاقے ہتھ چوں نکل گئے تے 1654ء چ شہر گاد دے سونگھائی حکمران نے مالی دی سلطنت دا خاتمہ کر دتا ۔ مشہور سیاح ابن بطوطہ نے ایسے منسا دے بھائی سلیمان بن ابوبکر دی حکومت دے دوران مالی دی سلطنت چ اک سال توں ودھ چر قیام کیتا تے ٹمبکٹو دی سیر وی کیتی تے علاقے دی خوشحالی تے امن دی تعریف کیتی ۔