Wiesław Adamski: Polski rzeźbiarz

Wiesław Adamski (ur.

26 lipca 1947 w Wierzchowie, zm. 10 lutego 2017 w Wałczu) – polski artysta rzeźbiarz. Mieszkał w Szczecinku.

Wiesław Adamski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 lipca 1947
Wierzchowo

Data i miejsce śmierci

10 lutego 2017
Wałcz

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

rzeźba, malarstwo, metaloplastyka

Ważne dzieła
  • Pomnik Józefa Piłsudskiego w Szczecinku
  • Pomnik Ziemniaka w Biesiekierzu
  • Pomnik Głowa Króla w Biesiekierzu
  • Stopnie Białego Domu
  • tryptyk Życie Leona w trzech aktach: 1. Kloaka, 2. Biuro (Urząd), 3. Azyl
  • Życie codzienne w Dachau
  • Idea. Wehikuł Dantego
  • Uskrzydlony
Faksymile
Odznaczenia
Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego Order Świętego Stanisława (odznaczenie prywatne)
Nagrody

„Gryf swoim dzieciom” Szczecin, 2002

Życiorys

Ukończył Państwowe Liceum Plastyczne w Szczecinie, a następnie studia na Wydziale Rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Uprawiał małe formy rzeźbiarskie, medalierstwo, rzeźbę portretową, monumentalną i architektoniczną, kowalstwo artystyczne. Nauczyciel malarstwa, karykaturzysta, ilustrator książek i czasopism. Wykonał m.in. monumentalny pomnik ziemniaka (o wysokości 3,95 m a ze stelażem – 9 m) w Biesiekierzu koło Koszalina, serię medali z okazji 700-lecia miasta Szczecinka, Godło państwa – orzeł na pomniku upamiętniającym Zdobywców Wału Pomorskiego, płaskorzeźbę orła na gmachu szczecineckiego sądu oraz nieistniejący już pomnik „Poległym w obronie władzy ludowej na Pomorzu Środkowym latach 1945–1952”. Prace Wiesława Adamskiego były wystawiane m.in. w Helsinkach, Połtawie, Berlinie, Madrycie, Waszyngtonie, Filadelfii i Paryżu. Dzieła sztuki artysty znajdują się w galerii Erazma w Rotterdamie, Galerii Sztuki w Rawennie, w Muzeum Regionalnym w Szczecinku, w Heimatmuseum des Kreises Neustettin in Pommern, w Eutin, a także w Muzeum Narodowym w Warszawie.

W 1969 był członkiem Komisji Nagród Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Jego prace były wystawione w Muzeum Umiejętności w Rotterdamie, gdzie jego tryptyk w marmurze i brązie „Życie Leona w trzech aktach: 1. Kloaka, 2. Biuro (Urząd), 3. Azyl” wyeksponowany był obok dzieł Rembrandta, Rubensa, Hasiora i Abakanowicz. Dwukrotnie wygrywał, w 1981 i 1985 roku, Ogólnopolskie Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, dwukrotnie był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki. W 1979 roku otrzymał nagrodę Konika Morskiego za rzeźbę „Stocznia”, w 2000 roku nagrodę główną w Ogólnopolskim Konkursie na rzecz Ochrony Środowiska Naturalnego, a dwa lata później – ponownie pierwszą nagrodę w tym konkursie. Był wielokrotnie zapraszany do udziału w wystawach w muzeum Centro Dantesco dei Frati Minori Conventuali w Ravennie, we Włoszech, gdzie zdobywał wielokrotnie nagrody. Wiele z jego dzieł sztuki zostało kupione przez muzea polskie i międzynarodowe, m.in. rzeźba Zbiór- kupiona podczas wystawy Inter Art w Poznaniu, "Pegaz na sprzedaż” – zakupione przez Muzeum Narodowe w Bratysławie. Rzeźba Stopnie Białego Domu zdobi siedzibę Prezydenta Stanów Zjednoczonych, a w madryckim Muzeum Sportu (Museo del Deporte) znajduje się jego "Kibic”. Pomnik Ziemniaka w Biesiekierzu widnieje w herbie gminy. Trzykrotnie uzyskał odznakę „Zasłużony dla Kultury”. W 1975 roku został członkiem koszalińskiego Oddziału ZPAP. Należał też do Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Szczecińskiego. W 2016 roku otrzymał Krzyż Zasług Królewskiego Orderu Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Szczecinie. Jego osiągnięcia zostały docenione podczas wystawy In Memoriam w pierwszą rocznicę śmierci artysty w Muzeum Regionalnym w Szczecinku w 2018 roku.

