Terytorium Mandatowe

Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem System mandatowy Ligi Narodów. Nie opisano powodu propozycji integracji.

Ten artykuł od 2021-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Państwa te nazywane były mandatariuszami. Zostały one zobowiązane, by objąć zarząd terytorium na warunkach, które uniemożliwią nadużycia, jak handel niewolnikami, bronią i alkoholem, zapewnią wolność sumienia i religii, z tymi tylko ograniczeniami, których może wymagać utrzymanie porządku publicznego i dobrych obyczajów, zabronią wznoszenia fortec, tworzenia stacji wojskowych i morskich oraz wyszkolenia wojskowego tubylców, o ile to nie jest konieczne ze względów policyjnych lub do obrony terytorium, wreszcie zapewnią innym Członkom Ligi równe warunki wymiany i handlu (traktat wersalski, art. 22).

Terytoria mandatowe były podzielone na trzy kategorie:

• A – obszary rozwinięte, mogące się szybko usamodzielnić,
• B – obszary słabo rozwinięte, wymagające opieki przez dłuższy czas,
• C – obszary typowo kolonialne – bez najbliższej perspektywy na usamodzielnienie.

Po II wojnie światowej terytoria mandatowe przekształcono w terytoria powiernicze ONZ. Jedynie Afryka Południowo-Zachodnia pozostała formalnie terytorium mandatowym, gdyż Związek Południowej Afryki zaanektował ją i odmawiał oddania pod powiernictwo ONZ. Pomimo wielu uchwał Zgromadzenia Ogólnego ONZ RPA nie opuściła tego terytorium aż do roku 1990 – wtedy terytorium to ogłosiło niepodległość i znane jest jako Namibia.

Kategoria A

• Irak (  Wielka Brytania; 10 sierpnia 1920 – 3 października 1932)
• Palestyna (  Wielka Brytania; 25 kwietnia 1920 – 14 maja 1948)
• Syria i Liban (  Francja; 29 września 1923 – 1 stycznia 1943)

Kategoria B

• Kamerun Brytyjski (  Wielka Brytania; 20 lipca 1922 – 13 grudnia 1946)
• Kamerun Francuski (  Francja; 20 lipca 1922 – 13 grudnia 1946)
• Ruanda-Urundi (  Belgia; 20 lipca 1922 – 13 grudnia 1946)
• Tanganika (  Wielka Brytania; 20 lipca 1922 – 11 grudnia 1946)
• Togo Brytyjskie (  Wielka Brytania; 20 lipca 1922 – 13 grudnia 1946)
• Togo Francuskie (  Francja; 20 lipca 1922 – 13 grudnia 1946)

Kategoria C

• Afryka Południowo-Zachodnia (  Południowa Afryka; 1920-1966)
• Mandat Południowego Pacyfiku (  Japonia; 1920 – 18 lipca 1947)
• Nauru (  Australia; 17 grudnia 1920 – 1 listopada 1947)
• Nowa Gwinea Australijska (  Australia; 17 grudnia 1920 – 8 grudnia 1946)
• Samoa Zachodnie (  Nowa Zelandia; 17 grudnia 1920 – 25 stycznia 1947)

• terytorium powiernicze ONZ
• terytorium zależne