Słowenia jest rozwiniętym, wolnorynkowym i najzamożniejszym krajem wśród tych, gdzie wcześniej systemem gospodarczym był realny socjalizm.
Słowenia od 2004 r. jest członkiem Unii Europejskiej, a w 2007 r. przyjęła euro, zastępując słoweńskiego tolara.
Lublana – stolica Słowenii | |
Informacje ogólne | |
Waluta | |
---|---|
Bank centralny | |
Rok podatkowy | |
Organizacje gospodarcze | |
Dane statystyczne | |
PKB (nominalny) | 52,4 mld USD (2011) |
PKB (ważony PSN) | 58,56 mld USD (2011) |
PKB per capita | 29 100 USD (2011) |
Wzrost PKB | 1,1% (2011) |
Struktura PKB | rolnictwo 2,4%, |
Inflacja | 1,9% (2011) |
Wymiana handlowa | |
Eksport | 28,96 mld USD (2011) |
Główni partnerzy | Niemcy 18,7%, Włochy 12,5%, Chorwacja 8%, Austria 7,5%, Francja 5,9%, Rosja 4,4% (2007) |
Import | 31,09 mld USD (2011) |
Główni partnerzy | Niemcy 18,1%, Włochy 17,1%, Austria 11,7%, Francja 5%, Chorwacja 4,6% (2007) |
Zatrudnienie | |
Siła robocza | 68,6% |
Struktura zatrudnienia | |
Płaca minimalna | 748,1 euro (2011) |
Stopa bezrobocia | 10,8% (2011) |
Wskaźniki jakości życia | |
Ludność poniżej progu ubóstwa | 12.3% (2008) |
Współczynnik Giniego | 28,4 (2008) |
Wskaźnik rozwoju społecznego | 0,923 |
Finanse publiczne | |
Dług publiczny | 45,5% PKB/ zewnętrzny 61,23 mld USD (2011) |
Deficyt budżetowy | 5,1% PKB (2011) |
Przychody budżetowe | 21,53 mld USD (2011) |
Wydatki budżetowe | 24,2 mld USD (2011) |
Słowenia jeszcze przed rozpadem Jugosławii była jej najbogatszą republiką związkową. Produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca był dwukrotnie wyższy od PKB per capita Serbii, a od innych republik związkowych jeszcze bardziej. Ogromna dysproporcja gospodarcza między republikami związkowymi Jugosławii była jedną z przyczyn jej rozpadu. Lata 90. przebiegały podobnie jak w innych byłych państwach socjalistycznych. Panował kryzys (dodatkowo pogłębiony przez utratę rynków zbytu w krajach byłej Jugosławii), przeprowadzano prywatyzację, która jednak przebiegała wolniej niż w innych państwach regionu. Obecnie przepaść gospodarcza w stosunku do Serbii powiększyła się jeszcze bardziej: PKB per capita jest trzykrotnie wyższe niż serbskie, prawie dwukrotnie wyższe niż chorwackie i prawie pięciokrotnie wyższe od bośniackiego.
Rok | Wzrost gospodarczy |
---|---|
1991 | -8,9% |
1992 | -5,5% |
1993 | 2,8% |
1994 | 5,4% |
1995 | 4,1% |
1996 | 3,2% |
1997 | 5,1% |
1998 | 3,3% |
1999 | 5,3% |
2000 | 3,7% |
2001 | 3,2% |
2002 | 3,5% |
2003 | 3% |
2004 | 4,4% |
2005 | 3,8% |
2006 | 5,7% |
2007 | 7% |
2008 | 3,5% |
2009 | -7,5% |
2010 | 1,3% |
2011 | 0,9% |
2012 | -2,6% |
2013 | -1% |
2014 | 2,8% |
2015 | 2,2% |
2016 | 3,1% |
2017 | 4,8% |
2018 | 4,1% |
Rolnictwo ma małe znaczenie w gospodarce kraju i ze względu na górzyste ukształtowanie powierzchni użytki rolne zajmują jedynie 25,2%. Zużycie nawozów sztucznych na 1 ha użytków rolnych wyniosło w 2005 r. 128,8 kg i jest to mniej niż 10 lat temu, kiedy zużycie nawozów sztucznych wynosiło ponad 150 kg. Uprawia się zboża, ziemniaki i buraki cukrowe. Na północy przeważają sady jabłoni, na południu oliwek i brzoskwini. Prowadzony jest chów i hodowla bydła domowego, trzody chlewnej, a w górach wypasa się owce. W lasach zajmujących ponad połowę powierzchni kraju pozyskuje się drewno oraz tarcicę. Dosyć istotną rolę w gospodarce odgrywa pszczelarstwo.