Dzieciństwo i młodość

Rodzice artysty, Janina i Tadeusz Adamscy, pochodzili z regionu warszawskiego. W okresie okupacji rodzice Adamskiego udzielili schronienia starej Żydówce, za co matka Adamskiego została postawiona pod drzewem, przed plutonem egzekucyjnym. Przypadek sprawił, że udało się jej uciec z rąk niemieckich żołnierzy. Rodzice artysty przybyli ze zrujnowanej stolicy, na Ziemie Odzyskane na północ Polski, gdzie prowadzili prywatny zakład i sklep masarski.[potrzebny przypis]

Wiesław Adamski urodził się już w Wierzchowie. Artysta często powracał w strony rodzinne do dziadka-artysty do Magdalenki pod Warszawą oraz do babci i dziadka ze strony matki do Pieczysk koło Grójca, tam też spędził swoje wczesne dzieciństwo. Do Szczecinka przyjechał w 1951 roku. Uczęszczał do szkoły podstawowej nr 1 przy placu Wazów. Już w bardzo młodym wieku interesował się literaturą, filozofią i mitologią. W wieku 7 lat przeczytał Krzyżaków oraz Trylogię Henryka Sienkiewicza. Zdaniem jego przyjaciela, Henryka Graszewskiego był człowiekiem uczonym o rozległej wiedzy we wszystkich dziedzinach życia. Do szkoły podstawowej został przyjęty o rok wcześniej. Po podstawówce dostał się do Liceum Plastycznego w Lublinie, które mieściło się na Starym Mieście, niedaleko zamku, w Bramie Grodzkiej. W 1966 roku ukończył Państwowe Liceum Plastyczne w Szczecinie.

W 1968 roku Wiesław Adamski rozpoczął studia na Wydziale Rzeźby w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu u profesora Olgierda Truszczyńskiego oraz Magdaleny Więcek-Wnuk. Dyplom uzyskał z wyróżnieniem w 1973 roku. Był dwukrotnym stypendystą, Ministra Kultury i Sztuki (1982 i 1990 rok). Zaproponowano mu pozostanie na uczelni oraz wykonanie pracy naukowej. W 1977 roku otrzymał zgodę na użytkowanie dotychczasowej pracowni artysty plastyka Piotra Gendzela, który wyjechał do Manchesteru, w domu przy ulicy Wyszyńskiego 59 (wówczas marszałka Żukowa).[potrzebny przypis]

Styl pracy

Lubił pracować korzystając z materiałów naturalnych takich jak: metal, granit, brąz, drewno, marmur. Rozpoczął swoją działalność od malarstwa. Jego pierwszym obrazem był namalowany na początku lat 70. (na początku studiów) krajobraz ogródkowy rodziców na dawnej ul. Szkolnej. Choć jak wszyscy rzeźbiarze uznawał geniusz i doskonałość Michała Anioła, ogromne wrażenie wywarła na nim twórczość angielskiego rzeźbiarza i rysownika Henry’ego Spencera Moore’a. W latach 60. Adamski miał nawet okazję przenosić i ustawiać jego rzeźby na wystawie, która w tamtych latach była artystycznym wydarzeniem w stolicy Pomorza Zachodniego. Figuralne i abstrakcyjne kompozycje Moore’a wywarły wielki wpływ na jego twórczość już podczas nauki w Liceum Plastycznym w Szczecinie. Zafascynowanie Moore’em nadały kierunek jego pracy. Największy wpływ Moore’a widać w rzeźbie artysty Antygona. W rzeźbach interesowała go forma, wprowadzenie metafory w rzeźbę figuralną. Jego rzeźby stanowiły symbol prawdy o człowieku i otoczeniu, które człowiek tworzy. Największą inspiracją artysty był Bóg, który stworzył naturę. Jak sam twierdził podczas wystawy w Galerii "Foyer" Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie, w 1999 roku:

"Pierwszym rzeźbiarzem na świecie był Bóg (...) Artysta tworząc zbliża się do ideału Twórcy”.

