Prawomocność – stan prawny odnoszący się do rozstrzygnięć organów administracyjnych (takich jak: decyzja administracyjna czy postanowienie) oraz do orzeczeń sądowych (wyrok, postanowienie, nakaz zapłaty), mający miejsce wówczas, gdy orzeczenie sądowe lub rozstrzygnięcie organu administracji nie może być zmienione ani uchylone poprzez wniesienie środka odwoławczego lub zaskarżenia.
| Ten artykuł należy dopracować: przedstawiono sytuację tylko z polskiej perspektywy – artykuł powinien być przekrojowy. Pomóż go poprawić. Na stronie dyskusji mogą znajdywać się pomocne komentarze. |
Decyzja staje się prawomocna w chwili, gdy upłynął termin do wniesienia zwyczajnego środka prawnego, droga sądowa dobiegła końca, środki odwoławcze nie zostały podjęte oraz minął termin do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Decyzje ostateczne stają się prawomocne po wniesieniu skargi do sądu administracyjnego, gdy ten odrzucił ją ze względu na wady skargi, brak właściwości lub gdy wniesienie skargi jest niedopuszczalne. Dzieje się podobnie, gdy skarga jest bezzasadna lub postępowanie stało się bezprzedmiotowe. Prawomocność orzeczeń sądów administracyjnych jest uregulowana identycznie jak w postępowaniu cywilnym.
Wiążący stan prawny uzyskują orzeczenia, które nabrały cechy prawomocności. Prawomocność ma dwa aspekty: formalny i materialny.
Aspekt formalny prawomocności – orzeczenie nie podlega już zaskarżeniu za pomocą zwykłych środków zaskarżenia. Kończy formalnie proces, tworząc stan rzeczy osądzonej oraz rodzi domniemanie prawdziwości ustaleń dotyczących rozstrzygnięcia i ich zgodności z prawem. Pod pewnymi warunkami taka decyzja jest wzruszalna, np. przez wznowienie postępowania. Orzeczenie uzyskuje prawomocność formalną, gdy:
Aspekt materialny prawomocności (wiąże się z zasadą ne bis in idem):
Zgodnie z art. 363 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego orzeczenie sądu staje się prawomocne (formalnie), jeżeli nie przysługuje na nie środek odwoławczy lub inny zwyczajny środek zaskarżenia. W szczególności:
Prawomocność materialna określona jest w art. 365 Kodeksu postępowania cywilnego. Artykuł ten stanowi, że orzeczenie wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i organy (w postępowaniu karnym w zakresie wynikającym z przepisów Kodeksu postępowania karnego). Związanie to przejawia się w dwojaki sposób:
This article uses material from the Wikipedia Polski article Prawomocność, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.