Słowenia jest uboga we wszelkie surowce naturalne, głównie ze względu na niewielki obszar kraju. Wydobywana jest odmiana węgla brunatnego – lignit w dwóch kopalniach. Położona w północnej części kraju kopalnia w mieście Velenje oraz położona w centralnej części kraju kopalnia koło miasta Trbovlje wyprodukowały w 2007 r. 4,7 mln ton lignitu. Całość wydobytego węgla spalana jest w elektrowniach cieplnych Trbovlje i Šoštanj. Wydobywana jest także ruda cynku i ołowiu, uranu, rtęć, ropę naftową (5 baryłek dziennie), a także gaz ziemny (4 mln m³). Produkcja ropy naftowej i gazu ziemnego nie zaspokaja nawet ułamka potrzeb kraju.
Przemysł wytwarza 34,2% PKB i zatrudnia 36% siły roboczej. Duże znaczenie ma przemysł drzewny oraz tekstylny. W mieście Novo Mesto znajduje się fabryka Renault Clio (dawna fabryka IMV), a także przyczep Adria. W samej Słowenii w 2008 r. wyprodukowano prawie 200 tys. pojazdów.
W 2007 r. wyprodukowano 14,13 mld kWh energii elektrycznej, przy konsumpcji na poziomie 13,4 mld kWh. Największy udział w produkcji prądu ma elektrownia jądrowa Krško (37% produkowanej energii elektrycznej). Ponieważ połowa udziałów w elektrowni należy do Chorwacji, Słowenia jest zobowiązana przesyłać tam połowę wyprodukowanej energii. Reszta zaspokajana jest głównie przez elektrownie cieplne, wykorzystujące wydobywany w kraju lignit (6 mld kWh) oraz hydroelektrownie (3,3 mld kWh).
Słowenia jest popularna wśród turystów, zarówno w zimie jak i w lecie. Z ważniejszych kurortów warto wymienić Planicę, Bled, Kranjską Gorę. Słowenia staje się coraz chętniej odwiedzanym krajem przez turystów. W 1995 r. liczba przyjazdów z zagranicy wyniosła 732 tys., w 2000 – 1,09 mln, w 2005 – ok. 1,56 mln, a w 2008 ok. 1,77 mln.
Wpływy z turystyki w 2005 r. osiągnęły poziom 1,795 mld $.
Słowenia ma deficyt handlowy, szczególnie w stosunku do Włoch i Austrii. Po rozpadzie Jugosławii handluje się głównie z krajami UE. W handlu z Polską Słowenia ma dodatni bilans handlowy. Import z Polski ma wartość 341 mln €, a eksport do Polski 547 mln €.
Drogi są w dobrym stanie, a sieć autostrad jest niemalże ukończona. Jest 20,2 tys. km dróg oraz 504 km zelektryfikowanych torów kolejowych. Główny port na niewielkim słoweńskim wybrzeżu to Koper. W Lublanie znajduje się największe lotnisko w kraju, które w 2007 r. obsłużyło ponad 1,6 mln pasażerów. Transport rzeczny praktycznie nie istnieje.
Emisja równoważnika dwutlenku węgla z terenu Socjalistycznej Republiki Słowenii wyniosła w 1990 roku 22,339 Mt, z czego 16,623 Mt stanowił dwutlenek węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 8,285 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 440 kg. Głównym źródłem emisji była wówczas energetyka. Po rozpadzie Jugosławii emisje w republice nieznacznie spadły, ale wkrótce wróciły do poprzedniego poziomu i od tego czasu wahały się, osiągając maksimum w roku 2008. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 15,55 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 7,472 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 230 kg. W tym czasie wzrósł udział emisji z transportu.
This article uses material from the Wikipedia Polski article Gospodarka Słowenii, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.