Przyroda jako idealne dzieło artysty - Boga jest widoczne w wielu pracach Adamskiego, co widać m.in. w rzeźbach ukazujących mrówkę: Agonia, Koncert, Pragnienie, Poszukiwanie życia, Die Ameisen (Mrówki).[potrzebny przypis]

Twórczość (wybór)

Prace Wiesława Adamskiego
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Pomnik Józefa Piłsudskiego w Szczecinku
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Gryf szczecinecki
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Głowa pomnika J.Piłsudskiego
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Pomnik ziemniaka w Biesiekierzu
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Sprawiedliwość
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Wypędzeni ze Szczecinka
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
700-lecie Szczecinka
Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Zagubiony wędrowniczek
  • Pomnik Józefa Piłsudskiego w Szczecinku
  • Schody do Białego Domu (znane też jako: "Schody Kremlowskie")
  • Sprawiedliwość
  • Narodziny życia
  • Obraz Don Kichot
  • Obraz hrabiny von Moltke (Pałac Glasenappów, Białowąs)
  • Miłość w obliczu Boga: Dante i Beatrycze
  • Życie codzienne w Dachau
  • Agonia (znana też jako: Mrówka)
  • Mówca (znana też jako: "Leonid Breżniew")
  • Barany (Zajazd Kasztelański w Budzistowie koło Kołobrzegu)
  • Pomnik Ziemniaka w Biesiekierzu
  • Koncert
  • Tryptyk: Życie Leona w trzech aktach: 1. Kloaka, 2. Biuro (Urząd) 3. Azyl
  • Antygona
  • Idol Enface
  • Gołąbek pokoju
  • Idea. Wehikuł Dantego
  • Pomnik Głowa Króla (znany też jako: "Król, który zakopał się po szyję”)
  • Zdroje uliczne: "Jesiotr” i "Dwa leszcze”
  • Gryf szczecinecki
  • Obywatel Włapko

Wystawy w Polsce, wystawy prywatne

  • 1979 – Szczecin-Młodzi Plastycy Wybrzeża.
  • 1979 – Szczecin- "Konik Morski”
  • 1981 – Koszalin-Słupsk „Dzieło Roku” (nagroda).
  • 1983 – Biennale Małych Form Rzeźbiarskich-Poznań
  • 1983 – Tbilisi, Połtawa, Baku-Wystawa Małej Formy
  • 1983 – Salon Wiosenny Koszalin
  • 1985 – Biennale Małych Form Rzeźbiarskich-Poznań
  • 1985 – Nagroda Wojewody Koszalińskiego
  • 1986 – Triennale Rzeźby Portretowej-Sopot
  • 1986 – Salon Wiosenny-Koszalin
  • 1987 – Konfrontacje Plastyczne Polski Północnej-Elbląg
  • 1987 – Salon Zimowy-Warszawa
  • 1987 – Plener-Międzynarodowy Osieki.
  • 1987 – Interart – Poznań (zakup do Muzeum Narodowego w Bratysławie).
  • 1988 – „Dzieło Roku” Koszalin-Słupsk
  • 1989 – Zachęta-Warszawa Ogólnopolska Wystawa Rzeźby Współczesnej.
  • 1989 – Triennale Rzeźby Portretowej-Sopot.
  • 1989 – Koszalin – Teatr Bałtycki-wystawa indywidualna..
  • 1996 – Tuchomie-Europejskie Laboratorium Sztuki.
  • 1997 – Rysunek Rzeźbiarzy-Orońsko.
  • 1998 – Bliscy i oddaleni – Szczecinek.
  • 1999 – Podsumowanie Rzeźby XX-wieku-Orońsko.
  • 1999 – Wystawa indywidualna jednej rzeźby PKO-Szczecin
  • 2000 – Salon 2000-Szczecin i Zamek Książąt Pomorskich.
  • 2000 – Ogólnopolska Wystawa Rzeźby (Ochrona Środowiska Naturalnego)
  • 2000 – Szczecin, pierwsza nagroda Marszałka województwa Zachodniopomorskiego za rzeźbę Agonia
  • 2002 – BWA-Szczecin 30-lecie twórczości autora (wystawa indywidualna).
  • 2002 – Gdańsk-Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, wystawa indywidualna rzeźby i rysunki.
  • 2002 – Galeria Szczecineckiego Ośrodka Kultury ART „Wystawa po latach”
  • 2003 – Podstawy Roku Koszalin-Słupsk (nagroda).
  • 2004 – Plener na terenie Szpitala Onkologicznego na Golęcinie Szczecin-2004.
  • 2008 – Wystawa Rzeźby Środowiska Szczecińskiego-Włocławek.
  • 2002 – Plener Międzynarodowy w Buku.
  • 2018 – In Memoriam, wystawa w Muzeum Regionalnym w Szczecinku w pierwszą rocznicę śmierci artysty,

