Wojewoda – tytuł arystokratyczny odnoszący do jurysdykcji ziemskiej, występujący w państwach Europy wschodniej, będący faktycznie dawną, słowiańską/wołoską formą księcia (rzadziej spotykane tłumaczenie to diuk).
Tytuł wojewody od początków państwowości słowiańskich był odpowiednikiem zachodnioeuropejskiego księcia ziemskiego (odpowiedniki w niesłowiańskich językach to: łac. - dux, ang. duke, fr. duc, wł. duca). Tytuł wojewody posiadał jednak znaczące różnice w zakresie praw i obowiązków od swojego zachodniego odpowiednika. Wynikało to z indywidualnych cech systemu feudalnego w danych państwach. W Polsce tytuł wojewody wykształcił się jako tytuł wysokiego urzędnika, zwierzchnika administracji województwa, o ograniczanych z czasem funkcjach wojskowych.
W Czechach i na Węgrzech tytuł ten pozostał odpowiednikiem zachodnioeuropejskich tytułów księcia.
Etymologia tytuł książęcego wśród Słowian jest jednak podobna do etymologii łacińskiej. Tytuł dux przysługiwał dowódcy w czasach imperium rzymskiego. Duce, ducere tłumaczone jest jako przewodzić. Wśród Słowian np. w języku czeskim tytuł księcia ziemskiego tłumaczy się jako wojewoda. Wyraz pochodzi od słów wój oraz wodzić (prowadzić), a więc całość oznacza tego, który przewodzi wojskiem. Podobnie diuk w języku niemieckim to Herzog – od Herren zogen – prowadzic (ciągnąć) za sobą wojów, panów.
Tytuł wojewody był używany np. przez namiestników Siedmiogrodu (przed XV wiekiem.), czy też władców Mołdawii i Wołoszczyzny. W jęz. polskim przyjęło się jednak określenie hospodar jako alternatywa wobec tytułów władców tych państw. W innych językach najczęściej upraszcza się kwestię tytułów powyższych państw, określając ich mianem książąt.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Wojewoda (tytuł), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.