Wybory prezydenckie w USA w 1824 roku – dziesiąte wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych.
Na urząd prezydenta wybrano Johna Quincy’ego Adamsa, a wiceprezydentem został Daniel Tompkins.
Państwo | |||
---|---|---|---|
Rodzaj | wybory prezydenckie | ||
Data przeprowadzenia | 29 października – 11 listopada 1824 (głosowanie powszechne) | ||
Podstawa prawna | |||
Głosowanie | |||
| |||
| |||
| |||
|
Do wyborów w 1824 roku przystąpiła tylko jedna formacja polityczna – Partia Demokratyczno-Republikańska. Była ona jednak mocno podzielona i nie mogła ustalić jednego kandydata na urząd prezydenta. Na pierwszej konwencji 1/3 kongresmanów nominowała Williama Crawforda, protegowanego odchodzącego prezydenta Jamesa Monroego. Kontrkandydatury zgłosiły legislatury stanowe: konwencja Nowej Anglii, odbywająca się w Bostonie wybrała swoim kandydatem dotychczasowego sekretarza stanu, Johna Quincy’ego Adamsa. Legislatura Kentucky wyznaczyła spikera Izby Reprezentantów Henry’ego Claya, natomiast Tennessee – generała Andrew Jacksona. Początkowo legislatura Karoliny Południowej wystawiła także kandydaturę Johna Calhouna, jednakże ten postanowił ubiegać się o urząd wiceprezydenta, widząc że stracił swój elektorat na rzecz Jacksona.
Głosowanie powszechne odbyło się pomiędzy 29 października a 11 listopada 1824 i wzięło w nim udział 365 tys. osób. Frekwencja wyniosła 26,9%. Najwięcej głosów uzyskał Andrew Jackson – 150 tys. (41,3%), drugie miejsce zajął John Quincy Adams, który uzyskał 116 tys. (32%) głosów. Dalsze miejsca zajęli Henry Clay 47,5 tys. (13%) i William Crafword 41 tys. (11%). Ponadto oddano ok. 9000 głosów na innych kandydatów. Stało się jasne, że przy takim podziale i rozkładzie głosów, żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości. W głosowaniu Kolegium Elektorów Jackson uzyskał 99 głosów, przy wymaganej większości 131. Drugie miejsce zajął John Quincy Adams z 84 głosami. William Crawford otrzymał 41, a Henry Clay 31 głosów. Ponieważ żaden z kandydatów nie otrzymał wymaganej większości głosów, zgodnie z 12. poprawką do Konstytucji, decyzja wyboru przeszła na Izbę Reprezentantów, która 9 lutego 1825 wybierała spośród trzech kandydatur z najwyższym wynikiem (głosując stanami). Crawford doznał udaru, co spowodowało, że stracił szanse na prezydenturę, dlatego też dwaj główni pretendenci zaczęli zabiegać o głosy Henry’ego Claya. Clay postanowił „oddać” swoje głosy na rzecz Adamsa, który po wygranych wyborach mianował go sekretarzem stanu (było to podstawą to wielu oskarżeń o korupcję polityczną pod adresem Adamsa). Adams otrzymał głosy 13 stanów, natomiast Jackson 7. Cztery stany zagłosowały na Crawforda. Zwycięzcą wyborów wiceprezydenckich został John Calhoun, który w Kolegium Elektorskim uzyskał 182 głosy. Dalsze miejsca zajęli Nathan Sanford (30 głosów), Nathaniel Macon (24 głosy), Andrew Jackson (13 głosów), Martin Van Buren (9 głosów) i Henry Clay (2 głosy).
Konsekwencją takich wyborów był rozpad Partii Demokratyczno-Republikańskiej na stronnictwo Adamsa-Claya (Narodowa Partia Republikańska) i stronnictwo Jacksona-Calhouna-Van Burena (Demokratyczna Partia Republikańska). Ukształtowało to stały element dwupartyjności amerykańskiej polityki.
Kandydat na prezydenta | Partia | Głosowanie powszechne | Kolegium Elektorów | Izba Reprezentantów | |
---|---|---|---|---|---|
Głosy | Procent | ||||
John Quincy Adams | Partia Demokratyczno-Republikańska | 116 296 | 32,0% | 84 | 13 |
Andrew Jackson | Partia Demokratyczno-Republikańska | 150 385 | 41,3% | 99 | 7 |
Henry Clay | Partia Demokratyczno-Republikańska | 47 532 | 13,0% | 37 | 0 |
William H. Crawford | Partia Demokratyczno-Republikańska | 40 900 | 11,2% | 41 | 4 |
Łącznie | 261 | 24 |
Kandydat na wiceprezydenta | Partia | Kolegium Elektorów |
---|---|---|
Daniel Tompkins | Partia Demokratyczno-Republikańska | 182 |
Nathan Sanford | Partia Demokratyczno-Republikańska | 30 |
Nathaniel Macon | Partia Demokratyczno-Republikańska | 24 |
Andrew Jackson | Partia Demokratyczno-Republikańska | 13 |
Martin Van Buren | Partia Demokratyczno-Republikańska | 9 |
Henry Clay | Partia Demokratyczno-Republikańska | 2 |
Łącznie | 261 |
This article uses material from the Wikipedia Polski article Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1824 roku, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.