Niektóre wystawy zagraniczne

  • 1974 – Neubrandenburg, rzeźba plenerowa Jaskółka
  • 1978 – Waszyngton, Stopnie Białego Domu
  • 1980 – Centro Dantesco, Rawenna Powóz Dantego
  • 1982 – Centro Dantesco, Ravenna Św. Franciszek i Dante
  • 1983 – Tbilisi, Baku, Połtawa, udział w wystawach małych form.
  • 1987 – Uniwersytet Erazma z Rotterdamu, Rotterdam – Polska Sztuka Most łączący Wschód-Zachód.
  • 1988 – Stadsmuseum Woerden, Tentoonstelling Poolse Kunst – 1988.
  • 1988 – “Brug tussen Oost en West”, Hedendaagse Poolse Kunst 1988 r.
  • 1988 – Budapest-Galeria Vigado Lengyel Kispla Sztika.
  • 1990 – Museum oud – Rijnsburg
  • 1997 – Węgry (Balaton) Akrobaci rzeźba plenerowa.
  • 1997 – Udział w Biennale w Ravennie w latach 1973–1996.
  • 1997 – Dante w Polsce.
  • 1998 – "Bliscy i oddaleni”, Bergen op Zoom, Holandia.
  • 2007 – Wystawy Środowiska Szczecińskiego w Swerin, Neubrandenburg, Unde Miinde.

Niektóre nagrody i wyróżnienia

  • 1979 – I Nagroda Konika Morskiego za rzeźbę „Stocznia”, Szczecin
  • 1981 – III Biennale Małych Form Rzeźbiarskich-Poznań, „Apoteoza władzy” (nagroda).
  • 1981 – Dzieło Roku za rzeźbę „Ptak”, Wydział Kultury i Sztuki w Koszalinie (nagroda publiczności)
  • 1985 – V Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, „Stopnie Białego Domu”, Poznań
  • 1985 – „Dzieło Roku” Narodziny Życia, Koszalin-Słupsk, w tym nagroda – wyróżnienie za rysunek.
  • 2000 – I nagroda za rzeźbę "Agonia” Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego (Szczecin)
  • 2012 – Srebrna Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego (Szczecinek)

Wszechstronność pracy twórczej: metaloplastyka, szkice, projekty, ilustracje

Praca twórcza Adamskiego wykraczała poza malarstwo i rzeźbę. W zakres jego pracy twórczej wchodziła: rzeźba monumentalna i drobna forma, w tym statuetki i plakiety (na 44. Ogólnopolski konkurs poetycki: „O laur Czerwonej róży”., statuetka-nagroda na turniej muzyczny w Bornem Sulinowie z okazji przeglądu zespołów rockowych, statuetka na IV Ogólnopolskie Zawody Strzeleckie Straży Pocztowej), medale ("Rzut Kulą” poświęcony Władysławowi Komarowi), portrety ("Harcerka, Irmina Bartoszewska, czarna trzynastka").

W sztuce użytkowej i metaloplastyce artysta wykonywał: lampy i żyrandole (Urząd Poczty Głównej w Koszalinie i w Szczecinku), gabloty i szyldy (Szczecinecki Ośrodek Kultury), imaki kute na flagi (Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie), płaskorzeźby (orły dla Sądu Okręgowego w Koszalinie i w Szczecinku, płaskorzeźba twarzy na nagrobku malarza Ryszarda Siennickiego), tablice (tablice informacyjne w parku miejskim w Szczecinku, tablica na pomniku „W Hołdzie Bohaterom Wojska Polskiego – Zdobywcom Wału Pomorskiego w Szczecinku”, „Martyrologium Katyńskie” w Kościele Św. Ducha w Koszalinie), balustrady, drzwi, bramy kute oraz okucia do bram (Przemysłowy Spichlerz Zabytkowy w Szczecinku, okucia do drzwi w Kościele Pańskim w Drawsku Pomorskim, portal dla biurowca w Nadleśnictwie w Czarnem). Tematyka religijna: kapliczki przydrożne, ołtarze, znicze, tabernakulum i krzyże dla kościołów (Krzyż, Parafia rzymskokatolicka, p.w. Matki Bożej Królowej Polski w Grzmiącej).

