Unitat Nacional Catalana

Ai 23 'd gené 'd col ani-lì a-i é staje soa ciambréa 'd fondassion. UNCat a l'é stàit fondà da 'd vèj militant dël Partì per la Independència (PI), d'Estat Català (EC) e d'àutre organisassion nassionaliste.

Soa organisassion as fonda dzora na segretarìa nassional fàita 'd përson-e sernùe ant la ciambréa. UNCat a l'ha peui ëd session an squasi tute le sità e le provinse dla Catalògna.

Dël 2007 a l'é nàita la session dij giovo dël partì, col nòm ëd "Nosaltres Sols!" (an piemontèis: "Mach Nojàutri"!)

UNCat a l'é ancora nen presentasse a j'elession përchè a veul nen divide 'l vot catalanista e an general a-j ciama ai catalan ëd nen voté a j'elession dë stat ëspagneule.

Ideologìa

L'ideologìa dl'UNCat a l'é 'd loté për ruvé a l'indipendensa dij Pais Catalan; a l'ha arcujì la tradission dij partì catalanista dij prim ani dël sécol ch'a fa XX e a veul butesse an mes a la bataja che a-i é sempre tra drita e mancin-a përchè soa priorità a l'é otnì në stat për sò pais. Për ruvé a costi arzultà, Unitat Nacional Catalana a l'ha coma obietiv l'unità 'd tuti ij partì catalanista ant n'ùnich Front Nassional, e a buta 'l nassionalism dadnans a qualsëssìa ideologìa polìtica.

Manifest

"Nojàutri, nassionalista dij Pais Catalan, arvendicoma la libertà 'd nòstr pòpol e donca i lotoma për la formassion ëd la Repùblica Catalan-a Andipendenta dij Pais Catalan.

I voroma na nassion lìbera da la dominassion spagneula e fransèisa e da minca forma 'd totalitarism. I chërdoma ant la libertà e ant la democrassìa. Arfudoma minca forma 'd govern ch'a sia nen democràtica ò ch'a l'abìa la possibilità 'd buté nòstra patria sot a na ditadura 'd drita ò dë snistra.

I butoma la libertà dij Pais Catalan dadnans a qualsëssìa ideologìa e dnans a tute le division ideològiche, is butoma ansema përchè nòstra nassion a la sia lìbera. Donca, an partend da posission ëd drita ò dë snistra i lotoma tuti ansema për l'indipendensa.

L'indipendensa a l'é pa mach n'obietiv, ma a l'é 'cò la manera për catalanisé ij Pais Catalan. I voroma ëd Pais Catalan lìber, andoa la coltura e la lenga catalan-a a-j giuto a l'unità nassional e a përmëtto l'integrassion ëd jë strangé.

I denunsioma 'l colonialism coltural e econòmich, anté ch'an lo buto jë stat spagneul e fransèis. Minca forma 'd federalism ò confederalism con jë stat craseur a l'é da arfudé. A peulo fé d'acòrd nomach le nassion lìbere e donca i l'oma da manca ëd l'indipendensa [dnans che fé dj'acòrd].

I arfudoma minca polìtica ch'a veula fé 'd pat, e coj progèt ch'a deuvro ëd termo nassionalista sensa avèj coma obietiv l'autonomìa a son da vardè coma 'd colaborassion con jë stat craseur.

Minca progèt polìtich ch'a veul nen ruvé a l'indipendensa a veul nen la real libertà ëd nòstra nassion, ma a sërca 'd mantnì la dominassion spagneula e fransèisa ant sëj Pais Catalan.

Për lë Stat indipendent e riunì dij Pais Catalan. Për na Catalògna Catalan-a. Për n'indipendentism democràtich. Drita? Snistra? Pais Catalan".

UNCat e la violensa

"Unitat Nacional Catalana as ciama democràtica e donca, a arfuda e a condan-a minca violensa coma mojen për ruvé a la secession. Donca a condana j'atentà ëd l'ETA, përchè ant na democrassìa as peulo pa acetesse për ëd but indipendentista. "A venta che 'l pòpol catalan a sia bon a trové d'àutre vie për l'indipendensa da già che la lota armà a l'é pa vorsùa dai catalan e costa-sì a portarìa a la criminalisassion ëd l'indipendentism. Dit sòn i dësfenderìo 'l pais da qualsëssìa agression".