Kuchnia czeska – jedna z kuchni środkowoeuropejskich z zaznaczonymi regionalizmami czeskimi, morawskimi i śląskimi.
Podlegała kulinarnym wpływom krajów sąsiednich: Polski, Bawarii, Austrii, Węgier i Słowacji.
Typowy dla tej kuchni obiad składa się z zupy – najczęściej gulaszowej, flakowej, kapuśniaku, ziemniaczanej, rosołu z różnymi kluseczkami, oraz drugiego dania w postaci knedlików z pieczenią albo z roladą. Specyfiką kuchni czeskiej jest stosowanie dużej ilości kminku.
Popularne są zupy podprawiane śmietaną albo zasmażką, z najczęstszą kartoflanką (bramboračka) oraz grzybową (houbová polévka), cebulową (cibulová polévka), czosnkową (česneková polévka) i jarzynową (zeleninová polévka). Niektóre różnią się wyglądem i smakiem od wersji polskich, zwłaszcza zupa pomidorowa. Oprócz nich istotne znaczenie mają zupy- polévki, bazujące na wywarze z mięsa wołowego, wieprzowego, cielęcego, z drobiu, a także z ryb. Najsłynniejsza w Pradze jest zupa z flaków (dršťková polévka).
W kuchni czeskiej wykorzystywane są różne gatunki mięsa, z których przyrządza się pieczenie wołowe, wieprzowe i cielęce; pieczone gęsi, kaczki, kurczaki; rolady, rolki (zrazy) mięsne z nadzieniem, szaszłyki oraz różnego rodzaju kotlety. Daniem szczególnie popularnym jest pieczeń wieprzowa z kwaszoną kapustą i knedlami. Restauracje oferują spory wybór dziczyzny, np. dania z sarny czy dzika, ale też tak wyszukane, jak bażanty i kuropatwy. Z drobiu najpopularniejsza jest gęś, zwłaszcza nadziewana jabłkami. Spośród dań bardziej wykwintnych wyróżnia się pieczeń z polędwicy szpikowanej słoninką czy dania z dziczyzny: udziec sarny w winie lub zając w śmietanie. Spośród wędlin powodzenie zyskała sobie wyszukanie przyrządzana praska szynka (pražská šunka). W kraju pozbawionym dostępu do morza z konieczności dominują w jadłospisie ryby słodkowodne. Przede wszystkim częsty jest karp przyrządzany w wielorakiej postaci: jako pieczony (pečený kapr), smażony (smažený kapr), marynowany, gotowany, w auszpiku itd.; wśród innych dań rybnych wyróżnia się pieczony na maśle pstrąg (pečený pstruh na másle).
W kuchni czeskiej występuje wiele potraw z ziemniaków, gotowanych albo pieczonych oraz dań mącznych na bazie ziemniaków, takich jak škubánky, chlupaté knedlíky, placki – bramboráki czy zapiekanki ziemniaczane.
Jako dodatek do dania głównego podawane są typowe zestawy sałatek z pomidorów, ogórków oraz jarzyn konserwowych lub marynowanych (znane znojemskie ogórki). Niemal wszędzie dostępny jest bukiet jarzyn – míchaný salát. Popularne są sałatki majonezowe w dużym wyborze.
Z deserów wymieniane są przede wszystkim pardubickie pierniki, naleśniki – (palačinky), racuchy (lívance), wafle karlowarskie (karlovarské oplatky). Popularne ciasta to strudle z nadzieniem owocowym lub z makiem. Kawa parzona głównie „po turecku”, często podawana jest w grubych szklankach na białym spodeczku.
Czeskie piwo o bogatej tradycji jest znane i cenione na całym świecie. Pierwsze wzmianki pisemne o piwowarstwie w Czechach pochodzą z początku XI wieku. Przywilejem warzenia piwa dysponowały początkowo tylko klasztory i miasta królewskie. Pierwsze miejskie browary powstały w XIV w. Piwowarstwo nabrało jeszcze większego znaczenia w XVI w., gdy browary w swych majątkach zaczęła budować również szlachta. W piwiarniach podaje się sery piwne oraz zakąski na zimno (utopenci czyli białe kiełbaski w marynacie). W licznych browarach produkuje się przede wszystkim piwa jasne. Największe browary to Prazdroj i Gambrinus z Pilzna, Staropramen z Pragi oraz Budvar z Czeskich Budziejowic. Marki lokalne: Radegast, Regent czy Krušovice oraz piwo warzone w Lounach. W czeskich lokalach istnieje zwyczaj zaznaczania kreskami na karteczce kolejnych zamawianych napojów.
Wina południowomorawskie są produkowane w pobliżu miast: Znojmo, Valtice, Mikulov, Hodonín i Bzenec, wina czeskie - w okolicach okolic Karlštejna, Roudnicy, Mielnika i Litomierzyc. Z napojów alkoholowych wyróżnia się becherovkę (karlowarski likier ziołowy), fernet (gorzki żołądkowy likier), śliwowicę oraz czeski rum.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Kuchnia czeska, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.