Adamski zajmował się też projektowaniem: wnętrz (klub Petite Palais w miejscowości Breuil-Cervinia), małej formy architektonicznej, tworzył projekty krajobrazu i zagospodarowania terenu (projekt Ogródka Jordanowskiego w Szczecinku na ul. Sadowej), projektowaniem mebli, sztukaterii, kamieniarki, sterczyn dachowych, kiosków i altan, a także kolorystyką elewacji, projektowaniem fontann (poidełka: „Karpie” i „Jesiotry” w Szczecinku), artystycznych nagrobków (dla mamy projektantki mody Evy Minge), oraz kapliczek i ołtarzy (N.M.P. Jazłowieckiej). Z jego rąk wyszły też szkice (Der krötersitz – Ropucha 1995, „"Faun i Eurydyka" oraz "Prélude à l'après-midi d'un faune" ("Popołudnie Fauna”), wg Debussy’ego”, "Das Nest" – gniazdo”), ilustracje do książek i gazet („Srebrnieją myśli i słowa”, Bogdan Urbanek 2015 rok, Szczecinecki Tygodnik Powiatowy „Temat”).

Ostatnie lata życia

Wiesław Adamski: Życiorys, Dzieciństwo i młodość, Styl pracy 
Szyld do Pracowni Metaloplastyki i Rzeźby

Adamski tworzył ponad 40 lat. W swojej pracowni wykonał wiele dzieł, także tych, które zdobiły i zdobią jego rodzinne miasto: pomnik Józefa Piłsudskiego, tablicę upamiętniającą zbrodnię katyńską, tablicę z okazji 700-lecia miasta z Warcisławem IV na ścianie ratusza w Szczecinku, poidełka na deptaku miejskim , Gryfa na budynku przy ul. Koszalińskiej, Halabardy do Urzędu Miasta, Drogowskazy do państw zaprzyjaźnionych, szyld Muzeum Regionalnego, ale też nieistniejący już szyld apteki w centrum miasta z symbolem Eskulapa oraz drzwi do Szczecineckiego Ośrodka Kultury, które Günter Grass nazwał: „Wrotami do Świątyni Sztuki”.

Po ponad 40 latach działalności, Wiesław Adamski zamknął swoją pracownię rzeźby i metaloplastyki w 2016 roku. Po tym poświęcił się swojej twórczości jako rysownik-karykaturzysta. Zaangażował się też w nauczanie rysunku i malarstwa, a spod jego skrzydeł wyszli m.in. Marta Dudź, Dorota Dziekiewicz-Pilich i wielu innych. W tym czasie Wiesław Adamski oddał się również działalności społecznej wspólnie ze swoim przyjacielem Henrykiem Gaszkowskim w celu przeciwdziałania biurokracji, uproszczeniu działalności urzędników, i polepszeniu jakość życia mieszkańców. Jego rzeźba: Obywatel Włapko stanowi do dzisiaj symbol korupcji, którą uznawał za nieunikniony rezultat biurokracji. Marzeniem artysty było dokończenie figurek przedstawiających prawdę na temat człowieka w formie groteski (dobry/zły, piękny/brzydki, zabawny/poważny itp.) Serię rozpoczął od figurki Fraszka z gruszką, którą zaprezentował w latach 80. na wystawie w Tbilisi. Artysta zmarł w szpitalu w Wałczu na udar mózgu. Został pochowany, na swoje życzenie, pomiędzy rodzicami na cmentarzu w Szczecinku. Jego ostatnią, niedokończoną pracą jest prototyp „Bitwy o Kępę Oksywską – Orli Szaniec”.[potrzebny przypis]

Opinie o artyście

Malarka Wiesława Markiewicz, podczas audycji w Polskim Radio Koszalin, przyznała, że artysta był znany w środowisku artystycznym jako „znający się na technologii, (...) był podziwiany i traktowany po mistrzowsku”.

