Film 1999 Pan Tadeusz: Polski film Andrzeja Wajdy (1999 rok)

Ten artykuł dotyczy filmu z 1999 roku. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Osią filmu jest konflikt pomiędzy rodami Sopliców i Horeszków, prowadzący do interwencji oddziałów carskiej Rosji jeszcze przed inwazją wojsk napoleońskich na Rosję. W głównych rolach wystąpili Michał Żebrowski, Bogusław Linda, Daniel Olbrychski, Grażyna Szapołowska, Andrzej Seweryn i Marek Kondrat.

Pan Tadeusz

Gatunek	historyczny, kostiumowy
Rok produkcji	1999
Data premiery	22 października 1999
Kraj produkcji	Polska Francja
Język	polski
Czas trwania	147 minut
Reżyseria	Andrzej Wajda
Scenariusz	Andrzej Wajda, Jan Nowina Zarzycki, Piotr Wereśniak
Główne role	Michał Żebrowski, Bogusław Linda, Daniel Olbrychski, Alicja Bachleda-Curuś, Grażyna Szapołowska, Krzysztof Kolberger, Marek Kondrat, Andrzej Seweryn, Marian Kociniak
Muzyka	Wojciech Kilar, Grzegorz Turnau
Zdjęcia	Paweł Edelman
Scenografia	Allan Starski
Kostiumy	Magdalena Tesławska-Biernawska
Montaż	Wanda Zeman
Produkcja	Michał Szczerbic (producent wykonawczy), Lew Rywin (producent)
Wytwórnia	Heritage Films
Budżet	12,5 mln zł
Nagrody
6 Orłów Polskiej Akademii Filmowej w 2000 roku
Cytaty w Wikicytatach

Pan Tadeusz zdobył sześć Orłów (nagród Polskiej Akademii Filmowej) za muzykę Wojciecha Kilara, scenografię Allana Starskiego, zdjęcia Pawła Edelmana, dźwięk Nikodema Wołka-Łaniewskiego, montaż Wandy Zeman oraz główną rolę kobiecą Szapołowskiej. Szczególnie rozpoznawalny był skomponowany przez Wojciecha Kilara motyw poloneza.

Źródło: Filmpolski.pl

Pan Tadeusz został wyprodukowany przez wytwórnię Heritage Films należącą do Lwa Rywina; producentem wykonawczym filmu był Michał Szczerbic. Reżyserem filmu był Andrzej Wajda, dla którego realizacja Pana Tadeusza była daleko idącym wyzwaniem: „Pan Tadeusz powstał z chęci pokazania, skąd się wzięliśmy, kim jesteśmy, jak się nazywamy, co nam się podoba, jakie rodzą się wśród nas ludzkie charaktery […] To przedsięwzięcie jest nieporównywalnie trudniejsze od wszystkiego, co dotychczas zrobiłem”.

Okres zdjęciowy do Pana Tadeusza trwał od 3 lipca do 2 września 1998 roku. Zdjęcia do filmu realizowano m.in. w Sierpcu, Łomiankach pod Warszawą, Smolnikach, Turowej Woli, Józefowie koło Otwocka, Kazuniu, Warszawie (Zamek Królewski, Cytadela), Piotrkowie Trybunalskim, Oporowie i Twierdzy Modlin. Operatorem zdjęć był Paweł Edelman, natomiast scenografem – Allan Starski.

Osobny artykuł: Pan Tadeusz (ścieżka dźwiękowa).

Muzykę do Pana Tadeusza skomponował Wojciech Kilar, jeszcze przed zdjęciami do filmu. Andrzej Wajda wspomina, że w pewnym sensie film był kręcony do gotowej już muzyki, szczególnie do poloneza, który był swoistą wskazówką, jak ma ten film wyglądać. Zwłaszcza polonez Kilara, napisany przezeń w ciągu tygodnia, przyniósł filmowi późniejszą sławę. Filmowy polonez na studniówkach i balach ósmoklasisty zastąpił najpopularniejszego wcześniej w tej roli poloneza Ogińskiego „Pożegnanie Ojczyzny”.

Pan Tadeusz spotkał się w Polsce z mieszanym odbiorem. Zygmunt Kałużyński w recenzji dla „Polityki” twierdził: „to jest film niezrozumiały. Do mnie przynajmniej jedna trzecia tekstu nie doszła, bo była niechlujnie powiedziana przez aktorów". Tomasz Raczek przekonywał: „Odkąd podano oficjalnie, że Pan Tadeusz został zgłoszony do Oscara, zadaję sobie pytanie, czy ktoś za granicą zrozumie Pana Tadeusza”. Odmiennego zdania była Bożena Janicka z „Kina”, która twierdziła, że widzowie odczuwają dialogi tak, jakby nie były one pisane wierszem: „mówią po prostu piękną polszczyzną, której słucha się z przyjemnością, jako jeszcze jednej atrakcji tego niezwykłego filmu”.

• Pan Tadeusz (film 1928)
• polskie filmy zgłoszone do rywalizacji o Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego
• lista najdroższych polskich filmów
• lista filmów z największą liczbą widzów w Polsce

• Pan Tadeusz w bazie IMDb (ang.)
• Pan Tadeusz w bazie Filmweb
• Pan Tadeusz w bazie filmpolski.pl
• Zdjęcia z filmu Pan Tadeusz w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”