Lisa Gherardini: Prawdopodobna modelka z obrazu Mona Lisa

15 czerwca 1479 prawdopodobnie w San Donato in Poggio, zm. 15 lipca 1542 w Sant'Orsola^{[potrzebny przypis]}) – kobieta prawdopodobnie pozująca Leonardo da Vinci do obrazu Mona Lisa, córka florenckiego kupca Antonmarii di Noldo Gherardiniego.

Rodzina Lisy posiadała niegdyś dom w okolicach kościoła Santa Trinità i niewielki majątek ziemski w San Donato in Poggio w okolicach Greve. Rodzina Gherardinich miała spory majątek, który stopniał na przestrzeni lat. Ojciec Lisy często zmieniał miejsce zamieszkania, aby uniknąć płacenia czynszu^{[potrzebny przypis]}. W wieku piętnastu lat Lisa wyszła za mąż za handlarza jedwabiem i suknem oraz dwukrotnego wdowca Francesco di Bartolemeo del Giocondo. Ojca List nie było stać na zapewnienie córce posagu w gotówce. Francesco di Bartolomeo del Giocondo otrzymał jedno z gospodarstw należących do Gherardinich. Mąż Lisy utrzymywał kontakty z przyjaciółmi rodziny Leonarda da Vinci oraz korzystał z usług notarialnych ser Piera da Vinci, ojca Leonarda.

Z małżeństwa Lisy i Francesca pochodziło pięcioro dzieci:

• Piero Francesco (ur. 23 maja 1496),
• córka nieznana z imienia (zm. 1499),
• Andrea (ur. 12 grudnia 1502 lub 1503),
• Camilla (zm. 1518) – zakonnica w San Domenico di Cafaggio pod imieniem Beatrice,^{[potrzebny przypis]}
• Marietta (zm. 1579) – w 1537 została mniszką w Sant'Orsola jako Ludovica.^{[potrzebny przypis]}

Ponadto Lisa wychowała również syna swojego męża z pierwszego małżeństwa Bartolomea (ur. 24 lutego 1492).

5 kwietnia 1503 zamieszkała wraz z mężem i dziećmi w domu na Via della Stuffa^{[potrzebny przypis]}. Prawdopodobnie około 1503–1506 na zamówienie Francesca del Gioconda został namalowany portret Lisy Gherardini, który przeszedł do historii jako Mona Lisa. Obraz znajduje się w paryskim Luwrze.

Po śmierci męża w 1539, zgodnie z jego ostatnią wolą Lisa udała się do klasztoru Świętej Urszuli w Sant’Orsola pod opiekę swej córki Marietty i tam została pochowana^{[potrzebny przypis]}.

• Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
• Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
• Frank Zöllner. Leonardo's Portrait of Mona Lisa del Giocondo. „Gazette des Beaux-Arts”. 121, 1993. 
• Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.