Stanisław Biżek określił Adamskiego jako: "talent niepowtarzalny, wielki. Piękna postać.”[potrzebny przypis]

Ryszard Kul powiedział, że: „artysta Adamski mając zadanie, ideę, myśl posiada wielką łatwość twórczego widzenia formy, masy materiału”. Wiesław Adamski tworzy swoje rzeźby nie na zasadzie „co mi z tego wyjdzie”, lecz wychodzi to, co twórca założył, co chciał osiągnąć. W płaskorzeźbie, w której jest mistrzem, oddając wielkie podobieństwo, chwyta charakter osoby. Nie są to prace martwe”.[potrzebny przypis]

Publikacje o artyście (wybór)

  • Ryszard Kul, Andrzej A. Waśkiewicz Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, Galeria Punkt, 2002, s. 27
  • Związek Polskich Artystów Plastyków, Wiesław Adamski Rzeźba
  • Związek Polskich Plastyków, sekcja rzeźby okręgu Szczecińskiego, Rzeźba plenerowa, 2004
  • Związek Polskich Plastyków, Ekologium, Ogólnopolska wystawa rzeźby Ochrona Środowiska Naturalnego, 2000

Przypisy

Bibliografia

  • "Historia pewnego ziemniaka", Wiesław Adamski - wywiad, Polskie Radio Koszalin, red. Jolanty Rudnik 1998 r., Koszalin.
  • Wiesław Adamski Rzeźba, Związek Polskich Artystów Plastyków, wstęp do katalogu wystawienniczego, Ryszard Kul, Szczecin.
  • Bogdan Urbanek, "Zapisani w pamięci i współcześni" (szczecineckie who's who), Wydawnictwo SAPiK, s. 15, (biogram Wiesława Adamskiego), 2010r., Szczecinek.
  • Jarosław Przybylak, Groteska w metalu, Goniec Pomorski, 5-6.02.1990, Szczecin.

Tags:

Wiesław Adamski ŻyciorysWiesław Adamski Dzieciństwo i młodośćWiesław Adamski Styl pracyWiesław Adamski Twórczość (wybór)Wiesław Adamski Wystawy w Polsce, wystawy prywatneWiesław Adamski Niektóre wystawy zagraniczneWiesław Adamski Niektóre nagrody i wyróżnieniaWiesław Adamski Wszechstronność pracy twórczej: metaloplastyka, szkice, projekty, ilustracjeWiesław Adamski Ostatnie lata życiaWiesław Adamski Opinie o artyścieWiesław Adamski Publikacje o artyście (wybór)Wiesław Adamski PrzypisyWiesław Adamski BibliografiaWiesław Adamski10 lutego1947201726 lipcaRzeźbaSzczecinekWałczWierzchowo (powiat szczecinecki)

🔥 Trending searches on Wiki Polski:

EuropaSiły PowietrzneEwa WiśniewskaT-54Mikołaj II RomanowMichał SkóraśJoanna LichockaNiezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”SłowianieGrudzień 1970Grzegorz BraunVito BambinoAlbaniaRzymJugosławiaPaństwa posiadające broń jądrowąGdyniaPetersburgPiotr Wysocki (muzyk)SzpitaleNiemiecka Republika DemokratycznaMaryla RodowiczKommodusJoanna PacułaThe MandalorianAtmosfera technicznaRobert De NiroPiotr Zieliński (piłkarz)Poznański CzerwiecJadwiga AndegaweńskaDepeche ModeNeymarWybory parlamentarne w Polsce w 2019 rokuAnna PrzybylskaObóz Wielkiej PolskiPrącieTadeusz SznukPatrycja VolnyLista uzbrojenia i sprzętu bojowego Wojsk LądowychCezary PazuraSelena GomezPrima aprilisØrganekMarija Lwowa-BiełowaDidiusz JulianusGruzjaPuchar Świata w skokach narciarskich 2022/2023SchizofreniaZamośćMao ZedongThomas BachLitwaMateusz MatyszkowiczMeta PlatformsMcDonnell Douglas AV-8B Harrier IIAuschwitz-BirkenauWolnomularstwoWojna koreańskaMołdawiaPuchar Świata w skokach narciarskichWaszyngtonArgentynaOpoleNicolae CeaușescuMark BrzezinskiAkcja pod ArsenałemAtak atomowy na Hiroszimę i NagasakiAnders BreivikI rozbiór PolskiThomas TuchelTadeusz Zawadzki (harcmistrz)Honorata WitańskaStatua WolnościKokainaPolska Zjednoczona Partia RobotniczaSzkocjaTeresa LipowskaPan TadeuszPiłka nożna🡆 More