Zelená Hora Sanktuarium Pielgrzymkowe Św. Jana Nepomucena
Sanktuarium pielgrzymkowe św.
Jana Nepomucena (Zelená Hora) – jeden z najważniejszych kościołów pielgrzymkowych na terenie Moraw, znajdujący się na wzgórzu Zelená Hora w miejscowości Zdziar nad Sazawą (ok. 120 km od Pragi). W 1994 roku sanktuarium zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO na podstawie kryterium I, II, IV.
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | I, II, IV |
| Numer ref. | |
| Region | Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 1994 |
Położenie na mapie kraju Wysoczyna  | |
Położenie na mapie Czech  | |
 49°34′48,712″N 15°56′30,905″E/49,580198 15,941918 | |
Historia
Św. Jan Nepomucen poniósł śmierć męczeńską w 1393 roku. W 1719 specjalna komisja powołana przez praskiego arcybiskupa badała jego zwłoki i odkrywszy dobrze zakonserwowany język duchownego, uznała to za dowód świętości. Beatyfikacja Jana Nepomucena w 1721, a potem kanonizacja w 1729, które upowszechniły jego kult, skłoniły opata klasztoru cystersów w miejscowości Žďár nad Sázavou - Vaclava Vejmluva - do budowy sanktuarium na Zelenej Horze (Zielonej Górze), znajdującej się nieopodal Pomuku - miejsca narodzin świętego.
Budowa rozpoczęta została już w 1719 roku, a przy pracach aktywnie uczestniczył opat, przydając projektowi świątyni znaczenie symboliczne. Konsekracja kościoła nastąpiła na rok przed zakończeniem prac budowlanych w 1721 roku.
Po kasacie zakonu Zelená Hora przez cały XIX wiek odgrywała rolę cmentarza, a grobowce z tego okresu wciąż znajdują się w obrębie murów okalających świątynię.
Świątynia
Miejsce kultu na Zelenej Horze zaprojektował Jan Blažej Santini-Aichel w tzw. barokowo-gotyckim stylu. Budowla zaplanowana została jako świątynia centralna i w jej wyglądzie zewnętrznym wyraźnie zaznacza się liczba 5: kompozycja pięcioramiennej gwiazdy, pięć wejść. Ta symbolika zachowana jest również we wnętrzu, gdzie mamy pięć ołtarzy (jeden główny i cztery ołtarze Ewangelistów), pięcioro aniołów w ołtarzu głównym. Symbolikę tę wyjaśnia pięć gwiazd (także znajdujące się w głównym ołtarzu), które według legendy, miały ukazać się nad głową Jana Nepomucena po jego śmierci.
Z zewnątrz budowla przedstawia cechy typowo gotyckie. Ostrołukowe okna i drzwi, przywodzące na myśl ręce złożone do modlitwy, czy niewielka ilość ozdób, nie wyrażają w pełni uroku wnętrza świątyni. Jej centralna część otwiera się na 5 niszy, w których znajdują się ołtarze, z pełnymi ekspresji barokowymi figurami. Szczególnie interesująco wyglądają 4 ołtarze boczne przedstawiające ewangelistów wraz z ich symbolami. Postacie otoczone są językami ognia, które dodatkowo dynamizują przedstawiane sceny. Ołtarz główny znajduje się w nawie wschodniej.
To niezwykłe połączenie gotyku i baroku stało się jednym z głównych powodów, dla których świątynia została wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Bibliografia
Linki zewnętrzne
This article uses material from the Wikipedia Polski article Sanktuarium pielgrzymkowe św. Jana Nepomucena (Zelená Hora), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.